– یک شهروند ساکن استان سیستان و بلوچستان می‌گوید: «به چشم دیدم که نیروهای سپاه و بسیج آمدند و جلوی کاروان‌های کمک‌های مردمی را گرفتند! وقتی خودشان کمک نمی‌کنند چرا اجازه نمی‌دهند مردم خودشان به همدیگر کمک کنند؟!»
– «مگر ما چقدر می‌توانیم کمک کنیم؟ وقتی مسئولانی که باید به داد آنها نمی‌رسند، مردم سایر شهرها به آنها کمک می‌کنند یعنی مسئولیتی که بر دوش مقامات و نهادهاست روی دوش ما قرار می‌گیرد و البته ما بهتر هم انجام می‌دهیم ولی امکانات ما بسیار کم است.»
– «در منطقه بنت ۶۰ روستای آن درگیر سیل هستند و خبری از آنها نیست. این ۶۰ روستا ۱۰ هزار نفر جمعیت دارند. هیچ خبری از بسیج و سپاه نیست. ۱۴ شهرستان با زیرمجموعه شهرهای دور و برشان و روستاهای درگیر سیلاب و آبگرفتگی هستند.»
– یک شهروند دیگر ساکن منطقه می‌گوید: «بزرگترین ضرر اقتصادی ناشی از بین رفتن محصولات کشاورزی دیم مثل بادمجان، گوجه، صیفی‌جات و موز است که درست در زمان فروش محصولاتشان نابوده شده‌اند!»
– «اینجا اکثر مقامات دولتی خود محلی‌ها هستند، فرماندار بومی است، شورا و شهردارها بومی هستند، رئیس ارگان‌های دولتی محلی همه بومی هستند، اینها پس از سیل پای کار بودند. پس اگر بگوییم دولت کمک نکرده کمی بی‌انصافی است ولی در حد توان! تمام دستگاه‌های دولتی اینجا ضعیف هستند، مثلا هلال احمر اینجا هلی‌کوپتر ندارد، فقط یک ماشین دارد! یا آتش نشانی در چابهار آنقدر قدرت ندارد که کمک کند؛ مثل شهرهای بزرگ نیست، جنوب استان سیستان و بلوچستان محروم است؛ از همه نظر!»
– «ظرفیت دستگاه‌های دولتی مستقر در مناطق محروم مثل چابهار واقعاً کم است، همه دست به دست هم داده بودند و داشتند کمک می‌کردند، مثلًا بخشدار یک منطقه که یک خانم است سه شبانه‌روز نخوابیده، صبح تا شب در قایق بوده، من با چشمان خودم دیدم که دنبال مردم می‌گشته و از لابلای درختان خرما مردم را پیدا می‌کردند و نجات می‌دادند.»
– حالا مردم منطقه نگران بارندگی آینده هستند که در راه است و خرابی‌ها و و شیوع بیماری‌های بعد از سیل!
باز توفان و بارندگی شدید مردم جنوب استان تنگدست سیستان و بلوچستان را در حداقل ۱۴ شهرستان و ۱۰۲ روستا گرفتار سیلاب و آبگرفتگی کرده است. تمام دارایی و محصولات کشاورزی روستاییان در این سیل از بین رفته. بیشتر مسیرهای ارتباطی جنوب استان مسدود شده و امکانات برای کمک به سیل‌زدگان محدود است. سازمان مدیریت بحران نیز قادر به دسترسی به برخی از مناطق نیست. بیشتر امدادرسانی‌ها تا کنون توسط خود مردم مناطق سیل‌زده با دست خالی انجام شده است. این در حالیست که بسیاری می‌گویند اگر همین مردم برای حقوق اولیه و انسانی خود دست به اعتراض می‌زدند، حکومت تمامی «امکانات» خود را برای سرکوب آنها به منطقه می‌فرستاد!
کیهان لندن در گفتگو با دو تن از شهروندان اهل چابهار به بررسی جزییات مشکلات مردم مناطق سیل‌زده پرداخته است.
مسئولیت مسئولان بر دوش مردم
ساجده آموزگار دبستان است و در یکی از مدارس چابهار تدریس می‌کند. او به نبود پوشش خبری مناسب و کارشناسی شده از سوی صداوسیمای جمهوری اسلامی و شبکه‌های استانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «هیچ پوشش خبری مناسب و کارشناسی شده‌ای توسط این شبکه‌ها داده نمی‌شود مردم خودشان می‌روند به مناطق سیل‌زده و گزارش تهیه می‌کنند و در شبکه‌های مجازی نشر می‌دهند و ما هم کنار آنها در مورد بلوچستان صحبت می‌‌کنیم راجع به محکومیت‌اش، مظلومیت‌اش که دیده نمی‌شود به‌خصوص در این اوضاع که هم اعتراضات هست و اینکه می‌دانستند از دو هفته قبل قرار است سیل بیاید و قبلا هم هشدار داده شده بود سد زیردان در منطقه دشتیاری سرریز شده؛ این سیلی که رخ داد در آنجا فقط به خاطر بارندگی نبود به دلیل سرریز شدن سد بود.»
او اضافه می‌کند: « شهر بنت یکی از شهرهایی است که در ۸۵ کیلومتری نیکشهر قرار دارد و مردم با این شهر به دلیل سیل هنوز ارتباطی ندارند، اینترنت قطع است، جاده خراب است در چابهار ، روستای عورکی، مردم دارند به زور خودشان را می‌رسانند به آنجا که صدایشان باشند، آمار تلفات، درست و دقیق نرسیده فقط تا جایی که می‌دانم راجع به یک پسر شش ساله صحبت کردند که چند روز پیش به خاطر طغیان آب رودخانه باهوکلات، جان خود را از دست داده.»
این شهروند ساکن استان سیستان و بلوچستان می‌گوید: «به چشم دیدم که نیروهای سپاه و بسیج آمدند و جلوی کاروان‌های کمک‌های مردمی را گرفتند! وقتی خودشان کمک نمی‌کنند چرا اجازه نمی‌دهند مردم خودشان به همدیگر کمک کنند؟!»
ساجده تاکید می‌کند که ساکنان سیل‌زده نیاز مبرم به مواد غذایی و وسایل گرمایی از قبیل پتو، نفت و بخاری دارند: «تاجایی که می‌دانم وضعیت تا حدی کنترل شده، ولی شب‌ها هوا سرد است و وسایل گرمایی به آن شکل در دسترس مردم سیل‌زده نیست، مردم خودشان دارند به هم امدادرسانی می‌کنند، نگرانی همه به خاطر قطع اینترنت و تلفن و در دسترس نبودن جاده‌هاست. در منطقه بنت که به تازگی خبرش به ما رسیده ۳۵۰ تا ۴۰۰ روستا درگیر سیلاب شده‌اند و هنوز نمی‌دانیم آب فروکش کرده یا نه ولی اگر پایین آمده باشد یک سامانه بارشی دوم در راه است؛ وضعیت مردم چه می‌شود؟ حتی اگر مردم سیل‌زده کنار همدیگر باشند و به هم کمک کنند و قایق به یکدیگر بدهند باز هم روستاهایی که درگیر سیل هستند نیاز به هلی‌کوپتر دارند که تا به امروز خبری از آنها نبوده، صدای آنها فقط از فضای مجازی بلند شده!»
او با اشاره به وقوع سامانه بارش دوم در هفته‌های آینده می‌گوید: «با بارندگی بعدی مردم کجا اسکان داده می‌شوند؟ در چادر هم باید در گل و لای بسر ببرند! داخل چادرها خیس می‌شود. به هر حال هیچ اسکان مناسبی برای مردم سیل‌زده فراهم نشده. شاید برخی روستاها خانه‌هایشان خراب نشده باشد چون خانه‌هایشان را در نقاط بالا ساخته‌اند ولی در بیشتر مناطق، خانه‌ها کپری هستند، خانه‌های گلی و بافت سنتی! برای اینها چه کاری می‌شود کرد؟ هنوز هیچ خبری نیست، کسانی که در شهر فامیل دارند نزد آنها می‌روند ولی کسانی که کسی را ندارند مجبورند اگر جایی خشک پیدا کنند روزی زمین خالی بخوابند. مگر ما چقدر می‌توانیم کمک کنیم؟ وقتی مسئولانی که باید به داد آنها نمی‌رسند، مردم سایر شهرها به آنها کمک می‌کنند یعنی مسئولیتی که بر دوش مقامات و نهادهاست روی دوش ما قرار می‌گیرد و البته ما بهتر هم انجام می‌دهیم ولی امکانات ما بسیار کم است.»
