اعدام های فراقانونی و گروهی زندانیان سیاسی در دهه شصت واقعیتی انکار ناپذیر و در عین حال تلخ از تاریخ معاصر ایران و زخمی کهنه بر پیکر جامعه است. این اعدام های گسترده بین سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷ در سراسر کشور اجرا شد و قربانیان آن در مناطق عموماً دورافتاده به اشکال مختلفی و عمدتا بی نام و نشان دفن شدند. علیرغم گذشت چند دهه نه تنها هنوز محل دفن بسیاری از قربانیان مشخص نشده بلکه تلاش های متعددی از سوی نهادهای امنیتی برای از بین بردن این قبیل اماکن به مثابه سند جنایت علیه بشریت مشاهده شده است. هر از گاهی با تلاش فعالین حقوق بشر مناطقی که مدفن قتل عام شدگان این واقعه است شناسایی و معرفی می شود. شناسایی و معرفی محل دفن شماری از این اعدام شدگان در ضلع شمال غربی شهر کازرون آخرین نمونه این محل ها است که به نیت “مستندسازی و حفظ اسناد جنایت علیه بشریت به هدف دادرسی” در این گزارش به آن پرداخته می شود.
به گزارش هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در دهه شصت، بخصوص حد فاصل سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷، هزاران زندانی سیاسی در ایران بصورت غیرقانونی اعدام و در اماکن بی نام و نشانی دفن شدند. تلاش برای شناسایی این مکانها به مثابه حفظ سندی از جنایت علیه بشریت به هدف دادخواهی و مجازات آمرین و عاملین واقعه دارای اهمیت است.
هرانا پیشتر نیز در موارد متعددی از جمله محل های دفن جمعی در اهواز و بندر گز به انتشار گزارش‌هایی پرداخته بود. در گزارش پیش رو که بعد از بررسی های میدانی و مصاحبه با شاهدان جمع بندی و آماده سازی شده است، به محل دفن زندانیان سیاسی در شهر کازرون از توابع استان فارس پرداخته می شود.
این قطعه زمین بی نام و نشان در انتهای یکی از خیابان‌های فرعی خیابان نشاط واقع در شمال غربی این شهر با طول و عرض جغرافیایی (۲۹.۶۲۸۴۶۴, ۵۱.۶۲۴۲۰۵) قرار گرفته است.
قطعه زمین مورد اشاره هیچگاه کاربری علنی بعنوان آرامستان نداشته است؛ این زمین در دهه شصت قسمتی از ورودی یک جاده روستایی محسوب می شد که به تصمیم مسئولان وقت برای دفن پنهان زندانیان سیاسی اعدام شده مورد استفاده قرار گرفت.
از جمله افرادی که در این محل دفن شده اند
بنابر شهادت مطلعین و همینطور گزارش نهادهای حقوق بشری بین سالهای ۶۰ تا ۶۷ حدود ۴۰ تا ۵۰ فعال سیاسی در این شهر یا اطراف آن اعدام شدند.
از جمله این افراد می توان به سعید عابدی، عباس عابدی، کاظم عابدی، احمد نیاکان، محمد حسن فرصت، جواد فرصت، مسعود مختاری، حمید مختاری، بهرام خیر، فریده رهسپار، فاطمه حسینی، صدیقه صادقپور، مجید نیکنام، رسول درخواه، عظیم خدادادی، ابراهیم حیا، کرامت سیوندی، ایرج مقدسی، الهه همایونی، کاووس رضایی، مجید کشنی، قاسم تقی پور، شهرام کریمی، سعید گلستان فرد، صمد گلستان فرد، مهدی شیخیان، محمد بوستانی، غلامرضا زاهدانی، غلام زارعی، حمید جوکار، شهناز گله، نبی دهقان، خداداد معزنی، بیژن قصاب نژاد، پرویز توحیدی، مجید اراسته، جواد ایرانی، جواد ایزدی و مصطفی داوودی اشاره کرد.
تعداد و هویت دقیق افراد دفن شده در محل شناسایی شده مورد اشاره این گزارش مشخص نیست؛ با این حال بر اساس تحقیقات میدانی می‌توان با اطمینان از دفن “مهدی شیخیان، مسعود مختاری، نبی دهقان، ایرج مقدسی، مجید کشنی و شهناز گله” در این محل سخن گفت، برآوردهای اولیه حاکی از وجود حداقل ۱۵ دفن شده است، تلاش ها برای شناسایی هویت سایر قبرها ادامه دارد.
کازرون مرکز شهرستان کازرون است و در غرب استان فارس در جنوب ایران واقع شده است.