طرح مجدد تفکیک استان سیستان و بلوچستان با هشدار و مخالفت علمای اهل سنت و گروهی از فعالان سیاسی در این استان همراه شده است. مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در واکنش به انتشار برخی گزارش‌ها مبنی بر احیای دوباره این طرح گفته که «منافع کل استان این را تقاضا می‌کند که استان تقسیم نشود.» عبدالحمید در خطبه‌های نماز جمعه ۲۴ اسفند زاهدان به صراحت گفته که تقسیم استان سیستان و بلوچستان «به ضرر دولت و ملت» تمام خواهد شد. وی افزوده «تقسیم استان هم برای مردم هزینه دارد و هم برای دولت هزینه دارد. دولت به‌جای ساخت استانداری‌ها و ادارات جدید، این بودجه را برای اشتغال هزینه کند.» این روحانی بلند‌پایه اهل سنت خطاب به مقام‌های دولتی گفته «بگذارید که این استان یک استان بزرگی در کشور باشد و تقسیم استان مشکلاتی دارد.استان‌هایی که تقسیم‌شده‌اند و بررسی‌هایی که صورت گرفته نشان می‌دهد تغییرات چندانی صورت نگرفته و مردم آنجا پشیمان‌اند.»
ایران‌وایر:بهنام قلی‌پور
احیای دوباره طرح تقسیم استان سیستان و بلوچستان ۱۷ اسفند ماه در نشست خبری احمدعلی موهبتی٬ استاندار این استان مطرح شد. موهبتی در این نشست گفته بود که « اداره سیستان و بلوچستان از حد و توان مدیریت واحد خارج شده است» و بر همین اساس به طور تلویحی از تفکیک این استان حمایت کرد. وی اداره مرز‌های ایران در این استان با یک مرزبانی و بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران برای حضور در این استان به واسطه ضعیف بودن زیرساخت‌های آن را از جمله دلایل خود برای تفکیک اعلام کرده بود. این اظهارات استاندار بار دیگر گمانه‌ها مبنی بر اینکه طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان بیشتر طرحی امنیتی است تا اقتصادی را تقویت کرده است.
طرح دوباره تفکیک این استان در شرایطی مطرح شده که در یک سال گذشته حملات متعددی به نیروهای نظامی مستقر در این استان از سوی گروه‌های مسلح رخ داده که بسیاری از این حملات نیز موفق بوده است.
مولانا فضل‌الرحمن کوهی هم در خطبه‌های نماز جمعه ۲۴ اسفند «پشامگ» هم به این سخنان واکنش نشان داده و گفته «اگر حرف از تغییر نام و تقسیم بلوچستان باشد، نه بلوچ و نه تقسیم کنندگان راحت» نخواهند خوابید.کوهی افزوده «تقسیم را تجربه کرده‌ایم. کرمان از بلوچستان جدا شد، که نه کرمان و نه بلوچستان آباد شدند.»
«حزب مردم بلوچستان» از دیگر مخالفان اجرای چنین طرحی است که در واکنش به سخنان استاندار بیانیه‌ای صادر و اعلام کرده «بلوچ در سرزمین خود می‌ماند و برای همیشه خواهد ماند.»گروهی دیگر از مخالفان می‌گویند تقسیم استان سیستان و بلوچستان «خیانت» است و هدف از اجرای این طرح «بدست آوردن منابع و منافع این استان است.» آنها می‌گویند که «در پشت پرده تقسیم بلوچستان یک امپراطوری مالی وسیع وجود دارد که عده‌ای سودای رسیدن به آن را دارند.» آنها همچنین نامه‌ای از عباسعلی سلیمانی٬ امام جمعه سابق زاهدان خطاب به حسن روحانی منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد وی نیز با تفکیک استان سیستان و بلوچستان مخالف است.
مخالفان این طرح طی یک هفته گذشته در شبکه‌های اجتماعی نیز بارها نسبت به اجرای این طرح هشدار داده و با آن مخالفت کرده‌اند و پیام‌های اعتراضی متعددی به استاندار ارسال کرده‌اند. باقر کرد٬ معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری سیستان و بلوچستان هم در واکنش به این مخالفت‌ها اعلام کرده «طرحی که مطرح شده هیچ ارتباطی با طرح تقسیم کلی استان ندارد.»
آقای کرد البته طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان را رد نکرده و افزوده «این موضوع بستگی به نظر هیات دولت و تصمیمات مجلس دارد.»
توضیحات وی در واقع در مورد موافقت هیئت وزیران با تغییر و اصلاحات تقسیماتی در استان‌های فارس، اصفهان، خوزستان، آذربایجان غربی، اردبیل، بوشهر، سیستان و بلوچستان، قم، لرستان، مازندران، مرکزی و هرمزگان است. براساس تصمیم هیات دولتکه چهارشنبه گذشته اتخاذ شد٬ قرار است ۱۱ شهر و شهرستان به مجموع تقسیمات سیستان وبلوچستان اضافه شود. این توضیحات البته نتوانست مخالفان این طرح را ساکت کند تا اینکه استاندار سیستان بلوچستان مجبور شد ۲۴ اسفند پس از افزایش مخالفت‌ها٬ در صفحه اینستاگرام خود توضیحانی در این زمینه بدهد.
موهبتی در توضیحات خود آورده که «مطلقا هیچ نامه، طرح و برنامه‌ای برای تقسیم استان از جایگاه استانداری نداشته و ندارم.» وی نوشته «در موضوع تقسیم استان حتی مسئولان استانی نیز دیدگاه‌های کاملا متناقضی دارند که از بیان و انتشار آن نیز ابایی ندارند و همه باید تلاش کنیم در موارد اختلافی و کارشناسی به دنبال ایجاد فضای گفتمانی برای درک دیدگاه‌های کارشناسی باشیم.»
استان سیستان و بلوچستان باحدود ۱۸۷ هزار و ۵۰۲ کیلومتر مربع مساحت، پهناورترین استان ایران است و در مجموع بیش از ۱۱ درصد وسعت کشور را در بر می‌گیرد. این استان ۱۱۰۰ کیلومتر با کشورهای پاکستان، افغانستان و حدود ۳۰۰ کیلومتر با دریای عمان مرز آبی دارد.
سیستان و بلوچستان اگرچه به لحاظ ترانزیتی از اهمیتی راهبردی برخوردار است٬ اما به گفته مسئولان کشور یکی از فقیرترین استان‌ها به حساب می‌آید. برخی تحلیل‌گران هم بر این باور هستند طرح تفکیک این استان به منزله شکست همه‌جانبه حاکمیت و دولت‌ها در زدودن چهره فقر از این استان است و آنها با اجرای چنین طرحی می‌خواهند که سیاست جدیدی در رسیدگی به این استان اتخاذ کنند. جدال‌ها و تنش‌ها بر سر تقسیم این استان دست‌کم شش سال سابقه دارد و هیچ دولتی تاکنون نتوانسته آن را به اجرا بگذارد.
سال گذشته نیز موضوع تقسیم استان سیستان و بلوچستان باعث شده دو گروه از نمایندگان این استان در مجلس به حسن روحانی نامه بنویسند. گروه اول دو نماینده سیستانی بودند که در نامه خود به رئیس جمهوری خواستار تقسیم استان سیستان و بلوچستان شدند. نامه دوم هم از طرف شش تن از نمایندگان مجلس این استان نوشته شد که از روحانی خواسته شده بود مانع تقسیم استان شود. محمد‌نعیم امینی‌فرد رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در آن زمان گفته بود به همراه پنج نماینده این استان مخالفت خود با تقسیم استان را اعلام کرده است. پیش از این نامه، حبیب‌الله دهمرده استاندار پیشین و نماینده زابل و حسینعلی شهریاری نماینده سیستانی طی نامه‌ای به رئیس‌جمهوری خواستار تقسیم استان شده بودند.
موضوع تقسیم سیستان و بلوچستان از دیرباز بین مردم این استان مطرح بوده و هر یک نظریه خود را درباره این تقسیم دارد. برخی معتقدند این استان باید به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم و برخی نیز معتقدند تقسیم استان به سه بخش مطلوب است٬ اما برخی نیز تقسیم استان را به ضرر مردم می‌دانند و با این کار مخالفند.
از جزئیات این طرح اطلاعات چندانی در دست نیست٬ اما مولوی عبدالحمید سال ۱۳۹۲ گفته بود که «عده‌ای قصد دارند واژه بلوچستان را از نام استان حذف و استان را به بخش‌های سیستان، مکران و ولایت تقسیم کنند. نگرانی از حذف نام بلوچ از این استان یکی از مهمترین دلایل مخالفان با اجرای چنین طرحی است٬ موضوعی که موهبتی در توضیح خود به آن اشاره کرده و حذف چنین نامی را «حماقت» دانسته است.
بلوچستانی‌ها می‌گویند سیستانی‌ها (یا قوم زابلی) در پی نابودی بلوچستان هستند و تقسیم استان را به حمله به هویت بلوچ و یکپارچگی فرهنگی خود تعبیر می‌کنند. برخی دیگر از مخالفان هم می‌گویند که اجرای چنین طرحی می‌تواند به تنش بین شیعیان (ساکنان قسمت شمالی) و سنی‌ها (ساکنان قسمت جنوبی) منجر شود. در این میان موافقان هم استدلال‌های خاص خود را دارند و از اجرای این طرح حمایت می‌کنند.
سال ۱۳۹۳ قاسم سیاسر، پژوهشگر تاریخ و محمد تقی رخشانی، مدیر مسئول روزنامه زاهدان مقاله‌ای در دفاع از تقسیم استان سیستان و بلوچستان به چهار استان کوچک‌تر منتشر کردند. آنها معتقدند که تقسیم استان به بودجه‌بندی بهتر برای این منطقه، افزایش حجم طرح‌های زیرساختی، معکوس‌شدن روند مهاجرت از آنجا، بهبود امنیت و غیره می‌انجامد. موافقان طرح آن را موجب توسعه و پیشرفت مناطق محروم سیستان و بلوچستان می‌دانند. به اعتقاد آنها در هر سه بخش فرضی شمالی، مرکزی و جنوبی، شرایط جغرافیایی، اقلیمی و اقتصادی متفاوت است و بهره‌گیری از ظرفیت این بخش‌ها با تقسیم استان امکان‌پذیرتر می‌شود.
این موافقت‌ها و مخالفت‌ها در شرایطی ادامه دارد که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور پیش‌تر با تقسیم این استان مخالفت کرده بود. رحمانی فضلی ۱۱ مهرماه ۹۶گفته بود تقسیم استان سیستان و بلوچستان به نفع مردم نیست و طرح‌های مشابه در دیگر نقاط، مشکلات را بر خلاف پیش‌بینی‌ها مرتفع نکردند:«علت عقب افتادگی و عدم توسعه نیافتگی این مناطق تقسیمات کشوری نیست. علت این مسئله نظام برنامه‌ریزی نامناسبی است که بیش از ۷۰ سال است در کشور وجود دارد . متاسفانه در نظام برنامه متمرکز کلان توجهی به مناطق آنگونه که بتواند فاصله‌ها و عدم توازن و تعادل را جبران کند، نمی‌شود. تا زمانی که این عدم توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل برای جهش در این حوزه‌ها رفع نشود، نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.هر چند بخواهیم ساختار را عوض کنیم و تقسیمات کشوری را انجام بدهیم.»