«مردم جهان! در برابر تحریم با ما همصدا شوید. دولتها به زبان سیاست با هم سخن میگویند، ملتها اما با زبان صداقت؛ زبانی از جنس فرهنگ، صلح و دوستی. به همین خاطر تاریخ فرهنگ وهنرِ جهان صادقترین راویِ رنجها و شادیهای ملتها است.»
ایرانوایر:شیما شهرابی
این جملات، آغازگر نامه سرگشاده هنرمندان و فعالان فرهنگی است که خطاب به مردم دنیا نوشته شده است. آنها در این نامه از مردم جهان خواسته اند در برابر تحریمها با آن ها همصدا شوند. امضاکنندگان نامه این تفکر را که نتیجه اعمال این تحریمها، دست یابی به حقوق شهروندی و حقوق بشر، بهرهمندی از مواهب آزادی و بهبود شرایط زندگی برای ملت ایران است، «خاماندیشانه» توصیف و تاکید کردهاند که فقط ملت ایران تاوان این تحریمها را خواهد داد. نام چهرههای سرشناس سینما، موسیقی، فرهنگ و هنر در زیر این نامه که به دو زبان فارسی و انگلیسی در فضای مجازی منتشر شده است، مشاهده می شود .
«اصغر فرهادی»، «رخشان بنیاعتماد»، «خسرو سینایی»، «بهمن فرمانآرا» و «کیانوش عیاری» از جمله فیلم سازانی هستند که این نامه را امضا کردهاند. «حسین علیزاده» و «کیهان کلهر» نوزانده و موسیقیدان، «لیلی گلستان» نویسنده و مترجم، «پری صابری» نویسنده و کارگردان تئاتر،«محمد شمس لنگرودی» شاعر، «فرح اصولی» نقاش، «ابراهیم حقیقی» طراح و گرافیست، «فریده غیرت» و «بهمن کشاورز» از وکلای دادگستری و شماری از روزنامهنگاران و فعالان فرهنگی دیگر این نامه را امضا کردهاند. آنها خطاب به مردم دنیا نوشتهاند: «سیاستگذاران دیر یا زود میروند اما فجایع حاصل از عملکرد غلط آنها جهانی را میسازد که ما و شما و فرزندانمان در طول تاریخِ پیشِ رو دست به گریبانِ کابوسِ آن خواهیم بود.»
پیش از این، چند مقام دولتامریکا تاکید کرده بودند که هدف تحریمها، ملت ایران نیست و تنها هدف از اعمال این تحریمها که از ۱۴ آبانماه دور دوم آن علیه ایران اجرایی شد، فشار بر دولت و حکومت ایران برای تغییر رفتار است.
فرح اصولی، نقاشی که بارها در مهم ترین نمایشگاههای بین المللی دنیا حضور داشته است، درباره امضای این نامه به «ایران وایر» میگوید: «من این نامه را امضا کردم چون اساسا با ذات تحریم مخالف هستم. اولا این که اعتقاد ندارم به این که یک کشوری، کشور دیگری را تحریم کند. معتقدم با صحبت و از طریق گفتوگو بهتر میتوان به نتیجه رسید.دوم این که تبعات این خشونتها فقط برای مردم است، نه برای هیچ کس دیگر. من دلم میسوزد برای این بچهها و آدمهایی که مریض هستند و دارو در اختیارشان قرار نمیگیرد.»
موزه “متروپلیتن” میخواست از من کار بخرد. گفتند ما نمیتوانیم کاری را که شما در ایران داری، بخریم. حتی نمیتوانیم کاری را از شما بخریم که با قلمموی ایرانی، رنگ ایرانی یا حتی روی کاغذ ایرانی کشیده باشد!
از زمان آغاز تحریمها، دولت امریکا تاکید کرده است که دارو و کمکهای بشردوستانه شامل تحریم نمیشوند اما فرح اصولی این حرفها را عوام فریبانه میداند: «هرچه قدر هم این صحبتها عوام فریبانه باشند که ما دارو و غذا را تحریم نکردیم، تجربه تحریم در دورههای قبلی به ما نشان داده است که کمبود دارو وجود دارد. وقتی پول نمیتواند جابه جا شود، چه طور دارو بیاید.»
او از تجربه خودش در دور قبلی تحریم ها برای فروش یک تابلوی نقاشی مثال میزند: «کالای هنری که قرار نیست جزو تحریمها باشد. اما فکر میکنم سال 2012 یا 2013 بود که موزه “متروپلیتن” میخواست از من کار بخرد. کارها را انتخاب کردند و عکس کارها را دیدند. خیلی هم دوست داشتند و گفتند ما میخواهیم اصل کارها را ببینیم. من در آنزمان نیویورک بودم. گفتم اصل کارهای من در ایران است. گفتند ما نمیتوانیم کاری را که شما در ایران داری، بخریم. حتی نمیتوانیم کاری را از شما بخریم که با قلمموی ایرانی، رنگ ایرانی یا حتی روی کاغذ ایرانی کشیده باشد! جالب این بود که در کارهای من از قلم مو انگلیسی، رنگ ژاپنی و کاغذ فرانسوی استفاده شده بود ولی گفتند محل خلاقیتش نباید ایران و کار هم نباید در مورد ایران باشد.»
یکی از مجموعهدارها متوجه موضوع میشود و به او کمک میکند: «یکی از مجموعهدارهایی که کارهای من را داشت، گفت این خیلی ظالمانه است. موزه متروپلیتن موزه مهمی است و وقتی میخواهد از یک آرتیست کار بخرد و به این دلایل نتواند، خیلی دردناک است. من کاری که خودم از شما دارم را به موزه میفروشم و بعد دوباره از شما کار را میخرم. این اتفاق هم افتاد.»
او معتقد است که وقتی فروش یک کار هنری در زمان تحریم ها با این همه مشکل رو به رو است، نمیتوان گفت برای خرید و فروش دارو هیچ مشکلی وجود ندارد:«این فقط عوام فریبی است.»
فرح اصولی تاکید میکند تحریم یک رفتار خشونتبار است که گریبان هنرمندان و بدتر از آن، مردم عادی را میگیرد: «الان خانم “سمیرا علیخانزاده” در بوستون قرار است نمایشگاه داشته باشد اما ویزا نمیدهند برود. حالا ما میتوانیم بگوییم خیلی خب ویزا ندهند، یا کار من را اصلا موزه نخرد، مسالهای نیست اما یک بچه سه ساله که شیمیدرمانی میشود، یا یک آدمی که تالاسمی دارد و به دارو نیاز جدی دارد، چه کند؟ این واقعا دردناک است.»
از روز گذشته که برخی هنرمندان این نامه را در شبکههای اجتماعی قرار دادهاند، عدهای به آنها تاخته و آنها را به دفاع از جمهوری اسلامی متهم کردهاند: «آن قدر دشنامها دادهاند که من متعجبم. ما داریم از منافع آدمها دفاع میکنیم. ما نیامده ایم زیر بیانیه دولت یا حکومت را امضا کنیم. یک بیانیه نوشتیم و امضا کردیم. سوابق آدمهایی که این بیانیه را امضا کردهاند هم مشخص است. پس این قضاوت منصفانه نیست. اما وقتی کسی زیر چنین بیانیهای را امضا میکند، باید منتظر عکسالعملها باشد.»
او امیدوار است عده زیادی از سراسر دنیا با امضای این نامه از مردم ایران حمایت کنند: «امیدواریم آدم های روشن فکر دنیا، نه فقط ایرانیها، غیر ایرانیها هم به این کمپین بپیوندند و جریانی راه بیاندازند. دنیا نباید نسبت به همهچیز بیتفاوت نگاه کند.»