رسانههای جمهوری اسلامی ایران، خبر بازداشت «بشیر بیآزار»، «فعال رسانهای» و مدیر سابق دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما در فرانسه را منتشر کردهاند. دلیل بازداشت، «فعالیتهای ضدصهیونیستی» در شبکههای مجازی عنوان شده است. از سوی دیگر بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی، او را «عامل امنیتی جمهوری اسلامی در فرانسه» خوانده و به «یهودستیزی» متهم کردهاند. بشیر بیآزار، کیست و چرا در زندان است؟
آنگونه که رسانههای حکومتی در ایران نوشتهاند، بشیر بیآزار، روز دوشنبه ۱۴خرداد۱۴۰۳ در پی «احضار» توسط پلیس فرانسه، «بدون دلیل و توضیح» بازداشت شده است.
بر این اساس، دلیل بازداشت او تا اواخر روز جمعه۱۸خرداد نیز اعلام نشده، ولی چندین مقام و رسانههای حکومت، دلیل این بازداشت را «فعالیتهای ضدصهیونیستی او در شبکههای مجازی» عنوان کردهاند.
خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی که جمعه۱۸خرداد منتشر کرده، مدعی شده که بشیر بیآزار «بهدلیل اعتراض به جنایتهای رژیم صهیونیستی در به خاک و خون کشیدن مردم مظلوم و بیدفاع فلسطین»، توسط پلیس فرانسه احضار و بازداشت شده است.
تسنیم همچنین بازداشت او را مصداق استاندارد دوگانه دولت فرانسه و غرب در دفاع از حقوقبشر دانسته و نوشته است: «بههرحال بشیر بیآزار بهدلیل فعالیتهای ضدصهیونیستی که در شبکههای اجتماعی دارد بازداشت شده است. این فعال رسانهای با انتشار مطالب مختلفی، بر افشاگری علیه رسانههای صهیونیستی فارسیزبان نیز اقدامات موثری کرده است.»
اشاره تسنیم به تولید و بازنشر محتوا از سوی آقای بیآزار در واکنش به اخبار و محتوای تولید شده توسط رسانههای فارسیزبان خارج از ایران، ازجمله «ایران اینترنشنال» و «منوتو» است.
تسنیم همچنین مدعی شده که «آخرین پست» بیآزار در «فضای مجازی»، که احتمالا منظور، شبکه اجتماعی «ایکس» است، مربوط به سخنرانی او در «نشستی در سازمان ملل» است که در آن درباره «تحریمهای ایران» و آنچه او «جنایات اسراییل و بیخاصیتی سازمان ملل» نامیده، صحبت کرده است.
این درحالیست که پستی که تسنیم و سایر رسانههیا حکومتی از آن بهعنوان آخرین مطلب بیآزار یاد کردهاند، ویدیویی مربوط به سوم ماه دسامبر ۲۰۲۳، یعنی ۱۲آذر۱۴۰۲ است که بالای صفحه ایکس او «پین» یا سنجاق شده است.
اما ذکر حمایت از مردم فلسطین یا فعالیتهای ضدصهیونیستی، تنها از سوی رسانههای حکومتی صورت نگرفته است. «کاظم غریبآبادی»، دبیر ستاد حقوقبشر جمهوری اسلامی نیز در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، خواهان آزادی «هرچه سریعتر» بیآزار شده است. غریبآبادی روز ۱۶خرداد۱۴۰۳ نوشته است: «بازداشت یک تبعه ایرانی توسط پلیس فرانسه به علت دفاع از مردم مظلوم فلسطین، رسوایی دیگری برای فرانسه در حوزه حقوقبشر است.»
او نوشته است که روز سهشنبه با همسر و مسوولان وزارت خارجه صحبت کرده و در دفاع از «هموطنان» خود، مصمم است.
همزمان وبسایت «همشهری آنلاین»، وابسته به شهرداری تهران نیز در خبری، از تماس تلفنی سرپرست وزارت خارجه، «علی باقری کنی» با سفیر ایران در فرانسه خبر داده است. بر این اساس، سرپرست وزارت خارجه ایران با تاکید بر «اهمیت تداوم پیگیری همهجانبه سفارت»، دستور داده که سفارت ایران در پاریس، «حمایت حقوقی و کنسولی لازم بهمنظور آزادی هرچه سریعتر» او را ارائه کند.
سوی دیگر ماجرا اما مخالفان حکومت ایران هستند که معتقدند بیآزار «عامل امنیتی» نظام جمهوری اسلامی بوده و بهاتهام «همکاری با واحد امنیتی سپاه قدس، یهودیستیزی و همکاری با سرویسهای جاسوسی جمهوری اسلامی در اروپا» بازداشت شده است.
بهجز مواضع رسمی، کاربران شبکههای اجتماعی بهویژه ایکس یا توییتر سابق نیز، درباره او اظهارنظر بسیار کردهاند. برخی از کاربران نزدیک به حکومت، موسوم به «ارزشیها»، انگشت اتهام را به سمت فعالان سیاسی و خبرنگاران ایرانی در خارج از ایران گرفتهاند که برای بیآزار، یکی از «هموطنان» خود پرونده و مستند جمع کردهاند و منجر به بازداشت او شدهاند.
در سوی مخالف اما، از او بهعنوان بخشی از دستگاه پروپاگاندای حکومت تعبیر شده که «خونشوری» میکرده است. همچنین اسکرینشاتی از یکی از توییتهای او که در آن اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» را «شورش هرزهها» خوانده بوده، بارها توسط کاربران مخالف حکومت بازنشر شده است.
از بشیر بیآزار چه میدانیم؟
بشیر بیآزار حدودا ۴۰ ساله است. در صفحه «لینکدین» او آمده که مدیر یک موسسه فرهنگی و هنری، به اسم «افق نو» است. او فارغالتحصیل کارشناسی از دانشکده علوم سیاسی دانشگاه «علامه طباطبایی» تهران در سال ۱۳۸۴ است که مدرک کارشناسی ارشد روابط بینالملل خود را از دانشگاه «عثمانیه» در حیدرآباد هند در سال ۱۳۸۶ و کارشناسی ارشد دیگری را در رشته فیلمسازی، از دانشگاه «کینگستون» شهر لندن در بریتانیا دریافت کرده است.
براساس اطلاعاتی که رسانه های خارج از ایران منتشر کردهاند، او با یک ویزای بلندمدت خانوادگی که بهواسطه اقامت همسرش صادر شده، از سال ۲۰۲۲ بههمراه او و یک فرزندش در فرانسه زندگی میکرده است. این گزارش میگوید که او پیش از آن، ساکن لندن، پایتخت بریتانیا بوده است، موضوعی که بهنظر میرسد مرتبط با تحصیلات او در دانشگاه کینگستون لندن باشد.
بنا به گزارش وبسایت «عماریار»، نزدیک به سپاه پاسداران، بشیر بیآزار در سال ۱۳۸۸ دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مقیم لندن میشود؛ یعنی درست زمانی که با ریاستجمهوری دوباره «محمود احمدینژاد»، بسیاری از تشکلهای دانشجویی و سیاسی نزدیک به اصلاحطلبان توسط نزدیکان به «علی خامنهای» قبضه میشوند.
انجمن اسلامی دانشجویان مقیم لندن، تشکیلاتی زیرمجموعه اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان ایرانی مقیم اروپاست که در سال ۱۳۴۴ تاسیس شده و براساس سابقه، بیشتر محل اجتماع نیروهای اصلاحطلب، موسوم به «پیرو خط امام» بوده است. اما در بیش از یک دهه اخیر، بیش از پیش به افراد علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نزدیک شده و گفته میشود که در جلسات شروع انتخابات سالانه آن، حتما پیام خامنهای خطاب به اعضای این اتحادیه قرائت میشود.
