آیتالله «علی خامنهای»، رهبر جهموری جمهوری اسلامی ایران اداره «سازمان عتبات عالیات» را پس از ۱۵ سال، به نیروی «قدس» سپاه پاسداران واگذار کرد. پس از آن بود که «قاسم سلیمانی» هم ماموریت تازه «خنثی کردن تحریمها» را به وظایف این سازمان افزود.
فرمانده سپاه قدس روز گذشته با صدور دو حکم جداگانه، سردار «حسن پلارک» را به عنوان مشاور و دستیار ویژه فرمانده نیروی قدس سپاه و همینطور ناظر بر پروژههای ستاد عتبات عالیات منصوب کرد.
قاسم سلیمانی در حکمی که برای پلارک صادر کرده، از او خواسته است در کمیته اقتصادی نیروی قدس برای کمک به خنثی کردن تحریمها تلاش کند.
او همچنین در حکمی دیگر، «محمد جلالمآب» را به عنوان مسوول اجرایی ستاد بازسازی عتبات عالیات منصوب کرده است.
حسن پلارک در تشریح تغییرات ساختاری این سازمان گفته که در پی صدور احکام فرمانده نیروی سپاه قدس، ستاد بازسازی عتبات به بخشهای اجرایی، عمرانی و نظارتی تقسیم شده است: «سردار سلیمانی طی احکامی، بخش اجرایی و عمرانی ستاد بازسازی عتبات را به محمد جلالمآب واگذار کرده است.»
حسن پلارک گفته است: «بخشهای نظارتی، تعیین اولویتها، هماهنگی با تولیتهای اعتاب مقدسه عراق، برپایی مراسم اربعین و موکبها و گردشگری زائران هم به بنده سپرده شده است.»
اهمیت این تغییرات و صدور احکام مدیران این ستاد از سوی قاسم سلیمانی از آن جا اهمیت پیدا میکند که علی خامنهای در سال ۱۳۸۲ روسای این ستاد را منصوب کرده بود.
ستاد بازسازی عتبات عالیات سال ۱۳۸۲ به دستور رهبر جمهوری اسلامی راهاندازی شد. در همان زمان، آیتالله خامنهای با صدور احکامی، سه عضو اصلی شورای سیاستگذاری این ستاد را منصوب کرد.
مدیران این ستاد با وجود دریافت کمکهای دولتی و وابستگی به برخی از نهادهای حاکمیتی، بارها ادعا کرده بودند که این ستاد مردمی و مستقل است و به هیچ ارگان دولتی و حاکمیتی وابسته نیست.
ستاد عتبات عالیات از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۶ کار بیش از ۲۰۰ پروژه عمرانی و صنعتی در چهار شهر مذهبی کربلا، نجف، سامرا و کاظمین را به پایان برده است و در حال حاضر دهها پروژه دیگر در همین شهرها را در دست اجرا دارد.
این ستاد در تهران دارای یک دفتر مرکزی است و در سراسر ایران هم ۳۱ دفتر استانی دارد. براساس اعلام مسوولان ستاد عتبات عالیات، این نهاد از بودجه دولتی استفاده نمیکند و متکی به کمکهای مردمی و نهادهای غیردولتی است.
اما بررسی متن قوانین بودجه کشور نشان میدهد ستاد عتبات عالیات در سال ۱۳۹۳ حدود ۲۵۰ میلیارد تومان و در سالهای ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در مجموع مبلغ ۶۲۶ میلیارد تومان کمک دولتی دریافت کرده است.
این ستاد از سوی یک شورای سیاستگذاری، برنامهها و طرحهای خود در عراق را پیش میبرد و تا کنون «محمد محمدی گلپایگانی»، مسوول دفتر علی خامنهای و چند وزیر از اعضای موثر و اصلی آن بودهاند. اما به نظر میرسد با احکام جدید صادر شده، این مسوولیت بر عهده قاسم سلیمانی گذاشته شده است.
بودجه عمده این ستاد علاوه بر کمکهای دولتی، از سوی دفتر رهبری، مراجع تقلید، سپاه پاسداران و برخی دیگر از نهادهای اقتصادی زیر نظر رهبری، همچون «آستان قدس رضوی» و «بنیاد مستضعفان و ایثارگران» تامین میشود.
یک گزارش رسمی نشان میدهد ستاد عتبات عالیات مستقر در دفتر رهبر جمهوری اسلامی تنها در سال گذشته ۳۵ میلیارد دینار ارز دولتی دریافت کرده است که از نحوه هزینهکرد آن اطلاعی در دست نیست.
جمهوری اسلامی پیش از این تحت پوشش «جمعیت هلالاحمر»، اقدام به اعزام نیروهای نظامی به جنگ داخلی بوسنی و هرزگوین کرده بود که تایید آن از سوی سردار «سعید قاسمی»، جنجالهای زیادی به پا کرد.
با صدور احکام قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه برای مدیران ارشد ستاد عتبات عالیات، گمانهها مبنی بر استفاده جمهوری اسلامی از پوشش این ستاد برای دور زدن تحریمها و انتقال نیروهای نظامی به برخی کشورها تقویت شده است.
سردار حسن پلارک کیست؟
حسن پلارک یکی از درجهداران مورد وثوق قاسم سلیمانی در عراق و سوریه است. او از سال ۱۳۸۸ و با حکم علی خامنهای، مسوولیت ستاد بازسازی عتبات عالیات را برعهده داشته است.
در زمان مدیریت ۱۰ ساله این سردار سپاه در عراق، صدها میلیارد تومان بودجه دولتی صرف بازسازی اماکن مذهبی شیعیان شد. اما گزارش روشن و دقیقی از نحوه هزینهکرد این پولها در دست نیست.
پلارک متولد سال ۱۳۴۰ خورشیدی است و سال ۱۳۵۹ تنها ۱۹ سال داشت که فرماندار مهاباد شد. او در مورد وظایفش در آن سالها گفته که به عنوان یک نیروی «داوطلب» در درگیریهای کردستان نقش داشته است.
او البته افزوده که پس از این درگیریها، به عضویت سپاه درآمده و پس از مدتی، مسوولیت پشتیبانی شرق کشور را برعهده داشته است. سپس در جنگ هشت ساله ایران و عراق، به عنوان مسوول آماد و پشتیبانی جنوب شرق کشور شرکت کرده و بعد از پایان جنگ هم از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶، بار دیگر به مسوولیت پشتیبانی شرق کشور گمارده شده است.
به این ترتیب، حسن پلارک را باید یکی از سرداران شناخته شده سپاه در فعالیتهای اقتصادی و تجاری دانست که تجربه فرماندهی لشکر۴۱ «ثارالله» و آماد و پشتیبانی قرارگاه «خاتمالانبیا» را نیز در پرونده خود دارد.
این سردار سپاه قبل از پذیرش مسوولیت ستاد بازسازی عتبات عالیات هم در نقش معاون وزیر صنایع، مسوولیت معادن و فلزات کشور و سکان هدایت «شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران» را برعهده داشته است.
او مرداد ۱۳۸۹ به سمت ریاست هیات عامل «سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران» منصوب شد اما کمتر از هشت ماه تصدی این پست را برعهده داشت.
حسن پلارک متولد رفسنجان در استان کرمان است. همین محل تولد نیز باعث شد او رابطه نزدیکی با قاسم سلیمانی و برادران «جهانگیری» داشته باشد. آنها نیز همگی متولد کرمان هستند.
«اسحاق جهانگیری»، معاون اول «حسن روحانی»، رییس جمهوری ایران در سال ۱۳۹۴ با صدور حکمی، حسن پلارک را به عنوان مشاور خود منصوب کرد. بررسی اسناد و مدارک موجود نشان میدهد که او با «مهدی جهانگیری» نیز مراودات تجاری و اقتصادی دارد.
«شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان» محلی است که مهدی جهانگیری کوهشاهیبه عنوان رییس هیاتمدیره و حسن پلارک به عنوان نایب رییس هیات مدیره در آن با یکدیگر همکار هستند.
فعالیتهای اقتصادی حسن پلارک به این شرکت محدود نمیشود. او در حال حاضر رییس هیات مدیره شرکت «پارس تلکوم» است که در زمینه مخابرات و سختافزار مخابراتی فعالیت میکند.
این فرمانده سپاه در شرکتهای «پردیس سبز ملل»، «سرمایهگذاری توسعه معادن و فلزات»، «توسعه صنایع معدنی امید» و «توسعه معادن پهنه تهران» هم عضو هیات مدیره است.
مهمترین پستهای تجاری این فرمانده سپاه، ریاست بر «شرکت بازسازی کوثر نبوت» بوده است که به عنوان مهمترین شرکت فعال در بازسازی امکان مذهبی شیعیان در عراق و سوریه فعالیت میکند.
تحقیقات نشان میدهند که این فرمانده سپاه، ریاست هیات مدیره «شرکت یگانه اندیش سرمایه» را هم برعهده دارد. این همان شرکتی است که زیر مجموعه «هلدینگ یاس»است و گفته میشود به «بنیاد تعاون سپاه پاسداران» تعلق دارد. این شرکت در سالهای اخیر در جعل اسکناس، قاچاق، دور زدن تحریمها و تامین بودجه نیروهای ایرانی، افغانستانی، پاکستانی، عراقی و لبنانی در جنگ سوریه نقش مهمی ایفا کرده است.
این شرکت هرچند اعلام شد که در سال ۱۳۹۶ منحل شده است٬ اما به نظر میرسد فعالیتهای آن در قالب شرکتهای دیگری مثل «شرکت یگانه اندیش سرمایه» و چندین شرکت دیگر از سر گرفته شده است.
در این هلدینگ، جوانی به نام «آرمین محمدی» دیده میشود که براساس برخی گزارشها، با شش هزار میلیارد تومان، بزرگترین بدهکار بانکی در ایران است.
از آرمین محمدی با نام «آرمین محمدیگلپایگانی» نیز نام برده میشود و در برخی محافل سیاسی ادعا شده که او از اقوام نزدیک محمد محمدیگلپایگانی، مسوول دفتر علی خامنهای است٬ اما گفته میشود او چنین نسبتی را تائید نکرده است.
برهمین اساس، باید از حسن پلارک به عنوان حلقه مهمی در پیوند دادن فعالیتهای اقتصادی سپاه و بیت رهبر جمهوری اسلامی برای حمایت مالی از گروههای مسلح خارج ایران و فعالیت در جهت دور زدن تحریمها نام برد.
عضویت این فرمانده سپاه در شرکتهایی که به طور مستقیم و غیرمستقیم به بیت رهبر جمهوری اسلامی و سپاه منصوب هستند و در سالهای اخیر گزارشهای قابل توجهی از فساد، قاچاق و دور زدن تحریمها از آنها منتشر شد، نقشآفرینی این فرد را بیش از گذشته مهم کرده است.
ایرانوایر:بهنام قلیپور