سه نفر از خبرنگاران «روزنامه اعتماد» طی روزهای اخیر با تصمیم مستقیم «الیاس حضرتی»، صاحبامتیاز، به یکباره اخراج شدند. اخراج غیرحرفهای این افراد، استعفای یکی دیگر از اعضای تحریریه را به همراه داشت. همچنین کاربران شبکههای اجتماعی با استفاده از هشتگهای «خبرنگار تنهاست» و «اخراج خبرنگاران» نسبت به این اقدام غیرمنتظره اعتراض کردند. طی دو سال اخیر اخراج خبرنگاران در روزنامههای ایران روند افزایشی به خود گرفته است. براساس اعلام انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران، روزنامههای «شرق»، «اعتماد»، «ابتکار»، «جهان صنعت»، «ایران» و «شهروند» تنها بخشی از فهرست بلندبالای اخراج خبرنگاران را تشکیل میدهند. در حالی روند اخراجها در رسانههای ایران همچنان ادامه دارد که از سوی دیگر خبرهایی درخصوص عدم پرداخت معوقات، سنوات و قطع بیمه خبرنگاران به گوش میرسد.
روایت یک اخراج!
روز چهارشنبه هفدهم تیرماه، پنج خبرنگار سیاسی روزنامه اعتماد، از مدیرمسئول و سردبیر در خصوص وضعیت تداوم همکاری با احتمال وجود تعدیل در تحریریه پرسوجو کردند. پاسخ «بهروز بهزادی»، مدیرمسئول روزنامه اما روشن بود؛ او گفت که «قرار بر تعدیل با کاهش نیرو نیست و شاید تغییراتی در صفحات انجام شود.»
روز شنبه، نوزدهم تیرماه، در اقدامی غیرمنتظره، «الیاس حضرتی»، صاحبامتیاز از خبرنگاران سیاسی روزنامه خواست تا از میان خودشان سه نفر را به صورت توافقی برای اخراج معرفی کنند.
در خصوص این اقدام مدیران اعتماد، متن مشترکی از سوی خبرنگاران اخراجی با عنوان «روایت اخراج!» روز سهشنبه منتشر شد. در بخشی از این متن آمده است: «چنین تصمیمی تنها و تنها موجبات رویارویی خبرنگاران با یکدیگر را فراهم آورده و آنان را در معذوریتهای اخلاقی و صنفی قرار میداد.»
زیر بار نرفتن خبرنگاران برای چنین توافقی باعث شد تا روز یکشنبه بیستم تیرماه، الیاس حضرتی به طور غیرمستقیم و از طریق تماس تلفنی، در حالی که همه خبرنگاران در حال تهیه مطالب برای نسخه روز دوشنبه روزنامه بودند، نام سه خبرنگار اخراجی را عنوان کند. او گفته بود: «ثمر فاطمی، خبرنگار حوزه قضایی، میلاد علوی، خبرنگار حوزه مجلس و مهدی روزبهانی، خبرنگار حوزه احزاب، اخراج شده و قطع همکاری آنها با روزنامه نیز از همین امروز به بخش مالی و اداری اطلاع داده شده است.»
«ثمر فاطمی»، یکی از خبرنگاران اخراج شده دراینباره در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «در سالهای روزنامهنگاریام تجربههای زیادی اندوختم؛ آخرین آنها “اخراج” به دست مدیران روزنامه اعتماد بود؛ اخراجی که تعدیل نام گرفت و به ۴ سال کارم در این مجموعه پایان داد…جواب تلاشهایم برای گفتن حقیقت از میان انگهای روزمالهنگار و نفوذی و چه چه، اخراج بود.»
«میلاد علوی» نیز با «قرون وسطایی» خواندن عملکرد مسئولان اعتماد نوشته است: «عادت داشتیم به مرغ عزا و عروسی بودن، به تهدید و تحدید؛ ولی نمیدانستیم هنوز هم میشود به شیوه قرون وسطایی عمل کرد و در عرض ۲۴ ساعت، ۳ نفر از ۵ خبرنگار سرویس سیاسی روزنامه اعتماد را بدون اعلام دلیل و اطلاع قبلی، به نام تعدیل، اخراج کرد و پاسخگو هم نبود.»
همچنین در پی اخراج این سه روزنامهنگار، «مرجان زهرانی»، خبرنگار حوزه دولت در اعتماد نیز در اعتراض به رفتار غیراخلاقی و غیرحرفهای مسئولان، رسما از این روزنامه استعفا کرد. او در اینباره نوشت: «سکوت در مقابل اخراج همکارانم به اسم تعدیل را نه اخلاقی میدانم و نه حرفهای؛ آن هم وقتی هیچ ادب و آدابی در قبال همه ما که هنوز و در این وانفسا، روزنامهنگاری عشق و شغل ماست، رعایت نمیشود.»
در متن منتشر شده توسط خبرنگاران اخراجی اعتماد، تاکید شده که این اخراجها «بدون هیچ زمینه و مهلت زمانی و یکباره و بدون اطلاع قبلی انجام شده نه تنها بر خلاف اصول حرفهای و اخلاقی است بلکه در شرایط اقتصادی کنونی، بحرانها و تاثیرات اقتصادی و روانی بسیاری برای خبرنگاران به دنبال خواهد داشت.»
براساس این متن «بهروز بهزادی»، رئیس انجمن پیشکسوتان مطبوعات و مدیرمسئول و سردبیر روزنامه اعتماد، در مواجهه با موضوع اخراج، حتی حاضر به برگزاری یک جلسه با خبرنگاران نشد و در تمام فرآیند، سکوت تنها واکنش او در قبال این اتفاقات بود.