او با بیان اینکه الان وضعیت مردم کمی بهتر از روز اول وقوع سیل است اضافه می‌کند: «از روزی که خبر سیل داغ شد مردم بلوچستان دست به به دست هم دادند و کنار همدیگر بودند، حتی یکی از دوستان نزدیک ما هم از مشهد با گروهی آمدند برای کمک، من در بخش دیگری از بلوچستان زندگی می‌کنم و می‌بینم مردم چطور کنار همدیگر در حال جمع‌آوری پول هستند تا وسیله تهیه کنند.»
به گفته این شهروند ساکن منطقه، حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ روستا هنوز درگیر سیلاب هستند، برخی از مناطق چابهار از جمله زرآباد در محاصره آب هستند و هنوز از امدادرسانی خبری نیست جز در حد نیروهای بومی. مردم تا جایی که می‌توانند کمک می‌کنند اما یک جاهایی خبر رسیده که جلوی کمک‌های مردمی را در جاده‌ها گرفته‌اند. وی در این زمینه می‌گوید: «دقیق راجع به حدود جمعیت گرفتار در مناطق سیل‌زده نمی‌دانم اما در منطقه بنت ۶۰ روستای آن درگیر سیل هستند و خبری از آنها نیست. این ۶۰ روستا ۱۰ هزار نفر جمعیت دارند. هیچ خبری از بسیج و سپاه نیست. ۱۴ شهرستان با زیرمجموعه شهرهای دور و برشان و روستاهای درگیر سیلاب و آبگرفتگی هستند. در جنوب استان خیلی شدید باران آمد و شنبه و یکشنبه مدرسه‌ها تعطیل شدند، خسارت‌هایی که به زمین کشاورزها وارد شده خیلی زیاد است و می‌گویند سامانه بارشی دوم که در راه است خیلی شدیدتر از اولی خواهد بود. مردم خودشان را به زور به عورکی رسانده‌اند و دارند کمک می‌کنند. این منطقه آسیب دیده ولی خانه‌ها سالم مانده.»
او در مورد خطر حمله گاندوها به سیل‌زدگان معتقد است: «خطری که وجود دارد این است که حدود ۳۰۰ تمساح پوزه کوتاه از زیستگاه‌شان دور شده‌اند و ممکن است به داخل روستاها بیایند، این حیوان‌ها مردم‌گریز هستند ولی گرسنه‌اند و با دور شدن از زیستگاه‌شان ممکن است خطر انقراض این تنها گونه‌ی تمساح پوزه کوتاه در دنیا را نیز تهدید کند.»
ضعف و ناتوانی دستگاه‌های دولتی
عبدالحمید یکی دیگر از اهالی استان سیستان و بلوچستان و از کارمندان اداره کل بنادر و دریانوردی چابهار معتقد است: «در مراکزی مثل نیکشهر بعضی از روستاها بارندگی‌های بسیار شدید داشتند که خسارات بسیاری به بار آورده؛ عمده توجه سیل در شهرستان چابهار بخش دشتیاری و شهرستان کنارک بخش زرآباد بوده. بیشتر خانه‌های ساکنان دشتیاری و زرآباد و عورکی زیر گل و لای گیر کرده است. بزرگترین ضرر اقتصادی ناشی از بین رفتن محصولات کشاورزی دیم مثل بادمجان، گوجه، صیفی‌جات و موز است که درست در زمان فروش محصولاتشان نابوده شده‌اند! در بخش دشتیاری و بخش زرآباد حوزه‌های کشاورزی این دو مستعد برای وقوع سیل هستند. البته قبل از اینکه بارندگی اتفاق بیفتد از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی هشدار داده شده بود؛ هم محلی و هم دولتی؛ منتها خانه‌های مردم در همان زمین‌های کشاورزی است! برای همین تعداد زیادی از مردم نتوانستند خانه‌های خود را ترک کنند و با توجه به بارندگی‌های اخیر و سد بالادست که از قبل پر از آب شده بود این گرفتاری سیل به وجود آمد. الان سیل تقریباً فروکش کرده و آب کمتر شده ولی یک خطر در راه است چرا که در هفته آینده پیش‌بینی بارش‌هایی شده که اگر به همین شکل باشد مشکلات جدی و بیشتری برای مردم به وجود خواهد آورد.»
این کارمند اداره کل بنادر و دریانوردی چابهار اضافه می‌کند: «در حوزه کمک‌های مردمی و دولتی حرف‌های زیادی مطرح می‌شود. طی دو سه روز گذشته در منطقه بودم، فردا هم می‌خواهم بروم به چابهار و زرآباد. می‌دانید، اینجا اکثر مقامات دولتی خود محلی‌ها هستند، فرماندار بومی است، شورا و شهردارها بومی هستند، رئیس ارگان‌های دولتی محلی همه بومی هستند، اینها پس از سیل پای کار بودند. پس اگر بگوییم دولت کمک نکرده کمی بی‌انصافی است ولی در حد توان! تمام دستگاه‌های دولتی اینجا ضعیف هستند، مثلا هلال احمر اینجا هلی‌کوپتر ندارد، فقط یک ماشین دارد! یا آتش نشانی در چابهار آنقدر قدرت ندارد که کمک کند؛ مثل شهرهای بزرگ نیست، جنوب استان سیستان و بلوچستان محروم است؛ از همه نظر! ولی دولت هم بوده، مردم هم بودند؛ منتها حمایت مردمی بیشتر از دولت بوده؛ چون بلوچ‌ها با توجه به قومیت و فرهنگ‌شان وابستگی بسیار زیاد قومی به یکدیگر دارند. به همین خاطر هر کس ماشینی، خانه‌ای یا قایقی داشته در همان ساعات اولیه دست به کار شده و مردم را از لابلای درخت‌ها، از روی تیرهای برق وبلندی‌ها به جاهای امن منتقل کردند.»
به گفته عبدالحمید، مشکل عمده‌ای که در سیل چابهار و دشتیاری وجود دارد، نداشتن هلی‌کوپتر برای بیرون کشیدن سیل‌زده‌هاست. او می‌گوید: «مثلًا من جاهایی می‌رفتم، می‌دیدم که یک تعداد مردم گیر افتاده‌اند، در یک روستایی که دور تا دورش آب است و نمی‌شود با ماشین رفت، با قایق می‌بایست خودمان را به آنها برسانیم، قایق هم که همه جا نمی‌تواند برود! جاهایی عمق کم می‌شود و کف قایق به زمین می‌خورد. نیاز به هلی‌کوپتر هست؛ هم اینجا هم سایر مناطق کشور که سیل رخ می‌دهد نیاز به هلی‌کوپتر هست تا از بالا مردم را نجات داد ولی همانطور که گفتم مردم و مسئولین محلی با هم بودند؛ مسئولین با توجه به ظرفیت‌شان کمک می‌کردند، یعنی ظرفیت دستگاه‌های دولتی مستقر در مناطق محروم مثل چابهار واقعاً کم است، همه دست به دست هم داده بودند و داشتند کمک می‌کردند، مثلًا بخشدار یک منطقه که یک خانم است سه شبانه‌روز نخوابیده، صبح تا شب در قایق بوده، من با چشمان خودم دیدم که دنبال مردم می‌گشته و از لابلای درختان خرما مردم را پیدا می‌کردند و نجات می‌دادند. دستگاه‌های دولتی مثل سازمان بنادر کمک خیلی وسیعی را انجام داد، ضمن اینکه بولدوزرها و کمپرسی‌های آنها را برای بازگشایی راه‌ها فرستادند.»
او در پایان اضافه می‌کند: «باتوجه به اینکه منطقه دشتیاری در ۱۰ سال اخیر برای چندمین بار شاهد وقوع سیلاب‌های گسترده است، پس معلوم می‌شود که مناطق جنوبی استان سیلابی است! یعنی باران نمی‌آید و اگر هم بیاید به صورت سیل می‌آید! نیاز هست که تدابیر ویژه‌ای اندیشیده شود، قایق‌های خاصی ساخته شود تا در این مواقع از آنها استفاده شود؛ هلی‌کوپتر به نهادهای مسئول منطقه داده شود؛ ولی خوشبختانه مردم منطقه موقع سیل، خیلی به هم کمک می‌کنند. حتی قبل از ورود دستگاه‌های دولتی، مردم خودشان وارد عمل شده بودند و با قایق و ماشین‌آلات خودشان خیلی‌ها را نجات داده بودند. الان نگرانی بیشتر در مورد باران‌های آینده است و خرابی‌ها و شیوع بیماری‌های بعد از سیل! البته اداره کل بنادر دریانوردی چابهار، تعدادی پزشک بسیج کرده بود از تهران و چابهار برای رسیدگی به وضعیت پزشکی سیل‌زده‌ها و خودم دیدم که از نزدیک این خدمات پزشکی و دارویی را انجام می‌دهند.»