خودنمایی بحران اقتصادی در ایران/ افزایش سرقت و زورگیری

By | ۱۳۹۸-۰۴-۱۴

با افزایش مشکلات اقتصادی در ایران، تعداد سرقت‌ها و زورگیری‌ها افزایش ‌یافته و نیروی انتظامی نیز اعلام کرده است که برای «مقابله با سرقت» در پایتخت، «قرارگاه ضربتی» تشکیل داده است.

به گزارش «شبکه بیان» روزی نیست که در سایت‌های خبری و صفحات حوادث روزنامه‌ها از قتل و آدم‌ربایی برای به کسب پول، طلا و … خبری نباشد. در این میان، سرقت تلفن همراه از حد گذشته و به یک معضل بزرگ در تهران و سایر شهرها تبدیل شده است. رئیس پلیس تهران با اشاره به اینکه سرقت خرد در این شهر 9 درصد افزایش یافته، گفته است «سهم معتادان در وقوع جرم سرقت و زورگیری حدود 70 درصد» است.

اما کارشناسان مسائل اجتماعی این آمار حسین رحیمی را صحیح نمی‌دانند و می‌گویند سرقت و زورگیری صرفاً محدود به معتادان نیست و اغلب سرقت‌ها مربوط به شهروندان عادی است که به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی قدرت خرید خود را از دست داده‌اند.

میزان سرقت و زورگیری به‌ قدری افزایش یافته است که رئیس پلیس تهران از تشکیل قرارگاه ضربتی و ویژه مبارزه با سرقت در تهران خبر داده است. رحیمی روز چهارشنبه 12 تیرماه در حاشیه همایش فرماندهی انتظامی تهران بزرگ گفته است «با هدف کاهش سرقت در پایتخت، قرارگاه ویژه و ضربتی برای برخورد با سارقان از امروز آغاز به کار کرده و اجرای طرح‌های مبارزه با سرقت، تعقیب سارقان سابقه‌دار و … را در دستور کار دارد.»

این برای نخستین بار نیست که حکومت ایران برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی از زور و برخوردهای پلیسی استفاده می‌کند. تجربه‌ها در ایران نشان می‌دهد، پدیده‌هایی مانند سرقت، تکدی گری، کار کودکان، نزاع و درگیری و جرائم خشن هرگز با برخورد پلیسی و سطحی کاهش نیافته است.

هم‌زمان، محمدجعفر منتظری، دادستان کل ایران نیز با ابراز نگرانی از افزایش سرقت‌های خرد در کشور، اذعان کرده است که «برخی ممکن است تحت ‌فشارهای اقتصادی دست به سرقت بزنند که باید اقدامات پیشگیرانه توسط مسئولان لحاظ شود، دولت باید زمینه‌های سرقت را در افرادی که احیاناً به علت فقر و تنگدستی دست به سرقت می‌زنند برطرف کند.»

این مقام قضایی تلویحاً به شرایط بد زندان‌ها هم اقرار کرده و اظهار داشته است «زیاد مصلحت نمی‌دانیم سارق را سال‌های متوالی در زندان نگه داریم، آن هم با شرایطی که زندان‌های ما دارد. یکی از خواسته‌های من این است که درباره بحث مجازات‌ها، بررسی صورت گیرد.»

مادر یک خانواده که در یکی از محله‌های متوسط تهران زندگی می‌کند با ابراز نگرانی از «ناامن‌تر شدن» شهر تهران، به «شبکه بیان» می‌گوید «به دخترانم اجازه نمی‌دهم از ساعت 8 به بعد بیرون از خانه باشند. حتی پسرم که فروشگاه لوازم‌خانگی دارد، وقتی کمی دیر به خانه برمی‌گردد نگران می‌شوم.»

این مادر 52 ساله با انتقاد از شرایط اقتصادی کشور، می‌گوید «اولین روز همین امسال وقتی پسرم سرکارش رفت چند جوان ریختند توی مغازه‌اش و وسایل خرده‌ریز مانند اتو، قهوه ساز و سشوارها را به ‌زور با خود بردند.»

آمارها نشان می‌دهند اغلب سارقان در مناطق حاشیه‌ای شهرها که امکانات شغلی و اقتصادی کمی دارند، زندگی می‌کنند. پیش‌ازاین، معاون پیشگیری سازمان بهزیستی از وجود سه هزار محله پرخطر در کشور خبر داده بود. فرید براتی سده به خبرگزاری ایسنا گفته بود «این محلات همان مناطق حاشیه‌ای و پرخطر هستند که احتمال دارد به دلیل ماهیت ویژه‌شان آسیب‌های اجتماعی به ویژه اعتیاد در آن‌ها بیشتر فرصت نمود و بروز داشته باشد.»

ویژگی آشکار این محله‌های پرخطر، ناامنی و جمعیت فقیر آن‌هاست؛ محله‌هایی که بر اثر سیاست‌های اشتباه حکومت روزبه‌روز شرایط اسفناک تری پیدا می‌کند. عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی تیرماه 96 گفته بود «میزان حاشیه‌نشینی و بدمسکنی در بافت‌های فرسوده و سایر بافت‌ها حدود 19 میلیون نفر در سطح کشور است.»

طی یک سال گذشته که بحران اقتصادی در ایران به اوج خود رسیده و قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته، بر این جمعیت 19 میلیونی اضافه شده است؛ بنابراین، ادامه روند صعودی آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری‌هایی مانند سرقت‌های خشن و آدم‌ربایی چندان دور از انتظار نیست.
مرضیه رائفی – شبکه بیان