الیاس حضرتی پس از اخراج خبرنگاران: پیشنهاد حقالتحریری به آن ها دادهام
حواشی مرتبط با اخراج خبرنگاران روزنامه اعتماد به همین جا ختم نشد و الیاس حضرتی طی نامهای خطاب به انجمن صنفی روزنامهنگاران در خصوص اقدام اخیر خود توضیحاتی ارائه کرد.
حضرتی در این نامه که روز سهشنبه، «امتداد» آن را منتشر کرد، با اشاره به اینکه کشتی روزنامه اعتماد «دیگر رمق چندانی برای حرکت ندارد»؛ نوشت که ادامه تعدیل نیرو نه یک انتخاب، بلکه یک الزام برای باقی ماندن حداقل تعداد ممکن همکاران این روزنامه است.
به گفته صاحبامتیاز «اعتماد» تنها دو راه «بستن کامل روزنامه» یا «کاهش نیروها تا حد رسیدن به نقطه سربهسری» برای بقای روزنامه وجود داشته است. آقای حضرتی با بیان اینکه تعداد صفحات روزنامه را به ۱۲ صفحه رساندهاند و ممکن است به ۸ صفحه هم کاهش پیدا کند؛ اضافه کرده است: «ما بسیار خوشحال میشویم که تیراژ و آگهی مطبوعات از جمله روزنامه اعتماد آنقدر شود که بتوانیم نیروها را دو برابر کنیم.»
حضرتی در خصوص نحوه اخراج خبرنگاران در اعتماد نیز نوشت: «اینکه گفتم نفرات تعدیلشونده را خودتان انتخاب کنید، به این علت بود که میدانستم برخی از آنان مشکلات کمتری دارند یا امکان کاریابی سریعتری را دارند، لذا خواستم خودشان انتخاب کنند و هنگامی هم که چنین نکردند، طبعا وظیفه بنده بود تعیین کنم.»
این نماینده سابق مجلس در خصوص معوقات حقوق اعضای تحریریه نیز توضیح داد که حقوق افراد اخراج شده زودتر از دیگر خبرنگاران پرداخت خواهد شد. حضرتی همچنین گفته است برای پرداخت حقوق کارکنان خودروی شخصی خود را فروخته است.
وی در خصوص بیمه بیکاری نیز وعده داد که تسویهحساب به سرعت انجام خواهد شد.
صاحبامتیاز اعتماد گفته است پس از اخراج خبرنگاران، پیشنهاد تولید محتوا به صورت حقالتحریری را به خبرنگاران داده است.
یک روزنامهنگار: ۴۰ نفر از روزنامهنگاران سابق اعتماد در نوبت دریافت سنوات هستند
طی دو سال اخیر به دلایل مختلفی از جمله شیوع ویروس کرونا، خبرنگاران بسیاری به روشهای متنوع از مطبوعات ایران اخراج شدند.
اخراج بیش از ده خبرنگار در روزنامه «شهروند» در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ و اخراج ۱۵ نفر از اعضای روزنامه «شرق» در سال ۱۳۹۹ از جمله مهمترین و گستردهترین موارد از اخراج خبرنگاران طی دو سال اخیر است.
انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران تیرماه ۱۳۹۹، با انتشار بیانیهای نوشته بود: «از سال گذشته تاکنون، تعداد قابلملاحظهای روزنامههای مستقل و حتی برخی روزنامههای وابسته به نهادهای عمومی، مثل روزنامههای شرق، اعتماد، ابتکار، جهان صنعت، ایران، شهروند و … بهعنوان اولین راه برای کاهش هزینهها و امکان بقا، اقدام به اخراج تعدادی از روزنامهنگاران خود کردهاند.»
خبرنگاران اخراجی روزنامه اعتماد همچین آوردهاند که طی روزهای آینده مسئولان روزنامه اعتماد به دنبال اخراجهای بیشتری هستند.
براساس اطلاعاتی که در اختیار «خبرنگار جرم نیست» قرار گرفته است، روند اخراج خبرنگاران به زودی در روزنامههای دیگر نیز آغاز خواهد شد.
یک خبرنگار در روزنامه اعتماد در خصوص وضعیت این روزنامه میگوید: «علاوه بر اخراجها که اصلا مشخص نیست و ناگهانی اعلام میشود، قرار است بیمه بعضی از نفرات را قطع کنند. از حقوق ناچیز روزنامهنگاری که بگذریم، وضعیت پرداخت حقوق هم که فاجعه است. به طور مثال حقوق خردادماه هنوز پرداخت نشده.»
او میگوید وضعیت سنوات خبرنگارانی که پیش از این تعدیل یا به میل خود رفتهاند نیز همچنان نامشخص است: «خبرنگاری میشناسم که از سال ۹۷ از روزنامه اعتماد رفته، ولی هنوز نتوانسته است سنوات بگیرد. با یک حساب سرانگشتی بیش از حدود ۴۰ نفر از روزنامهنگاران سابق اعتماد در نوبت دریافت سنوات هستند.»
این تنها خبرنگاران روزنامه اعتماد نیستند که برای به دست آوردن حقوق مادی و معنوی خود دچار مشکل شدهاند. پیش از این، اعضای اخراج شده روزنامه شهروند نیز با وجود شکایت و صدور حکم به نفعشان نتوانستند به حقوق خود برسند.
تاکنون انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران، به عنوان تنها مجموعه حمایتی از روزنامهنگاران در ایران در خصوص اخراج خبرنگاران اعتماد اظهار نظری نکرده است.
پویان خوشحال- ایرانوایر: