در حالی که ادامه تنش میان تهران و واشنگتن بعد از ساقط شدن یک پهپاد آمریکایی به طرز کم سابقهای افزایش یافته رسانههای این کشور همچنان در حال رمزگشایی از تبعات این وضعیت هستند.
رند پال، سناتور محافظهکار روز سهشنبه (چهارم تیر – ۲۵ ژوئن) به فاکسنیوز گفت اگر چه به خویشتنداری دونالد ترامپ در لغو حمله هوایی به ایران افتخار میکند و از این بابت رئیسجمهوری آمریکا را تحسین میکند اما از نظر او وضعیت فعلی به جای تسلیم کردن ایران این کشور را به سمت رویارویی سوق میدهد.
رند پال که به رغم مواضع محافظهکارانه خود همواره از مخالفان وارد شدن آمریکا به رویارویی نظامی است به فاکس نیوز گفت: “ایران تحریمها را به منزله یک حربه جنگی میداند چرا که شریان صادرات نفت آنها به آسیا را قطع کرده، در حالی که در وضعیت قبلی آنها قادر به صدور بخشی از نفت خود بودند. به همین دلیل آنها به موقعیتی سوق داده شدهاند که دو گزینه بیشتر ندارند؛ یا تسلیم شوند و بگویند خیلی خوب بیایید مذاکره کنیم یا این که آن قدر عصبانی شوند که وارد رویارویی شوند.”
“متاسفانه در وضعیت فعلی به نظر میرسد آنها (ایران) گوشه دیوار گیر افتادهاند و وضعیت به گونهایست که درگیری نظامی محتملتر از دیپلماسی به نظر میرسد.”
سناتور رند پال که عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم هست در ادامه این گفتگو به فاکس نیوز متذکر شد که: “من میدانم پرزیدنت ترامپ دنبال رویارویی نیست اما با خروج از برجام که ایران به آن پایبند مانده بود حالا ایران نمیتواند به ما اعتماد کند. من موافق دادن میلیاردها دلار پول به ایران پس از امضای برجام نبودم. آن یک اشتباه بود. ما هویج را دادهایم و حالا فقط چماق در دستمان مانده.”
‘ما با آمریکا در جنگ اقتصادی هستیم’
مواضع آقای پال درباره تنش اخیر میان واشنگتن و تهران مشابه بسیاری از دیگر سیاستمداران اغلب دموکرات این کشور است.
مجید تختروانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد هم روز سهشنبه در گفتگو با شبکه خبری سیانان با تاکید بر فشار تحریمها بر مردم ایران گفت کشورش در یک جنگ اقتصادی با ایالات متحده است.
آقای تخت روانچی به سیانان گفت: “ما پهپاد را زدیم چون وارد حریم هوایی ما شده بود و به چهار اخطاری که برایش فرستادیم بیتوجهی نشان داد.”
پس از این اظهارات جان برمن، مجری سیانان پرسید: “پرزیدنت روحانی گفته تحریم و جنگ دو روی یک سکه هستند. آیا شما با آمریکا در جنگید؟”
آقای تختروانچی که خود در کنار عباس عراقچی و محمدجواد ظریف یکی از اضلاع تیم مذاکره کننده ایران در جریان گفتگوها با ۱+۵ (قبل از خروج آمریکا از برجام) بود در پاسخ گفت: “بله ما در جنگ اقتصادی با آمریکا هستیم. اگر چه ما بالاخره راهی برای اداره کشور پیدا میکنیم اما فشار اصلی این تحریمها بر مردم ایران است.”
‘ایران حریف نظامی دست و پا بستهای نیست!’
نیک پتن والش، گزارشگر شناخته شده سیانان که در زمینه امور بینالمللی فعالیت میکند امروز یادداشتی تحت این عنوان نوشته: “ساقط شدن پهپاد ۱۱۰ میلیون دلاری چه چیزی درباره ایران به ما میگوید؟”
او در این یادداشت ضمن گفتگو با کارشناسان نظامی نوشته: “پهپاد گلوبال هاک آر-کیو ۴ای یک کبوتر سفالی نبود… این هواپیمای پیشرفته توسط سه خلبان از روی زمین هدایت میشود… حدود ۷۵۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و تا ارتفاع ۶۴ هزار پایی بالا میرود. پهنای بال این پهپاد به اندازه بویینگ ۷۳۷ مسافربری است. توانایی مخدوش کردن رادارها را دارد و بسیار هوشمند است.”
به نوشته نیک پتن وال، هدف قرار دادن این هواپیمای آمریکایی نشان از پیشرفت و مصمم بودن ایران در بالابردن توان نظامی این کشور نه تنها در زمینه موشکهای بالستیک بلکه همچنین در زمینه پدافند ضدهوایی است.
“اگرچه توان نظامی ایران به هیچ وجه قابل مقایسه با ارتش آمریکا نیست اما توانایی هدف قرار دادن پهپاد (گلوبال هاک) نشان میدهد ایران در رویاروییهای مقطعی و موردی این چنینی توان ضربهزدن را دارد و حریف دست و پا بستهای نخواهد بود”.
این روزنامهنگار آمریکایی در ادامه نتیجه گرفته که اگر چه آمریکا از ۱۳ سال پیش که گلوبال هاک وارد ناوگان پهپادهای آمریکا شد در زمینه دانش هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفت فراوانی کرده “اما ایران هم دانش موشکهای خود را از “سوم خرداد” (موشک زمین به هوایی که ایران مدعی است با آن پهپاد آمریکایی را هدف قرار داده) فراتر برده و در حقیقت نسل پیشرفتهتری از آنها را دو هفته قبل از ساقط کردن گلوبال هاک رونمایی کرد.”
‘روحانی تندرو شده است؟!’
دیوید دی. کیرکپاتریک، گزارشگر روزنامه نیویورک تایمز روز سهشنبه در یادداشتی به لحن تند حسن روحانی در واکنش به تحریم رهبر ایران پرداخته و نوشته: “قبلا هم بسیاری از مقامهای ایران آمریکا را عقبمانده ذهنی خوانده بودند اما بیان این عبارت از زبان حسن روحانی که همواره معتدل و متمایل به مذاکره با آمریکا شناخته میشد سابقه نداشته است”.
اشاره این روزنامهنگار آمریکایی به واکنش حسن روحانی به تحریمهای جدید علیه آیتالله علی خامنهای رهبر ایران است.
رئیس جمهور ایران گفته است “تحریم بالاترین مقام سیاسی، اجتماعی، دینی و معنوی یک کشور که نه تنها رهبر ایران، بلکه رهبر عاشقان انقلاب اسلامی و مسلمانان و شیعیان در سراسر جهان است، اقدامی مضحک و وقیحانه است”.
آقای کیرکپاتریک در این یادداشت به حضور جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخسفید در اسرائیل هم اشاره کرده و با کنار هم گذاشتن اظهارات او و مقامهای ایرانی نتیجه گرفته که دورنمایی از کاهش تنش میان تهران و واشنگتن فعلا دیده نمیشود.
او در این یادداشت به سخنان امروز مشاور امنیت ملی روسیه، نیکلای پاتروشف هم اشاره کرده است.
آقای پاتروشف که به همراه جان بولتون در اسرائیل و در نشستی سه جانبه شرکت کرده امروز گفت اطلاعاتی که وزارت دفاع روسیه به او داده حاکی از هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی در حریم هوایی ایران است.
‘ترامپ خودش هم نمیداند سیاستش برابر ایران چیست!’
دیوید ای. گراهام در نشریه آتلانیک که از منتقدان دونالد ترامپ است نوشته: “روز جمعه رئیسجمهور گفت که حمله هوایی را تنها ۱۰ دقیقه مانده به وقوع لغو کرده” چون آن را متناسب با ساقط کردن پهپاد نیافته و “حالا روز سهشنبه که (حسن) روحانی به “مدل ترامپی” به تحریمهای جدید واکنش نشان داده رئیسجمهور میگوید هرگونه حمله به منافع و متعلقات آمریکا با پاسخی قدرتمند و کوبنده همراه خواهد بود که در مواردی با نابودی کامل همراه خواهد بود.”
آقای گراهام با کنار هم گذاشتن این دو اظهارنظر رئیسجمهور آمریکا نوشته: “بالاخره کدام یکی؟ پاسخ متناسب یا پاسخ ویرانگر به هر نوع حملهای؟ با خواندن این دو اظهارنظر غیر ممکن است بتوان از سیاست رئیسجمهور در برابر ایران سر در آورد. و این طور که مشخص است خود او هم موضوع برایش مشخص نیست.”
آقای گراهام نتیجه گرفته که تلاش برای درک و ارزیابی استراتژی دولت دونالد ترامپ در برابر ایران “کاری عبث و بیهوده” است چرا که “عمر این سیاستها در حد فاصل یک توییت تا توییت بعدی است”.
در ادامه نویسنده نشریه آتلانتیک به سیاست باراک اوباما در زمینه استفاده از سلاحهای شیمیایی در سوریه اشاره کرده است و نوشته در حالی که آقای اوباما بمباران شیمیایی را خط قرمز تعیین کرده بود اما پس از استفاده دولت سوریه از این سلاحها علیه مخالفان خود عملا عقبنشینی کرد و اقدامی علیه بشار اسد نکرد.
آقای گراهام سپس دستور لغو حمله هوایی علیه ایران از سوی دونالد ترامپ را با این تصمیم باراک اوباما مقایسه کرده اما نوشته: “موضوع اینجاست که این دو مورد خیلی با هم متفاوتند؛ در آن قضیه باراک اوباما یک سیاست مشخصی را تعیین کرد اما از اجرای آن عدول کرد اما اینجا دونالد ترامپ حتی یک سیاست مشخص را تبیین نکرده” که بتوان وفاداری یا عدول از آن را مورد ارزیابی قرار داد.
“موضوع اینجاست که ترامپ با بحران اعتبار روبروست: مردم آمریکا حرفهایش را باور نمیکنند؛ متحدان و دوستان آمریکا حاضر نیستند پشتش صف بکشند؛ دشمنان آمریکا هم تهدیدهای او را جدی نمیگیرند.”