قسمت اول: آیا مبارزه با پول‌های کثیف در ایران جدی است؟
جریان مضر و خطرناک پول‌شویی در سراسر جهان به اقتصادهای ملی آسیب می‌زند، زمینه‌های بسیاری از قبیل مواد مخدر و قاچاق کالا و تجارت اسلحه و تروریسم بستر مناسبی برای ورود پول‌های کثیف به اقتصاد و توسعه پول‌شویی است.
پول‌شویی به مجموعه اعمالی گفته می‌شود که طی آن معاملات و درآمدهای نامشروع، به‌طور کامل، شکلی قانونی می‌گیرند و از تعقیب و مجازات قانون، رهایی می‌یابند.
آنچه چهره پول‌شویی را بیش‌ازپیش زشت جلوه می‌دهد، دستگاه‌های تبهکاری و انجام عملیات بانکی توسط آن‌هاست که گاه به‌عنوان جریانی از نظام اقتصادی، موجب فلج شدن چرخه‌های پولی و مالی کشورها می‌شوند.
اکتساب پول‌های کثیف و تطهیر آن عملی خلاف و غیرقانونی بوده و تبعات منفی بسیاری برای اقتصاد کشورها دارد. به همین دلیل مبارزه با پول‌شویی موردتوجه جامعه جهانی قرارگرفته است و کشورها برای نیل به این مقصود، به تصویب قوانین و مقررات ویژه‌ای اقدام کرده‌اند.
پول‌شویی فرآیندی پیچیده، مستمر، درازمدت و گروهی است که به‌طورمعمول در مقیاسی بزرگ انجام می‌شود و می‌تواند از محدوده جغرافیایی – سیاسی یک کشور فراتر برود و به این روش، پول کثیف حاصل از ارتکاب جرم، تغییر ماهیت داده و به‌صورت مشروع و قانونی درآید.
امیر فرشاد ابراهیمی , ایران بریفینگ
به‌طورکلی ۳ دسته پول کثیف وجود دارد:
پول سیاه: درآمدهایی که از راه قاچاق کالا و مواد مخدر و ثروت‌های نامشروع به دست می‌آید.
پول خونین: به درآمدهایی که از راه اقدام‌های ضد بشری و خیانتکارانه به دست می‌آید، اطلاق می‌شود.
پول خاکستری: به درآمدهایی گفته می‌شود که از کانال‌های زیرزمینی و پنهانی به‌دوراز چشم مأموران حکومتی به دست می‌آید.
آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که حداقل ۸۱ هزار میلیارد تومان پول کثیف در اقتصاد ایران وجود دارد. پولی که محصول فعالیت سازمان‌یافته نهادها و بنیادهای نظامی و مذهبی غیر شفاف و فساد سازمان‌یافته در اقتصاد ایران است. پولی که به روایت وزیر کشور دولت روحانی، در انتخابات وارد چرخه سیاست شده و مبارزه با فساد اقتصادی را دشوار و تقریباً غیرممکن ساخته است.
ورود پول‌های کثیف به سیاست و انتخابات در ایران، مسئله تازه‌ای نیست. ده سال پیش و پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴ که به پیروزی احمدی‌نژاد منتهی شد، مهدی کروبی گفت: «ما شکست خوردیم چون پول اسکله نامریی نداشتیم، پول قاچاق نداشتیم، در بازرگانی شکر نبودیم.» کروبی پیش‌تر و زمانی که رئیس مجلس ششم بود، از وجود اسکله‌های خارج از نظارت گمرک خبر داد که به روایت مشاور وقت او، در اختیار یک‌نهاد خاص هستند.
محسن آرمین، نماینده وقت تهران در مجلس ششم، در متن استعفانامه خود آدرس دقیق‌تری از آن نهاد خاص داد و گفت: «قاچاق‌های سپاه سالانه به ۱۲ میلیارد دلار می‌رسد.» رقمی که در سال ۱۳۹۶ شش برابر شده و به روایت رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به ۲۵ میلیارد دلار، معادل نیمی از واردات قانونی کالا به ایران، رسیده است.
علاوه بر پول قاچاق کالا «بخشی از پول مربوط به قاچاق مواد مخدر» به سیاست ایران نیز وارد می‌شود. به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت روحانی گردش سالانه مواد مخدر در ایران بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان است. او گفته است که بخشی از این پول با عنوان کمک به ستادهای انتخاباتی نامزدها به سیاست و انتخابات ایران وارد می‌شود.
هم‌زمانی سخنان رحمانی فضلی با اجرای حکم زندان محمدرضا رحیمی، گمانه‌زنی‌ها درباره ارتباط معاون اول رئیس دولت محمود احمدی‌نژاد را با قاچاق مواد مخدر و تزریق پول حاصل از آن به انتخابات را تقویت می‌کند.
جابر ابدالی یکی دیگر از محکومان پرونده بیمه ایران و شریک جرم محمدرضا رحیمی است که به گفته الیاس نادران سابقه محکومیت به خاطر قاچاق مواد مخدر را دارد و به ۱۷۰ نماینده مجلس شورای اسلامی پول پرداخت کرده است.
آن‌گونه که فرمانده نیروی انتظامی ایران گفته است: «ورود پول‌های کثیف درگذشته هم مطرح‌شده، درگذشته مواردی وجود داشت که متأسفانه چه قبل از انتخابات و چه بعدازآن پول‌هایی به نفع کسانی وارد می‌شد یا بعداً در این زمینه آلوده می‌شدند، البته به خلاف برخی کشورها که این پول‌ها در عرصه سیاست تعیین‌کننده است در کشور ما این‌گونه نیست»
ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران نیز روز شنبه (۳ بهمن ۱۳۹۶) اعلام کرد که بانک مرکزی رصد و تلاش جدی برای جلوگیری از ورود «پول‌های کثیف» به عرصه سیاست را آغاز کرده است.
این اظهارات سیف در واکنش به اظهارات برخی مقامات در هفته‌های اخیر مطرح می‌شود که درباره ورود «پول‌های کثیف» به عرصه سیاست و انتخابات هشدار داده بودند.
برخی از نماینده‌های مجلس شورای اسلامی نیز دربارهٔ «پول‌های کثیف» و «اسپانسرهای انتخاباتی» هشدار داده‌اند. غلام‌رضا تاج گردون، نمایندهٔ مردم گچساران، در گفت‌وگویی با «خبر آنلاین» گفت: «باید از قدرت پول در مسیر انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری کاسته شود. پول در انتقال قدرت سیاسی نقش تعیین‌کننده پیداکرده است»
بااین‌حال مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری سابق و مشاور رئیس قوه قضائیه ایران انگشت اتهام را به سمت رسانه‌ها می گیرد و آن‌ها را متهم کرده که بحث «پول کثیف» را دامن می‌زنند و به رسانه‌ها توصیه کرد که این بحث را ادامه ندهند.
مخفی سازی !
مقام ارشد قضایی ایران معتقد است : «این‌که پول ناروا و ناصواب و غیرقانونی در سیاست و انتخابات هزینه می شود، قانونی نیست. ما دنبال کنترل این هزینه‌ها هستیم اما نباید بحث پول کثیف در رسانه‌ها، افکار عمومی و اظهارنظرها مطرح و دامن زده شود»