افزایش سرسام‌اور قیمت مسکن در ایران طی دو سال اخیر موج جدیدی را در اقتصاد ایران ایجاد کرده است؛ موج خروج سرمایه از ایران به بخش مسکن ترکیه. اتفاقی که تداوم ان می‌تواند بحرانی جدی را متوجه اقتصاد ایران نماید.
به گزارش خبرآنلاین، بسیاری از کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی که اقتصاد ایران تحت فشار تحریم‌ها قرار دارد ضرورت دارد مالیاتی با هدف پیشگیری از فرار سرمایه وضع شود و در عین حال تاکتیک هایی که به روند خروج سرمایه دامن می‌زند نیز در دستور کار قرار گیرد.
یکی از اعضای اتاق تبریز معتقد است افزایش قیمت مسکن در کشور و به ویژه تهران سبب شده تا افراد با فروش یک آپارتمان معمولی در مناطق میانی تهران بتواند واحد آپارتمانی شیک و نوساز در استانبول بخرد تا عملا با یک تیر دو نشان بزند هم صاحب یک واحد مسکونی شود و هم خود و خانواده خود شهروندی ترکیه را داشته باشند.
مرکز آمار ترکیه در آماری اعلام کرده ایرانی‌ها ۷۶۳ واحد مسکونی تنها در ماه دسامبر در این کشور خریده‌اند که رکورد جدیدی محسوب می‌شود. ایرانی‌ها در سال گذشته میلادی در حالی اقدام به خرید پنج هزار و ۴۲۳ واحد مسکونی در ترکیه خریده‌اند که این مهم بیانگر افزایش ۵۰ درصدی آن نسبت به سال ۲۰۱۸ و افزایش ۶۰۰ درصدی آن در سال ۲۰۱۷ بوده است. این در حالی است که براساس این آمار عراقی‌ها تنها خارجی‌هایی هستند که خانه بیشتری خریدند و بعد از ایران که در رتبه دوم قرار گرفته‌اند شهروندان روسیه، عربستان، افغانستان و کویت قرار گرفته‌اند.
افزایش خروج سرمایه به مقصد ترکیه همزمان شده است بزرگترین دوره‌های رکود مسکن در کشور که براساس برخی برآوردها مبادلات مسکن در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته کاهش ۷۰ درصدی داشته است. این در حالی است که تحریم‌ها نیز به اندازه خود در افزایش فشارها بر اقتصاد ایران بی تاثیر نبوده است و اقتصاد ایران را بیش از هر زمانی نیازمند جذب سرمایه‌گذاری کرده است. با این حال اقتصاد زیر فشار ایران آن طور که باید و شاید نتوانسته برخی را مجاب به ماندن کند.
در همین رابطه مسعود بنابیان، عضو اتاق بازرگانی تبریز گفت: براساس آماری که اخیرا دولت ترکیه اعلام کرده خرید ملک در این کشور توسط ایرانی‌ها رشد چشمگیری داشته است. جالب توجه این است که عراقی‌ها حتی بیش از ایرانی‌ها در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. علاوه بر این دو کشور نیز سوریه‌ای‌ها و روس‌ها بیشترین سرمایه‌گذاران خارجی در ترکیه را تشکیل می‌دهند.
این فعال بخش خصوصی در رابطه با تعداد خانه‌های خریده شده ایرانیان در ترکیه گفت: آن‌طور که ترکیه خبر داده ایرانی‌ها بیش از پنج هزار واحد مسکونی در این کشور خریده‌اند که این آمار رشد چشمگیری نسبت به سال‌های قبل داشته است.
او در رابطه با چگونگی اعطای اقامت به خریداران خانه در ترکیه تصریح کرد: چنانچه خانه‌ای که خریده می‌شود بیش از ۲۵۰ هزار دلار ارزش داشته باشد دولت ترکیه خریدار و خانواده او را به شهروندی ترکیه می‌پذیرد. همچنین هر سرمایه گذاری بیش از ۲۵۰ هزار دلار و یا داشتن یک میلیون دلار در یکی از بانک‌های ترکیه هم به اعطای شهروندی ترکیه به سرمایه‌گذار منجر می‌شود.
بنابیان در رابطه با چرایی افزایش سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در ترکیه با اشاره به وضعیت نامناسب مسکن در کشور تاکید کرد: ۲۵۰ هزار دلار معادل سه میلیارد تومان است. با این رقم یک واحد آپارتمان ۱۰۰ متری در مناطق متوسط رو به بالا تهران می‌شود خرید. درنتیجه تعداد افرادی که می‌توانند از این طریق مهاجرت کنند بسیار زیاد است.
او ادامه داد: وضعیت بغرنج بازار مسکن در تهران هم مزید برعلت شده است. معنا ندارد قیمت مسکن در تهران تا این حد گران باشد و این خود به فرار سرمایه در کشور یاری می‌رساند. به بیان ساده‌تر وضعیت بازار مسکن در ایران عاملی برای رونق این بخش در کشور همسایه شده است.به نظر می رسد تقویت قدرت خرید،ورود به ساخت مسکن مناسب و …راهکارهای حل این مشکل باشد.
او تاکید کرد:شرایط کسب و کار در ترکیه از ایران به مراتب بهتر است و این‌ها انگیزه‌های اصلی افرادی است که ترجیح می‌دهند در بخش مسکن این کشور سرمایه‌گذاری کنند. همانطور که گفتم اغلب این افراد هم طبقه متوسط شهرنشین ایران هستند که نگرانی از آینده اقتصادی باعث مهاجرت آنها می‌شود.
روزنامه انگلیسی: موج جدید فرار از ایران به ترکیه
به نوشته یک روزنامه انگلیسی، در پی وخیم شدن شرایط زندگی در ایران، طبقه متوسط و نسبتاً مرفه این کشور بیش از هر زمانی به ترکیه پناه برده است؛ همسایه‌ای که ایرانی‌ها برای ورود به آن نیاز به ویزا ندارند.
به گزارش یورونیوز به نقل از ساندی تایمز، در سال ۲۰۱۹ میلادی دهها هزار ایرانی به ترکیه کشور همسایه گریخته‌اند. بخش عمده‌ای از این گروه مهاجران تحصیل کرده و کارآفرینان سکولار بوده‌اند که ترکیه را مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری همچنین فرار از قوانین سخت اسلامی می‌دیدند.
بسیاری از این ایرانیان از مقررات ترکیه که با ۲۰۰ هزار پوند سرمایه‌گذاری می‌توان شهروندی این کشور را به دست آورد، استفاده کرده‌اند و توانسته‌اند بسیار راحت‌تر از دیگر کشورها، تابعیت ترکیه را به دست آورند.
یک حقوقدان ترک می‌گوید: «ایرانی‌ها کشور باثباتی ندارند و به همین دلیل به ترکیه می‌آیند. آنها در اینجا احساس راحتی می‌کنند، می‌توانند الکل بنوشند و هرچه دوست دارند بپوشند.»
مریم یکی این مهاجران که سه سال پیش به ترکیه رفته است، می‌گوید: «زندگی در ایران در حال حاضر غیرممکن شده است. وضعیت اقتصادی بد است و سرکوب اعتراضات نیز ترس عمیقی را بوجود آورده است.
از نظر یک تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران، عوامل متعددی منجر به خروج اایرانیان از کشورشان می‌شود. عدم تحمل هرنوع صدای مخالف، نداشتن هیچ فرصتی برای خلق آینده‌ای روشن و ناتوانی دولت برای اصلاح خود، منجر به گسترش ناامیدی در ایران شده است.»
او می‌افزاید: «حکومت ایران ترجیح می‌دهد به جای پاسخ به مطالبات مردم، دشمنان خارجی این کشور را مقصر بداند.»
خروج یک و نیم میلیارد دلار ارز از ایران
به گفته رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تبریز حدود یک و نیم میلیارد دلار ارز برای خرید املاک در ترکیه از ایران خارج شده است.
در ۱۸ ماه گذشته ترکیه قانونی را به اجرا گذاشت که بر اساس آن با خرید ملک به ارزش ۲۵۰ هزار دلار یا سپرده یک میلیون دلاری اقامت ترکیه به خریداران داده می‌شود. در این بازه زمانی حدود ۲۶۸ هزار ایرانی اقامت ترکیه را دریافت کرده‌اند.
از ارزش لیر ترکیه در ماه‌های اخیر ۵۰ درصد کاسته شده است. خریداران املاک در ترکیه تا سه سال حق فروش مستغلات خود را ندارند.