«عطاالله مهاجرانی» قصد دارد که مسیر دفاع از کتاب خود درباره فتوای قتل سلمان رشدی را سینهخیز تا آخر طی کند و موضوع شکایت از خود را نیز به استهزا گرفته است.
پس از فتوای قتل سلمان رشدی توسط آیتالله خمینی، مهاجرانی در کتاب « توطئه آیات شیطانی» از این فتوا دفاع کرد و پس از حمله به سلمان رشدی، بار دیگر این موضوع مطرح شده است. سال۹۸ نیز پس از انتشار ویژه نامه ایران وایر درباره این فتوا، بحث پیگیرد قانونی مهاجرانی مطرح شده بود.
با این حال او در توییتهایی بار دیگر از کتاب خود دفاع کرد و نوشت که حقالتالیف این کتاب که ۳۰بار تجدید چاپ شده، برای او «حلال و شیرین و گوارا» است و در طول پیادهروی خود در روز شنبه نیز به مقدمه چاپ ۳۱ام این کتاب فکر میکرده است.
مهاجرانی همچنین در توییتی نوشت که در جلسه رای اعتماد برای وزارت ارشاد در دولت خاتمی، علی زادسر، نماینده جیرفت، از او پرسیده که اگر سلمان رشدی را ببیند او را می کشد و او نیز گفت:«من نویسندهام و کارم تبیین فتواى امام و نقد رمان بوده است، آن کار دیگر را شما که به خلوت مىروید، انجام دهید.»
او سهسال پیش نیز در توییت مشابهی نوشته بود: «یادش بهخیر مرحوم زادسر از من پرسید: «حاضری رشدی را بکشی!؟ گفتم: هر کسی را بهر کاری ساختند! من نقد نوشتم، تو آن کار دیگر!»
تلاش شبانهروزی برای تبیین فتوای قتل
مهاجرانی سال۷۶، در جلسه معرفی وزرا گفت که پس از انتشار فتوای آیتالله خمینی، فوری تصمیم گرفته است کتابی در نقد کتاب آیات شیطانی بنویسد و در مدت حدود ۴۰روزی که این کتاب را مینوشته، حدود نیم ساعت یا ۴۰دقیقه در شبانه روز خوابیده است. او افزود پس از پایان کار، از فرط خستگی و بی خوابی به یکباره در دفترش افتاده و نمیتوانسته است هیچ حرکتی بکند.
در زمان نوشتن این کتاب، مهاجرانی معاون پارلمانی در دولت میرحسین موسوی بود. توییتهای مهاجرانی بازتاب گستردهای داشته و گروهی خواستار پیگیری محاکمه او شدهاند.
با این حال، او در توییتهایی از محاکمه خود استقبال کرد و در عین حال این موضوع را به استهزا گرفت و نوشت: «سالها پیش آقایى که گفت قاضى دیوان لاهه است و وکیل بین المللى، اعلام کرد علیه من شکایت مىکند تا دادگاه لندن مرا اخراج کند. هى مىگفت: به اندازه پول قهوه بدین تا هزینه درآد! مبلغى به جیب زد و قاضى و وکیل نبود.»
او تاکید کرد: «بعد از حادثه مجروح شدن رشدى، همان نغمه کتاب من و فتواى امام، نو شده است. من محاکمه در دادگاه لندن را، درخشانتر از استیضاح مى دانم، آمادهام تا از این فرصت طلایى بهره مند شوم. جدى باشید!»
اشاره مهاجرانی به موضوع طرح شکایت توسط «کاوه موسوی» است، اما مهاجرانی نامی از موسوی نبرده است.
کاوه موسوی در توییتی درباره پیگرد مهاجرانی نوشته بود که «تنها مشکل ما محدودیت بودجه است که فعلا منحصرا روی شکنجهگران و قاتلان مزدور تمرکز دارد.»
او نوشته بود: «دستگیری عطالله مهاجرانی بهعنوان شریک جرم در جنایات جمهوری اسلامی بهطور قطع امکان پذیر است. تنها مانع محدودیت مالی ما است. در قانون جنایی کنونی، شک ندارم که متهم است.»
پس از انتشار ویژهنامه ایرانوایر درباره سلمان رشدی نیز «حسن شریعتمداری»، دبیر کل شورای مدیریت گذار، در توییتی نوشته بود که کاوه موسوی مشغول اقدام قانونی علیه مهاجرانی است.
مهاجرانی در پاسخ به این توییت نوشت: «آیتالله زاده حسن شریعتمدارى مؤسس شُمدُگ، براى من پروندهسازى کرده که چرا سىسال پیش کتابى در نقد آیات شیطانى سلمان رشدى نوشتهام و چرا فتواى امام خمینى را بر اساس مکاتب فقهى و دینى تبیین کردهام! به گمانم ایشان نه آیات شیطانى را خواندهاند و نه کتاب مرا. اینهم دموکرات و سکولار!»
مهاجرانی در سالهای گذشته مواضع متناقضی درباره کتاب خود اتخاذ کرده است. او سال۸۹ در مصاحبهای با شبکه «العربیه» گفت با کشتن نویسنده به خاطر نوشتش مخالف است. او پس از واکنش گسترده این سخنان در داخل ایران، نوشت که قتل نویسنده را «موجه» نمی داند.
