مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر به تهران با رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران دیدار خواهد کرد. اتحادیه اروپا پس از خروج گام به گام ایران از تعهدات برجامی تلاش می‌کند این توافقنامه را نجات دهد.
در اطلاعیه‌ای که اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۲۲ بهمن (۱۳ بهمن) بر روی وب‌سایت خود منتشر کرده خبر داده است جوزپ بورل به قصد تنش‌زدایی میان ایران و غرب به تهران سفر می‌کند و در دیدار با مقامات ایرانی درباره تحولات منطقه، حفظ برجام و روابط دوجانبه گفت‌وگو خواهد کرد.
بورل در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه سوم و چهارم فوریه (۱۴ و ۱۵ بهمن) با حسن روحانی، رئیس جمهور و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران ملاقات خواهد کرد.
اتحادیه اروپا همچنین گفته است که بورل به عنوان “نماینده ویژه” از طرف وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا وظیفه دارد با شرکای منطقه‌ای این اتحادیه گفتگوهای دیپلماتیک انجام دهد تا راه حل سیاسی برای بحران کنونی جستجو کند.
دیدار مسئول امور خارجه اتحادیه اروپا از تهران فرصتی است برای اتحادیه اروپا تا تعهد خود به برجام را نشان دهد.
توافقنامه برجام در سال ۲۰۱۵ امضا شد اما پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافقنامه در سال ۲۰۱۸ عملا به شکست انجامیده است. آمریکا پس از تعلیق برجام تحریم‌های سختی را علیه ایران اعمال کرد. این کشور از شرکای اروپایی خود نیز بارها خواسته است که به تحریم‌های این کشورعلیه ایران بپیوندند اما اتحادیه اروپا رغبتی به آن نشان نداده است.
نگرانی اروپا از خروج گام به گام ایران از برجام
جمهوری اسلامی ایران نیز در واکنش به خروج آمریکا از برجام تعهدات خود به این توافقنامه را در پنج گام کاهش داده است.
جمهوری اسلامی در مرحله اول کاهش تعهدات هسته‌ای خود فروش اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین ایران را متوقف کرد. ایران در گام دوم اعلام کرد که از میزان تعیین‌شده ۳.۶۷ درصدی غنی‌سازی اورانیوم در برجام عبور خواهد کرد. در گام سوم نیز جمهوری اسلامی محدودیت‌های منظورشده در برجام را کنار گذاشت و تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفوژها و سانتریفوژهای جدید را آغاز کرد. چهارمین گام “گازدهی به سانتریفوژها” در تأسیسات هسته‌ای فردو بوده است.
دولت ایران روز یکشنبه ۱۵ دی (پنجم ژانویه) با صدور بیانیه‌ای رسما خروج از تمامی تعهدات برجام را اعلام کرد و “محدودیت در تعداد سانتریفیوژها” را کنار گذاشت.
خروج گام به گام ایران از تعهدات برجامی نگرانی اروپا را برانگیخت و آلمان، بریتانیا و فرانسه سه کشور اروپایی امضا کننده توافقنامه اتمی با صدور بیانیه‌ای از فعال کردن ساز و کار حل اختلاف در برجام به دلیل نقض این توافق از طرف ایران خبر دادند.
فعال شدن این ساز و کار گام نخست فعال شدن “مکانیسم ماشه” محسوب می‌شود که می‌تواند در صورت نرسیدن طرفین به توافق، پرونده را به شورای امنیت سازمان ملل متحد کشانده و باعث بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های بین‌المللی در نظر گرفته شده در قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل علیه ایران شود.
اتحادیه اروپا به عنوان ضامن توافقنامه برجام عمل می‌کند. در کنار آلمان، فرانسه و بریتانیا دو امضا کننده دیگر برجام روسیه و چین نیز قصد دارند توافقنامه اتمی با ایران حفظ شود.
اما تنش بین ایران و آمریکا به ویژه پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس توسط آمریکا بیشتر شده و در واکنش به این حادثه ایران نیز موشک‌هایی به پایگاه مورد استفاده آمریکا در عراق شلیک کرد.
جوزپ بورل در شرایط کنونی به تهران “ماموریت ویژه” و بسیار دشواری دارد به ویژه آن که پس از سرکوب معترضین در آبانماه و سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه پاسداران بسیاری از سیاستمداران اروپایی خواستار شفافیت و پذیرفتن مسئولیت بیشتر ایران شدند.
دویچه وله: