از روز گذشته خبرهایی مبنی بر برگزارشدن نمایشگاهی درباره «نفوذ و جاسوسی» توسط معاونت ضد جاسوسی وزارت اطلاعات برای حدود ۱۰۰ نفر از اهالی رسانه منتشر شد.
تاکنون توضیحی درباره این که خبرنگاران حاضر در این نمایشگاه بر چه اساسی انتخاب شده بودند و این نمایشگاه کجا برگزار شده، و حتی دقیقا چه روزی برگزار شده، منتشر نشده است. چند خبرگزاری تنها به انتشار گزارشهایی کوتاه اکتفا کرده‌اند. ایسنا گزارش خود را با این جملات آغاز کرده است: «اواسط هفته جاری درب‌های نمایشگاه ضد جاسوسی وزارت اطلاعات به روی جمعی از اصحاب رسانه باز شد تا شاید آنها نسبت به پدیده نفوذ که این روزها مرز نمی‌شناسد، بیشتر آگاه شوند. نمایشگاه ضد جاسوسی وزارت اطلاعات که به گفته مسئولان مربوطه به توصیه مقامات ارشد نظام برپاشده بیش از هر چیز نمایشگاهی توجیهی و آموزشی برای مخاطبینی است که به دلیل نوع و سطح دسترسی خود به اطلاعات در معرض آسیب و یا تهدیدات امنیتی قرار می‌گیرند.»
خبرگزاری فارس نیزهدف از برگزاری این نمایشگاه را آموزش مخاطبانی دانسته که در معرض آسیب و یا تهدید بیشتری قرار می‌گیرند عنوان کرده است.
خبرنگار سیاسی یکی از روزنامه‌های مطرح ایران درباره برگزاری این کارگاه به «ایران وایر» می‌گوید: «برای این ورک‌شاپ از خبرنگاران سیاسی و اجتماعی دعوت نشده بود و این نمایشگاه درسطح سردبیران و دبیران رسانه برگزار شده است و اطلاعات ما هم در این‌باره اندک است.»
خبرنگار اجتماعی یکی از خبرگزاری‌ها به «ایران وایر» می‌گوید: «من فکر می‌کنم بیشتر بچه‌های حوزه بین‌الملل و سیاست خارجی را دعوت کرده باسند. افرادی که با ظریف و عراقچی و. . به سفر می‌روند. می‌خواهند به آنها یاد بدهند که شما در معرض خطر هستید. شاید بعد از اعلام پناهندگی خبرنگار خبرگزاری موج بخواهند هشدار بیشتری بدهند.»
روز یکشنبه سوم شهریور، خبر پناهنده شدن امیر توحید فاضل، خبرنگار خبرگزاری موج که در جریان سفر محمد جواد ظریف به سوئد او را همراهی می‌کرد، منتشر شد. این خبرنگار در جریان سفر از کاروان خبرنگاران جدا شده و در کشور سوئد اعلام پناهندگی کرد.
یکی از خبرنگارانی که در این کارگاه شرکت کرده، هم در گفت‌و گو با «ایران وایر» به این موضوع اشاره کرد: «منظور اصلی این کارگاه این بود که به خبرنگارها هشدار بدهند که به هیچ چیز و هیچ کس اعتماد نکنیم بخصوص در سفرهای خارجی.» او درادامه اما به موضوع جدی تری در جریان این نمایشگاه اشاره کرد، موضوعی که در اخبار خبرگزاری‌ها به آن اشاره‌ای نشده است: «برای اولین بار دیدم که مقامات امنیتی تعداد زیادی خبرنگار را تهدید کردند و هشدار دادند که اگر دست از پا خطا کنیم برای ما و خانواده ما مشکل پیش میاد. شنیده بودم که چنین جلساتی در شوروی سابق برگزار می‌شد اما در ایران برای اولین چنین جلسه‌ای را تجربه کردم.» او توضیح بیشتری درباره نمایشگاهی که درباره «نفوذ و جاسوسی» برگزار شده بود، نداد.
