یک مقام ارشد دولت ایران گفته است که مفاد توافق موقت اخیر این کشور با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای فعال بودن مشروط دوربین های آژانس در تاسیسات هسته ای ایران از قبل به تایید آیت الله علی خامنه ای رهبر این کشور رسیده بود.
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی رئیس جمهور ایران پس از جلسه هیات دولت از اقدام مجلس شورای اسلامی در خلاف قانون خواندن توافق با آژانس انتقاد کرده و گفته این توافق مصوبه شورای عالی امنیت ملی بوده که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس هم در آن حاضر بوده و سپس به تایید آقای خامنه ای رسیده است.
بر اساس قوانین ایران شورای عالی امنیت ملی اختیاراتی مشابه قانونگذاری دارد که برای لازم الاجرا شدن آن باید به تایید رهبر جمهوری اسلامی ایران برسد.
مقام های ایرانی گفته اند که این مصوبه یک هفته پیش از سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس به ایران نهایی شده بود.
بر اساس توافقی که به تازگی میان ایران و آژانس و قبل از کاهش سطح بازرسی های اتمی در این کشور به دست آمد، دوربین های نظارتی آژانس سه ماه دیگر در تاسیسات اتمی ایران فعالیت های هسته ای را زیر نظر خواهند داشت اما اطلاعات ذخیره شده در این دوربین ها در پایان قرارداد سه ماهه در صورتی در اختیار آژانس قرار می گیرد که تحریم های ایالات متحده علیه ایران رفع شده باشد در غیر این صورت ایران این اطلاعات را “برای همیشه” از بین می برد.
مجلس ایران یک روز پس از این توافق در حالی که در حال بررسی بودجه کل کشور برای سال ۱۴۰۰ بود به شکل ناگهانی دستور کار خود را تغییر داد و با “غیرقانونی” خواندن توافق دولت با آژانس، از قوه قضائیه خواست آن را باطل اعلام کند.
نمایندگان مجلس می گفتند که این توافق قانون لغو اجرای پروتکل الحاقی و کاهش بازرسی های آژانس را نادیده گرفته و آن را “دور زده است”.
آیت الله خامنه ای ساعاتی پس از اقدام مجلس در یک سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس خبرگان، بدون اشاره به اینکه مصوبه مورد اعترا
ض از سوی وی تایید شده بود، از مجلس و دولت خواست که اختلاف بین خود را حل کنند و مانع به جریان افتادن بررسی احتمالی قوه قضائیه برای ابطال توافق دولت با آژانس شد.
محمود واعظی (نفر اول از راست) گفته است که توافق موقت ایران با آژانس به تایید آیت الله خامنه ای رسیده بود
در حال حاضر ایران سطح بازرسی های آژانس را با توقف اجرای پروتکل الحاقی کاهش داده است. این پروتکل بازرسان را قادر به بازرسی های سرزده و نظارت بر تاسیسات احتمالی اتمی که رسما به آژانس اعلام نشده باشد می کرد.
آمریکا و سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا از اقدام ایران انتقاد کرده اند اما روسیه آن را مطابق قوانین داخلی ایران خوانده و از آن دفاع کرده است.
یک روز پس از کاهش همکاری های ایران با آژانس، گابی اشکنازی وزیر خارجه اسرائیل هم با انتقاد از این تصمیم گفته است که “توسعه مخفیانه” برنامه اتمی ایران “یک تهدید است که نباید بدون واکنش بماند”.
وزیر خارجه اسرائیل گفته است که کشورش “هرگز اجازه نمی دهد ایران به توانایی ساخت سلاح اتمی دست پیدا کند”.
ایران می گوید کاهش همکاری هایش با آژانس و تولید مجدد غنی سازی اورانیوم با خلوص بیست درصد که می تواند کاربرد دوگانه در صنایع صلح آمیز و نظامی داشته باشد، با هدف وادار کردن ایالات متحده به رفع تحریم هایی است که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ علیه ایران وضع شده است.
جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا گفته است که برای رفع تحریم ها ایران باید به اجرای کامل تعهداتش در توافق اتمی بازگردد اما آیت الله خامنه ای این پیشنهاد را رد کرده است.
آقای خامنهای گفته ایالات متحده که ابتدا از توافق هسته ای برجام خارج شد باید اول تحریم ها را رفع کند و ایران پس از “راستیآزمایی” این اقدام، تمام تعهدات خود را دوباره از سر خواهد گرفت.
بی بی سی: