بنابر آمار اعلامی، ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به‌عنوان سه خودروساز اصلی کشور، در مجموع ۳۶۱ هزار و ۵۳۷ دستگاه انواع محصولات سواری طی چهار ماه ابتدایی امسال تولید کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، کاهش حدودا ۳ درصدی را نشان می‌دهد. در بازه زمانی موردنظر، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۱۸۲ هزار و ۳۰۹ دستگاه خودروی سواری، کاهش تیراژ ۴/ ۱۱ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. سایپا نیز که ۱۱۳ هزار و ۴۷۲ دستگاه انواع محصولات سواری را در چهار ماه نخست امسال به تولید رسانده، افزایشی ۲/ ۱۳ درصدی را به خود می‌بیند. همچنین از پارس‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت با تولید ۶۵ هزار و ۷۵۶ دستگاه انواع خودروهای سواری تا پایان تیر ماه، سه دهم درصد کاهش تولید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است.

طبق آمار اعلامی، تیراژ ماهانه خودروسازان نیز روندی کاهشی داشته است. بر این اساس، در مجموع ۷۸ هزار و ۷۸۰ دستگاه انواع خودرو سواری از سوی سه خودروساز بزرگ داخلی در تیر امسال تولید شده که در مقایسه با ماه قبل از آن، ۱۱ درصد کاهش را به خود می‌بیند. همچنین هر سه خودروساز بزرگ داخلی در تیرماه و نسبت به خرداد، کاهش تیراژ را تجربه کرده‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرو تنها ۳۸ هزار و ۴۹۶ دستگاه انواع محصول سواری را در اولین ماه تابستان امسال به تولید رسانده بنابراین در مقایسه با خرداد، ۱/ ۱۶ درصد کاهش تولید داشته است.

از سایپا نیز خبر می‌رسد این شرکت با تیراژ ۲۴ هزار و ۲۶۲ دستگاهی در تیر، کاهش تولید ۵/ ۵ درصدی را نسبت به خرداد به ثبت رسانده است. در نهایت، پارس خودرویی‌ها نیز که ۱۶ هزار و ۲۲ دستگاه انواع سواری را در تیر تولید کرده‌اند، نسبت به ‌ماه قبل از آن، با کاهش ۵/ ۵ درصدی روبه‌رو شده‌اند.

نزولی شدن تولید ماهانه خودروسازان اما از خرداد شروع شد، چه آنکه در این ماه و نسبت به اردیبهشت، تیراژ محصولات سواری حدود ۳۰ درصد پایین آمد. حالا نیز روند نزولی ادامه یافته و ازآنجاکه تحریم‌های دولت ایالات‌متحده آمریکا نیز علیه خودروسازهای ایران آغاز شده، پیش‌بینی می‌شود این روند نزولی همچنان ادامه یابد. با توجه به تحریم‌های موردنظر، روند تامین قطعات خارجی مختل شده و این اختلال، در آینده بیشتر و بیشتر نیز خواهد شد. در حال حاضر و آن طور که مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان می‌کنند، مقادیر زیادی قطعات منفصله در انبارها ذخیره و بنابراین فعلا تولید خودروها پیش می‌رود. این در حالی است که به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آتی، تحریم‌ها بیش از پیش اثر خود را نشان خواهند داد و این موضوع تیراژ خودروهای داخلی را نزولی‌تر از مقطع فعلی خواهد کرد.

اما با وجود کاهش تولیدی که طی تیر ماه و همچنین چهار ماه ابتدایی امسال گریبان خودروسازی کشور را گرفته، محصولات چینی با افزایش تیراژ روبه‌رو شده‌اند. بنابر آمار اعلامی، در مجموع ۴۱ هزار و ۱۵۷ دستگاه انواع خودروهای سواری چینی از سوی خودروسازان بزرگ کشور در چهار ماه ابتدایی امسال به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود ۴۰‌درصد افزایش را نشان می‌دهد.

هرچند چینی‌ها نیز متاثر از تحریم‌های آمریکا علیه خودروسازی ایران هستند، با این حال چون حضور خاصی در بازار خودرو این کشور ندارند، در دوران تحریم نیز به احتمال فراوان ایران را ترک نمی‌کنند. تجربه تحریم‌های قبلی نیز نشان داد خودروسازان چینی مایل به ماندن در بازار خودرو ایران هستند و حتی فعالیت‌هایشان گسترش نیز یافته است. تحریم‌های جدید البته سختگیرانه‌تر از قبل هستند، با این حال به‌نظر می‌رسد بیشتر خودروسازان چینی در ایران باقی خواهند ماند و تحریم‌ها حتی فرصتی مناسب برای آنها در جهت گسترش بازارشان مهیا می‌کند.

کاهش تیراژ پژویی‌ها

سراغ جزئیات آمار تولید چهار ماه نخست امسال خودروسازان برویم و ببینیم غول‌های جاده مخصوص چه کارنامه‌ای از خود به جای گذاشته‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها در تولید بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند. آمار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران‌خودرو، پژو ۲۰۶ تیراژی ۴۸ هزار و ۶۹۶ دستگاهی از خود به جا گذاشته و در نتیجه نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۷/ ۸ درصد کاهش را تجربه کرده است.