طبق اخبار منتشر شده، در این نمایشگاه چند نفر از مدیران و کارشناسان معاونت ضد جاسوسی وزارت اطلاعات، درباره روش‌های مختلفی که سرویس‌های جاسوسی برای کسب اطلاعات استراتژیک و حتی معمولی از آن استفاده می‌کنند، صحبت کرده‌اند اماکانال تلگرامی اخبار امنیتی و دفاعی گزارش داده که کارشناسان در همین موارد هم از بیان جزئیات معذور بوده‌اند: «به وضوح مشهود بود که زبان کارشناسان ضدجاسوسی در بیان جزئیات پرونده‌ها بسته است و گاه که یک همکار رسانه‌ای با ۲-۳سوال متوالی قصد گودبرداری و کسب اطلاعات بیشتر را داشت، به وضوح می‌شنید که بدلیل طبقه بندی حفاظتی، حرف بیشتری نمی‌تواند بشنود.»
کانال تلگرامی اخبار امنیتی و دفاعی به نکته دیگری اشاره کرده است: «برابر آنچه آنها گفتند عوامل نفوذی و یا چهره‌هایی که فریب سازمانهای اطلاعاتی را خورده بودند، گرچه به قشرخاصی محدود نمی‌شدند اما ویژگی مشترکشان، نخبگی و دسترسی‌شان به اطلاعات بود. همچنین نفوذی‌ها، هم در لباس روحانیت بودند و هم پزشک، مهندس، دانشجو، کارمند نظامی و غیرنظامی.»
در این نمایشگاه به جاسوس بودن یک نخبه علمی هم اشاره شده است. انصاف نیوز نوشته: «اما در میان سوژه‌های کشف شده از سوی وزارت اطلاعات با عنوان جاسوس، برخی نخبگان علمی نیز دیده می‌شوند. یکی از این افراد که مشخصاتش در این مراسم نمایش داده شده بود، فردی بود که به لحاظ علمی سطحی بالا داشته است. بعد از روشن شدن همکاری‌اش با سرویس‌های امنیتی بیگانه، دستگیر شده و به‌خاطر حساسیت اطلاعات نظامی که منتقل کرده، به اعدام محکوم شده است. اما مدیرکل ضد جاسوسی وزارت اطلاعات با تاکید براینکه جرم جاسوسی ۵ الی۱۰ سال حبس دارد و تنها در صورت جاسوسی در شرایط جنگ و یا در موضوع اطلاعات نظامی به تشخیص قاضی پرونده ممکن است حکم اعدامی صادر شود، می‌گوید که به‌دنبال این هستیم که در مورد نخبگان بتوان از علم و دانسته‌های آنها استفاده کرده و به شکل دیگری کیفر کاری که انجام داده‌اند را ببینند تا جامعه بتواند از علمشان منتفع شود.»
این صحبت‌ها در شرایطی در نمایشگاهی با عنوان «نفوذ و جاسوسی» مطرح شده که چندین پژوهشگر، دانشجو و استاد دانشگاه با اتهامات «نفوذ» و یا «جاسوسی» در زندان به سر می‌برند. اتهاماتی که در دادگاه‌های غیر علنی مطرح شده و متهمان آن را رد می‌کنند.
فارس گزارش داده که در نمایشگاه تخصصی ضدجاسوسی مباحثی همچون تکنیک‌های ارتباطی و رفتاری سازمانهای جاسوسی در فرآیند فریب افراد، اقدامات نرم آمریکا در عرصه نفوذ فرهنگی، جاسوسی تلفنی، سواستفاده از هویت‌های جعلی، دام ویزا، روش‌های جذب نخبگان، اهداف و روش‌های نفوذ در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی و موضوعات متنوع دیگری تبیین و به تصویر کشیده شده است. ایسنا نیز در بخشی از گزارشی که منتشر کرده نوشته معاونت ضد جاسوسی در این نمایشگاه تلاش کرده مخاطبان را با شیوه‌های سازمانهای اطلاعاتی بیگانه در به دام انداختن کیس‌های مورد نظرشان آگاه کند، روش‌هایی که گاه به سادگی نوشیدن یک فنجان چای است و گاه به سیاهی رسوایی دام عسل روشی که در سال‌های اخیر پرستو می‌خوانندش.
فیلمی در رابطه با جاسوسی از طریق تله جنسی نیز در این نمایشگاه پخش شده است. به گزارش بی‌بی سی «در توضیح تله‌های جنسی، فیلم کوتاهی در این نمایشگاه فیلمی کوتاه پخش شده که در آن یک زن خارجی که به فارسی تسلط نسبی داشته، کوشیده کارکنان کنسولگری ایران را به خانه‌اش بکشد، در حالی که در هماهنگی با سرویس امنیتی خارجی در خانه او دوربین مخفی و میکروفون جاسازی شده بود.»
خبرگزاری فارس یکی از بخش‌های جالب توجه در این نمایشگاه را صحبت کارشناسان ضد جاسوسی وزارت اطلاعات درباره آسیب شناسی فرهنگ ایرانیتوسط سازمان اطلاعاتی آمریکا دانسته است: «در این بررسی که سند پنهان آن توسط ضدجاسوسی کشف گردیده است این سازمان (اطلاعات آمریکا) طی ابلاغ رسمی به افسران اطلاعاتی فعال در موضوع ایران توصیه نموده که ایرانیان مردمانی عاطفی و احساسی هستند لذا تلاش کنید تا در تعاملات خود آنها را با دادن هدیه، تسهیلات، دعوت به یک رستوران و… مدیون نمایید چرا که آنان در این شرایط تلاش خواهند کرد تا محبت شما را جبران کنند و در این فرآیند است که می‌توان یک ایرانی را از طریق ارتباط دوستانه با خود همراه و به تدریج تبدیل به خائن و جاسوس کنید.»
کیس دیگری که توسط کارشناسان ضد جاسوسی در این نمایشگاه مطرح شده به یکی از کارمندان وزارت امورخارجه مربوط است. انصاف نیوز نوشته: «در فقرهٔ دیگری دیپلماتی با سابقه بود که از سال ۷۲ وارد وزارت خارجه شده و در سال ۸۴ ماموریتی ثابت در یکی از کشورهای اروپای مرکزی به او داده شده است و سه ساال بعد از آن آغاز همکاری‌اش با سیا بوده است. او سال ۸۸ به ایران بازمی‌گردد و در وزارت امور خارجه به عنوان دستیار یکی از معاونین مشغول به کار می‌شود و همچنان ارتباطش با CIA از طریق راه‌های امن ادامه داشته و در ازای اطلاعات سری مربوط به جلسات و همکاری با این سازمان امنیتی جاسوسی، پولی هنگفت دریافت می‌کرده است. او از زمانی که متوجه می‌شود که رد داخل به او مشکوک شده‌اند به سرعت متواری شده و تا امروز هم اطلاعی از او در دست نیست.»
کانال تلگرامی اخبار امنیتی و دفاعی هم به موضوعی که در این نمایشگاه به زعم آنها جالب توجه بوده، اشاره کرده است: «کارشناسان می‌گفتند روش جذب افراد هم بسته به انگیزه آنها متفاوت است. یکی عاشق زندگی در غرب است، دیگری دانشگاه خوب و تحصیلات عالی می‌خواهد، آن یکی شغل پردرآمد دوست دارد و یکی هم با اعتقاد به ضربه زدن به نظام، اطلاعات می‌فروشد. اما نکته مهمی که در لابلای حرفهای کارشناسان به اشاره‌ای اکتفا شد، اطلاعاتی است که حریف، بدون هیچ هزینه‌ای آنها را از دست‌مان می‌قاپد. این برمی‌گردد به اظهارنظرهای برخی مسئولان کشور در رده‌های مختلف مدیریتی که گاه و بیگاه در یک دعوای سیاسی، نه پته همدیگر که منافع ملی کشور را روی آب می‌ریزند و برای اینکه در مشاجره، دست بالا را داشته باشند، اطلاعات طبقه‌بندی شده را فاش می‌کنند.»
انصاف نیوز در گزارشی به کیس‌هایی که در این نمایشگاه توسط کارشناسان معاونت ضد جاسوسی تشریح شده، اشاره کرده است: «افراد متعددی برای این کار انتخاب می‌شدند، از کسی با پوشش روحانی تا راننده تاکسی و رایزن فرهنگی و دیپلمات و کارمندان و شاغلان نهادهای نظامی و… از همگی مثالی با نام و نشان وجود داشت که به اشکال مختلف با سرویس‌های امنیتی دیگر کشورها به همکاری پرداخته بودند و در برخی موارد اطلاعاتی موثر و مهم را به دست آنها رسانده بودند. تا آنجا که در یکی از این موارد فرد موردنظر غیر از اینکه اطلاعاتی مهم در زمینهٔ نظامی را خارج کرده بود، حتی به‌شکلی، اطلاعاتی دربارهٔ برخی دانشمندان هسته‌ای ترور شده –از جمله شهید علیمحمدی- از سوی این فرد به سرویس‌هایی چون موساد داده شده بود که در نهایت دستگیر شد.»
اشاره این خبرگزاری به ترور مسعود علیمحمدی یکی از ۴ دانشمند هسته‌ای است که وزارت اطلاعات ایران معتقد است با برنامه‌ریزی سازمانهای جاسوسی اسرائیل ترور شده‌اند. البته ۷ سال پیش وزارت اطلاعات اعلام کرد که عاملان قتل این ۴ دانشمند را دستگیر گرده و یکی از آنها به نام مجید جمالی فشی را به اعدام محکوم کرد.
صداو سیما در مستندی به نام «کلوب ترور» نیز اعتراف ۱۳ متهم این پرونده را پخش کرد. اما کمتر از یک ماه پیش مازیار ابراهیمی، یکی از کسانی که رو بهروی دوربین اعتراف کرده بود خبر ازشکنجه‌های وحشتناک در زندان‌های ایران و اجبار به اعتراف داد. او تا قبل از دستگیری حتی نام مسعود علیمحمدی و دیگر دانشمندان هسته‌ای را نشنیده بوده. به گفته ابراهیمی اختلاف سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات باعث شد آنها آزاد شوند.
پخش مستند مازیار ابراهیمی از شبکه تلویونی بی‌بی سی باعث شد برخی نمایندگان مجلس به این موضوع واکنش نشان دهند و خواستار توضیح مقامات وزارت اطلاعات شوند. امروز محمود علوی، وزیر اطلاعات به کمیسون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رفته بود تا به سوال محمود صادقی، نمانیده تهران در این باره پاسخ دهد. آقای صادقی در توئیترش نوشته از پاسخ‌های علوی قانع نشده است: «وزیر اطلاعات امروز طبق برنامه همراه با بعضی از مدیران و کارشناسان ذی‌ربط با حضور در کمیسیون امنیت ملی به سؤالات اینجانب درباره ترور کارشناسان هسته‌ای پاسخ داد. پرسش و پاسخ‌ها بیش از چهل دقیقه طول کشید. به‌علت کمبود وقت قرار شد توضیحات تکمیلی ظرف یک ماه آینده به اینجانب ارائه شود.»
یک روزنامه‌نگار ساکن تهران می‌گوید: «به نظر من هدف از برگزاری این کارگاه همین موضوع مازیار ابراهیمی بوده. بعد از این که این فرد با رسانه‌های خارج از ایران مصاحبه کرد یک نوع آبروریزی برای وزارت اطلاعات به وجود آمد. رسانه‌های داخل ایران هم با استناد به مستند و مصاحبه‌های ابراهیمی درباره این موضوع با نمایندگان و یا مسوولان قوه قضائیه صحبت کردند. مثلا در نشست هفتگی غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه درباره این موضوع سوال کردند یا از آقای علی ربیعی سخنگوی دولت درباره اعترافات اجباری و پرونده متهمان به ترور دانشمندان هسته‌ای سوال پرسیدند و این مساله به یک رسوایی بزرگ برای وزارت اطلاعات تبدیل شد، به همین علت دبیران و سردبیران رسانه‌ها را دعوت کرده بودند که بگویند هوای ما را داشته باشید. البته با جملات و کلمات پرطمطراق مثل آب به آسیاب دشمن نپاشید و…»
کانال تلگرامی اخبار امنیتی دفاعی هم با عنوان کردن خواسته کارشناسان جاسوسی از رسانه‌ها، روی حرفهای این روزنامه‌نگار صحه می‌گذارد: «خواسته کارشناسان ضدجاسوسی وزارت از رسانه‌ها، هم روشن بود و هم ساده: اولا شما هیزم بیار اختلافاتی که منجر به افشای اطلاعات مهم می‌شود نباشید و ثانیا با ایجاد هوشیاری در جامعه، شهروندان را نیشگون بگیرید تا مبادا برای مثلا درخواست یک ویزا برای خود یا عضوی از خانواده‌شان، مملکت فروشی کنند.»
ایران‌وایر:شیما شهرابی