مهاجرانی در عین حال نوشت که در کتاب خود، فتوای روح الله خمینی را از دید مکاتب مختلف فقهی بررسی کرده و این فتوا از موضع یک فقیه اعلام شده است.
او در توضیح خود به سخنان آیتالله «علی خامنهای» در زمانی که رییس جمهوری بود استناد کرد که گفته بود: «دولت ایران برای قتل سلمان رشدی کماندو اعزام نمیکند و فتوای آیه الله خمینی یک نظریه فقهی است.»
این نظر البته در تضاد با دیگر مواضع رسمی درباره سلمان رشدی در دوره رهبری آیت الله خمینی بود که قتل او، موضع رسمی دولت ایران اعلام شده بود.
«محمد جواد لاریجانی»، از چهرههای نزدیک به علی اکبر ناطق نوری نیز در مذاکرات مشهور خود با «نیک براون»، مدیر کل وزارت خارجه بریتانیا گفته بود که «حسن صانعی»، رییس بنیاد ۱۵خرداد که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی است، جایزه قتل سلمان رشدی را تعیین کرده، از طرفداران «محمد خاتمی»، نامزد رقیب علی اکبر ناطق نوری است.
بعد از جنجالها درباره این دیدار، محمدجواد لاریجانی گفت که خود آیتالله خمینی گفته بود این فتوا را به عنوان یک رهبر مذهبی بیان کرده است اما دولت باید استراتژی خود را به صورت مستقل و برمبنای محاسباتی که دارد، تعیین کند.
در مقابل، «میرحسین موسوی» که سالها درباره موضوعات سیاسی سکوت کرده بود و به ندرت سخن می گفت، این سخنان لاریجانی را تکذیب کرد و گفت که آیتالله خمینی دستور داده بود دولت نیز دراینباره رسما موضع بگیرد.
روایت متناقض درباره دسترسی به کتاب «آیات شیطانی»
مهاجرانی گفته که پس از فتوای آیتالله خمینی، از حسین شیخ الاسلام از مقامات وزارت خارجه خواسته که کتاب را برایش تهیه کند و دو روز بعد کتاب به دستش رسیده است.
او نوشته که کتاب را به زبان انگلیسی خوانده و افزود: «دانشجوى دانشگاه شیراز بودم که زبان دانشکده ادبیاتش، به تعبیر جلال آل احمد، در میان حافظیه و سعدیه، انگلیسى بود. این توضیح را براى دانشمند محترمى نوشتم که عالم الغیب است و فرمود کتاب رشدى را نخواندم و نقدم بىمایه است.»
با این حال کانال جامعه نو نوشت که این کتاب پس از صدور فتوای آیتالله خمینی با دستور محمود دعایی و به سرعت توسط موسسه اطلاعات ترجمه شده است.
این نشریه تاکید کرد: «ترجمه فوری آیات شیطانی به فارسی کارکردهایی داشت. عطاالله مهاجرانی، مقام دولتی وقت، که دستی متبحر به قلم داشت و به آقای دعایی بسیار نزدیک بود، فرصت آگاهی از متن گسیخته داستان پر دردسر را مییافت تا نقدی بر آن بنویسد و به جامعه علامت دهد اگر نه چاپ شده، حداقل دستنویسی از ترجمه آن وجود داشته تا بر مبنای آن بتوان فتوا صادر کرد.»
جامعه نو نوشت که «کسی نمیداند کدام شیر پاکخورده آن فتوا را از آقای خمینی گرفت، و البته شاید آقای عطاالله مهاجرانی بتواند در این زمینه کمکی بکند. »
محتوای کتاب مهاجرانی چیست؟
«عطا الله مهاجرانی»، معاون پارلمانی دولت وقت در کتاب خود به نام «توطئه آیات شیطانی»، سلمان رشدی را «مرتد فطری» خواند و تاکید کرد: «تقریبا همگی فِرَقِ اسلامی درمورد کسی که پیامبر را سب کرده است هم نظرند که باید چنین کسی به قتل برسد و توبه او پذیرفته نیست.»
مهاجرانی نوشت: «سلمان رشدی با توجه به اقرار آشکارش در کتاب “لبخند یوزپلنگ” که خود را کافر خوانده است و با توجه به اهانت و استهزا باورهای مسلمانان مرتد و سآب رسول الله است؛ یعنی سب کننده و دشنام گویی نسبت به پیامبر اسلام و قرآن و…است. اهانتها و استهزا و هتاکی او از روی قصد و اختیار صورت گرفته و او مرتد فطری است.»
او همچنین نوشت که پیامبر اسلام پس از فتح مکه، همه کفار را بخشیده است به جز کسانی که به اسلام توهین میکردند و این افراد باوجود این که خود را به پرده کعبه آویخته بودند، به دست مسلمانان کشته شدند.
او در این کتاب از «کعب بن اشرف» مثال زد و نوشت که کعب درباره زنان مسلمانان شعرهایی عشقی و جنسی میسروده است و یکی از مسلمانان از پیامبر اسلام اجازه میگیرد با دروغ او را فریب دهد و به قتل برساند. براساس این روایت، پیامبر اسلام هم به او میگوید:«هر چه می خواهی، بگو.»
حال، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی خواستار آن شدند که مقامهای بریتانیایی، مهاجرانی را به خاطر دفاع از ترور، پاسخگو کنند. عطاءالله مهاجرانی سالهاست که در لندن ساکن است.
احسان مهرابی, ایرانوایر: