یک منبع معتبر در دولت افغانستان به بیبیسی گفته که در سال ۲۰۱۸ حدود چهار تا پنج میلیارد دلار “از افغانستان به مقصد خارج و بیشتر به ایران خارج شده است”.
این مقام دولتی که خواست از او نام برده نشود به محمد قاضیزاده، خبرنگار بیبیسی در هرات گفت که دلار مثل مواد مخدر از مسیرهای غیررسمی و مرزهای بیابانی میان ایران و افغانستان به ایران قاچاق نمیشود، بلکه از مرزهای رسمی منتقل میشوند. این مقام دولتی مدعی است که برخی از مسئولان از این قاچاق ارز اطلاع دارند.
این منبع گفت که این آمار بر مبنای گزارشهای اطلاعاتی مالی به دست آمده است.
با تشدید تحریمهای ایران توسط آمریکا بارها قاچاق دلار از افغانستان به ایران خبرساز شده است.
مرزهای غربی افغانستان معمولاً مسیر ترانزیت مواد مخدر و قاچاق انسان به ایران بوده، ولی اکنون قاچاق دلار نیز به آن اضافه شدهاست.
براساس قانون افغانستان، انتقال ده هزار دلار به بیرون از این کشور در مرزها نیازی به ثبت ندارد و برای انتقال ۲۰ هزار دلار باید مدرک بازرگانی موجود باشد.
چند سال قبل بانک مرکزی افغانستان اعلام کرد که یک نفر میتواند تا ۲۰ هزار دلار از فرودگاه و دیگر مرزها به صورت نقد از این کشور خارج کند، اما بیشتر از آن مقدار را باید از طریق بانکها انتقال دهد. در آن صورت بانک مطلع خواهد بود که پول از چه کسی و به کجا منتقل شده است.
میانگین نرخ دلار در سالهای گذشته:
محمد قاضیزاده، خبرنگار بیبیسی با فردی دیدار کرده که حدود ۳۰ هزار دلار را به ایران قاچاق کرده است. او که نمیخواهد جزئیات هویتش منتشر شود به خبرنگار بیبیسی گفت: “بیست تا سی هزار[دلار] بردم. مفادش (سودش) خوب بود. صد و یا صد و پنجاه دلار فایده میشد.”
یک صراف هراتی به نام اکبر (استم مستعار) هم به بیبیسی گفت که دلار از مسیر زمینی و هوایی به خارج افغانستان قاچاق میشود، او گفت: “زیاد به ایران میرود مخصوصا وقتی که تفاوت قیمت در دو کشور وجود داشته باشد، دو صد تومان تفاوت داشته باشد، هر روز دو میلیون دلار تنها از هرات [به ایران] میرود.”
ریاست بانکهای زون غرب افغانستان هم از قاچاق دلار به ایران نگران است. انورشاه یوسفی، رئیس این اداره میگوید که اهداف گوناگون پشت فرار اسعار (ارز) از افغانستان نهفته است.
او افزود که در بعضی موارد در مرزهای افغانستان “کمکاری صورت میگیرد” و این کار و بیتوجهی باعث میشود که شماری از فرصت استفاده کرده و ارز را از افغانستان خارج کند و اهداف گوناگون پشت آن نهفته است که یکی میتواند منفعت و مسایل تجارت بخاطر نرخ اسعار باشد.
قاچاق دلار از افغانستان به بیرون از این کشور باعث شده که ارزش افغانی به صورت بیسابقهای در این کشور سقوط کند. نرخ دلار امروز، یکشنبه (۲۶ جوزا/خرداد) در بازار ارز کابل به بیشتر از ۸۰ افغانی رسید. این افزایش در پانزده سال گذشته بیسابقه بوده است.
افزایش نرخ دلار همچنین باعث شده قیمتهای مواد خوراکی و دیگر اجناس در بازارهای افغانستان افزایش پیدا کند.
بی بی سی: