روز سه‌شنبه ۱۵ امرداد ۹۸ حسن روحانی برای دلجویی از محمدجواد ظریف که از سوی آمریکا تحریم شده، به وزارت خارجه رفت و در آنجا مدعی شد که با اجرای اصل ۶ قانون اساسی (انتخابات) جمهوری اسلامی برای «قرن‌ها» و با اجرای اصل ۵۹ (همه‌پرسی) «برای همیشه» باقی می‌ماند!
مردم با اصل «انتخابات» که به صورت استصوابی و بدون حضور احزاب آزاد و مستقل و نظارت رسانه‌های آزاد و مستقل برگزار می‌شود، به اندازه کافی آشنایی دارند! از «همه‌پرسی» اما سه تجربه‌ی فرمالیته دارند که یکی پیش از تصویب قانون اساسی در خدعه‌ی «آری یا نه» و دیگری در تصویب همین قانون اساسی و سومی در بازنگری آن چندی پس از مرگ خمینی بود.
حالا حسن روحانی که پیش از این هم چند بار موضوع «همه‌پرسی» را در رابطه با «توافق هسته‌ای» مطرح کرده و آن را «بن‌بست‌شکن» و «راهگشا» نامیده بود، از آن به عنوان ضامنی «برای همیشه» ماندن جمهوری اسلامی یاد کرده است.
اصل ۵۹ مقرر می‌دارد: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.»
ولی آیا «همه‌پرسی» می‌تواند راه نجات جمهوری اسلامی آنهم «برای همیشه» باشد؟!
از آنجا که برگزاری همه‌پرسی به رأی دو سوم نمایندگان مجلس نیاز دارد، پس طرح آن در این شرایط می‌تواند چندمنظوره باشد:
ترفندی برای «مشارکت فعال»: بسیج رأی‌دهندگان برای انتخابات اسفند ۹۸ جهت فرستادن نمایندگان طرفدار دولت به مجلس به امید برگزاری «همه‌پرسی» برای حل مشکل توافق اتمی یا همان عقب‌نشینی!
ترفندی برای عقب‌نشینی تمام‌عیار: با همه‌پرسی می‌توان بار عقب‌نشینی را از شانه‌های فرتوت «رهبر» و نظام به مردم منتقل کرد و با تبلیغ پذیرش «خواست مردم»، برای نظام اعتبار خرید و عقب‌نشینی را مانند همیشه «پیروزی» قلمداد کرد!
ترفندی برای آغاز روابط عادی با آمریکا: از همان دی ۹۶ که به گفته‌ی روحانی «شیطان رجیم بروز پیدا کرد» و شعار داد «دشمن ما همینجاست، بیخود میگن آمریکاست» نظام بیش از پیش دریافت که «شیطان رجیم» خواهان روابط عادی با «شیطان بزرگ» است! پس چرا خود نظام در قالب یک «همه‌پرسی» به این خواست پاسخ مثبت ندهد و بماند؟!
ولی آیا تغییر و تحولات اجتماعی بر اساس سناریوها و یا آرزوها صورت می‌گیرند؟ آیا یک «همه‌پرسی» از موضع ضعف در برابر مردم و آمریکا، ممکن است رژیم ایران را از این بن‌بست نجات دهد بدون آنکه آن را وارد مرحله‌ی تقابل با خواست‌های تلنبارشده‌ی جامعه کند؟! آیا این همه‌پرسی احتمالی به رفراندومی برای «نه به جمهوری اسلامی» تبدیل نخواهد شد؟! آیا نظام به استقبال چنین ریسکی خواهد رفت؟!
کیهان لندن