براساس اطلاعاتی که در کانال تلگرامی «دماوند»، نزدیک به جریان «پادشاهی خواهی» منتشر شده، آمده که او ابتدا ساکن بریتانیا بوده، ولی از آنجا «اخراج» شده و در سالهای اخیر بهواسطه همسرش که استاد دانشگاه «دیژون» در شرق فرانسه است، به این کشور رفته است.
ویدیویی از او اخیرا منتشر شده که در حال سخنرانی در شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد به نفع فلسطین است.
گفته شده که موسسه تحت کنترل بشیر بیآزار که اکنون بازداشت است، ازجمله نهادهایی است که جمهوری اسلامی آنها را بهعنوان «سازمان غیردولتی» و بهصورت پوششی به سازمانهای بینالمللی همچون شورای حقوقبشر اعزام می کند تا در یکی از منزویترین دوره هایی که جمهوری اسلامی با آن دستوپنجه نرم میکند، به اسم یک نهاد ظاهرا غیروابسته به حکومت، از مواضع آن حمایت و برایش تبلیغ کند.
ادعای بازداشت بابت حمایت از فلسطین
شبکه خبری «ایران اینترنشنال» بامداد شنبه۱۹خرداد در گفتوگو با منابع مطلع از پرونده بشیر بیآزار نوشته است که این فعال رسانهای نزدیک به حکومت ایران، در «بازداشت اداری» به سر میبرد و برای او «حکم ترک خاک» یا دیپورت صادر شده است.
بازداشت اداری در صورتی اتفاق می افتد «فرد با قید فوریت در روند دیپورت» قرار میگیرد. براساس این گزارش، او با «اتهامات و تخلفات امنیتی» روبهروست.
بااینحال، خبرگزاری تسنیم ساعاتی قبل از گزارش ایران اینترنشنال، از تمدید حکم بازداشت بیآزار توسط دادگاهی در فرانسه بدون توجه به حکم دیپورت او خبر داده بود.
تسنیم توییت «مجید نوری»، پسر «حمید نوری»، دادیار سابق زندان گوهردشت را که سال پیش حکم حبس ابد او در دادگاهی در سوئد بهدلیل کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ تایید شد را بازنشر کرده است.
خبرگزاری وابسته به سپاه به نقل از او نوشته است: «در ادامه مسخرهبازیهای دادگاههای اروپایی، دادگاه فرانسه امروز حکم ادامه بازداشت بشیر را داد. خندهدار آنجاست که او حکم اخراج از فرانسه را گرفته است، ولی از زندان آزادش نمیکنند تا برگردد ایران. این اسمش اذیت نیست چیه پس؟ همه اینها فقط بهخاطر فعالیت برای فلسطین در فضای مجازی.»
همین موضع را کاظم غریبآبادی، معاون قوهقضاییه و دبیر ستاد حقوقبشر این نهاد نیز در توییتی مطرح کرده است. او از تداوم «تلاشها برای آزادی فوری و پیگیری حقوق این شهروند ایرانی» خبر داد و نوشت: «دادگاه فرانسه بهجای اجرای عدالت، میخواهد بشیر بیآزار را برخلاف ژست حقوقبشری خود و با سلب حق آزادی بیان و ابراز عقیده او دیپورت کند و فعلا وی را در بازداشت نگه داشته است.»
در شرایطی که اتهامات بیآزار از سوی نهادهای رسمی دولت بازداشتکننده اعلام نشده، گمانهزنی کار دشواری است؛ اما ادعای جمهوری اسلامی مبنیبر اتهام حمایت از مردم فلسطین، درحالیکه خیابانها و دانشگاههای اغلب کشورهای غربی که متحد اسراییل بودهاند پر از دانشجویان و شهروندان مخالف کشتار غیرنظامیان در نوار غزه است، به دشواری باورپذیر است.