در بین دیگر محصولات پژویی ایران‌خودرو نیز پژو ۴۰۵ با کاهش تولید در چهار ماه نخست امسال مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۳۳ هزار و ۶۰۸ دستگاهی، ۴/ ۲۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش تولید داشته است. دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در چهار ماه نخست امسال با کاهش تولید مواجه شده است. طبق آمار، این محصول تیراژی ۳۲ هزار و ۳۷۷ دستگاهی را تا پایان تیر به خود اختصاص داده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲/ ۱۴ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی چهار ماه نخست امسال، ۲۴ هزار و ۲۸۵ دستگاه سمند را به تولید رسانده و بنابراین نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۵ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است.

اما آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران‌خودرو در تولید دنا با رشد و در رانا با کاهش تیراژ مواجه شده است. بر این اساس، رانا با تیراژی ۹۸۸ دستگاهی طی چهار ماه نخست امسال، ۶۳ درصد کاهش تیراژ را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. در مقابل اما ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند با تولید ۱۶ هزار و ۶۷۷ دستگاه دنا، تیراژ این محصول را در چهار ماه ابتدایی امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۶۶ درصد رشد دهند.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که با آغاز تحریم‌ها، سرنوشت‌شان برای ادامه تولید طی ماه‌های آتی، مشخص نیست. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان تیر امسال یک هزار و ۴۵۱ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا را مونتاژ کرده‌اند که این موضوع نشان از کاهش تیراژ ۳۰ درصدی این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد. ایران‌خودرو همچنین توانسته شش هزار و ۶۶۹ دستگاه‌ هایما را نیز مونتاژ کند و با این حساب، شاسی‌بلند چینی ایران‌خودرو نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته، ۱۲۰ درصد رشد تیراژ را تجربه کرده است. همچنین دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ فنگ، آماری ۹ هزار و ۱۹۸ دستگاهی را از خود به جا گذاشته و بر این اساس، هفت درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش تیراژ داشته است.

سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد، اما با رفتن پژو، مشخص نیست تولید آن چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. این محصول که اولین خودروی پسابرجامی پژو در ایران به‌شمار می‌رود، تا پایان تیر امسال تیراژی برابر با دو هزار و ۹۵۶ دستگاه داشته است. با این حساب، ۲۰۰۸ نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته، رشدی ۶۳۲ درصدی را به خود می‌بیند.

تیبا هم تیراژ پراید شد

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود به جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند. طبق آمار، سایپایی‌ها تا پایان تیر امسال شش هزار و ۵۸۷ دستگاه سراتو را مونتاژ کرده‌اند تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۶/ ۲۰ درصد کاهش تولید را به خود ببیند. گفته می‌شود دلیل اصلی کاهش تولید سراتو، مشکلات موجود بر سر راه نقل و انتقال پول است و این موضوع سبب شده تامین قطعات محدود شود.

اما در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا که با رشد قابل‌توجهی در حال تولید است، ۶۱ هزار و ۹۰۲ دستگاه تیراژ در چهار ماه نخست امسال داشته است. با توجه به این آمار، تیبا نسبت به چهار ماه ابتدایی سال گذشته، ۶/ ۴۷ درصد افزایش تولید را تجربه کرده است. این در شرایطی است که براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید در چهار ماه ابتدایی امسال نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۶۲ هزار و ۸۴۰ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته، ۵/ ۸ درصد کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر تیراژ پراید و تیبا تقریبا برابر شده و در آینده، تیبا به کل جای پراید را خواهد گرفت.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۱۷ هزار و ۱۲۳ دستگاه برلیانس را درچهار ماه ابتدایی امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۶/ ۳۵ درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی پنج هزار و ۲۸۰ دستگاهی را تا پایان تیر امسال از خود به جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۱۲۱ درصدی را به خود می‌بیند.دیگر محصول چینی سایپا اما آریو نام دارد که فعلا در سایت بن‌رو به تولید می‌رسد و آمار اعلامی از تیراژ دو هزار و ۸۸۷ دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به چهار ماه ابتدایی سال گذشته، چهار درصد کاهش تولید داشته است.

تندر۹۰ می‌رود؟

نگاهی هم به اوضاع تولید تندر۹۰ تا پایان تیر امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه افت‌و‌خیزی را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی چهار ماه نخست امسال به ۲۸ هزار و ۱۳ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به چهار ماه ابتدایی سال گذشته، ۱/ ۳۴ درصد کاهش را به خود می‌بیند.

در حالت تفکیکی اما ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ پنج هزار و ۴۰۴ دستگاهی‌شان در تولید تندر۹۰، با کاهش تولید ۶۰ درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در پارس خودرو نیز آمارها خبر از کاهش تیراژ تندر۹۰ می‌دهند. بر این اساس، ۲۲ هزار و ۶۰۹ دستگاه محصول عضو خانواده ال۹۰ در این شرکت به تولید رسیده که نسبت به چهار ماه نخست سال گذشته، ۲/ ۲۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس خودروهایی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر۹۰) را در چهار ماه امسال به ۱۱ هزار و ۲۵ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۴/ ۲۸ درصدی حکایت دارد.

ساندرو در حال حاضر یکی از گران‌ترین خودروهای داخلی به شمار می‌رود که به دلیل کاهش عرضه به بازار، افزایش قیمتی بیش از ۳۰ میلیون تومان را در عرض چند ماه تجربه کرده است. بنابر اعلام مسوولان رنو، این شرکت به تبعیت از تحریم‌های آمریکا، فعالیت در ایران را تعلیق خواهد کرد و بر این اساس، گفته می‌شود تولید تندر۹۰ و ساندرو در کشور تا پایان امسال متوقف خواهد شد.