در حالی که سازمانهای حقوق بشری و حامی اقلیتهای جنسی همزمان با روز «مقابله با همجنسگرا و ترنسکشوالستیزی» بر حقوق مدنی دگرباشان در جامعه تاکید میکنند؛ در ایران گزارشها حاکی از افزایش موارد نقض آزادیهای آنان در پی بحرانهای عمومی است.
هفدهم ماه میلادی مه روز جهانی مقابله با ستیز و هراس علیه کسانی است که ترنسکشوال بوده و یا از تمایلات جنسی از جمله همجنسگرایی برخوردارند. ترنسکشوال به افرادی گفته میشود که هویت جنسی متفاوتی را با جنسیت تعیین شده برای خود تجربه میکنند.
گزارشهای منتشر شده در ماههای اخیر همزمان با تشدید بحران کرونا و پیش از آن بالارفتن شمار زندانیان با افزایش اعتراضات و بازداشتهای امنیتی حاکی است حقوق ترنسکشوالها همچنان با تعرض و محدودیت در اماکن و فضاهای تحت مدیریت حکومت مواجه است.
حکومت ایران از به رسمیت شناختن حقوق ترنسکشوالها و همجنسگرایان خودداری کرده و رسانهها نیز در انتشار گزارش درباره وضعیت آنها با محدودیت مواجهاند.
مشکلات این دسته از افراد جامعه به خصوص در مراکز آموزشی، استخدامی، درمانی و حتی زندانها تشدید شده است.
محدودیت دسترسی به امکانات در زندان
وبسایت خبری هرانا که اخبار حقوق بشر ایران را پوشش میدهد روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشتماه در گزارشی درباره وضعیت ترنسکشوالها در زندان اوین نوشته که شماری حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر از آنها با جرائم عمومی در یک بند خاص از این زندان نگهداری میشوند.
آنها از حقوقی از جمله دسترسی به فروشگاه زندان و آشپزخانه محروماند و امکانات ورزشی و همچنین وقت هواخوری کافی برای آنها وجود ندارد.
این گزارش اشاره میکند که استفاده این دسته از زندانیان از تلفن زندان نیز محدود بوده و با وجود نیاز آنها به قرصهای هورمون برای دوران گذار از دسترسی به آن در زمان بازداشت برخوردار نیستند.
تعدادی از این زندانیان نیز به دلیل عدم تمکن مالی با وجود تامین وثیقه همچنان در زندان ماندهاند.
پیش از این با شیوع کرونا در زندانها گزارش شده بود که تعدادی از زندانیان ترنسکشوال در بند ۲۴۰ اوین به دلیل احتمال ابتلای یک نفر به این ویروس به زیر اندرزگاه شماره یک منتقل شدند.
مسئولان گزارشی درباره شیوه نگهداری و رعایت پروتکلهای بهداشتی برای این زندانیان ارائه نمیدهند.
اخراج از گرمخانههای زمستانی
چندی پیش و با سرد شدن هوا در تهران و برقراری گرمخانههای شهرداری برای افراد بی سرپناه، روزنامه شهروند گزارشی منتشر کرد که حاکی بود از پذیرش ترنسکشوالها در این اماکن جلوگیری شده است.
بر اساس گزارش شهروند، این افراد در خودروهای گشت یا اتوبوسهای سیار شهرداری نگهداری شدند.
این روزنامه ۱۹ بهمنماه در گفتوگویی با یکی از این افراد نوشت که پس از یک شب اقامت در گرمخانه، «مسئول گرمخانه مرا کنار کشید و گفت اینجا جای من نیست.»
در آن زمان مالک حسینی، سرپرست سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران، «خلاء قانونی» را دلیل خودداری از پذیرش این افراد عنوان کرد.
علاوه بر ابهامات قانونی در ارائه خدمات رفاهی به این افراد اکنون با گزارش رسمی مرکز پژوهشهای مجلس درباره فشار معیشتی و اقتصادی به اقشار کمدرآمد و دهکهای پایینتر جامعه در پی بحران سراسری کرونا که همراه با از دست رفتن تا بیش از شش میلیون شغل تخمین زده شده؛ مشخص نیست ترنسکشوالها در ماههای آتی با چه مشکلاتی در حوزه درآمدی و رفاهی روبهرو خواهند شد.
برخورد ناعادلانه در مراکز خدمات دولتی
از سوی دیگر تعدادی از افرادی که با نشان همجنسگرایی و بدون ذکر نام کامل هویت دگرباشی خود را در رسانههای اجتماعی نشان میدهند در توییتهایی اعلام کردهاند که تجربه تفکیک در محیط آموزشی از سایر دانشآموزان، اخراج از محیط کار و عدم استخدام را داشتهاند.
اتحادیههای کارگری جهانی روز شنبه در بیانیهای مشترک اعلام کردند: «هر کارگر فارغ از گرایش جنسی، هویت جنسیتی یا خصوصیات جنسی، حق دارد بدون تبعیض و اعمال هر نوع خشونت کار کند.»
مشکلات در ارائه خدمات درمانی و پذیرش در بیمارستانها برای انجام جراحی نیز از جمله سایر گزارشهایی بوده که در ماههای گذشته درباره این افراد منتشر شده است.
هرانا در بهمنماه گزارش داده بود که یک دکتر متخصص و بیمارستان در تهران با وجود تاییدیه و آزمایشهای قبلی، دو بار از انجام عمل جراحی مراحل گذار یک زن ترنسکشوال با عنوان ابتلا به اچآیوی فعال خودداری کردند.
از سوی دیگر وبسایت خبری خبرآنلاین سال ۱۳۹۷ در گزارشی نوشته بود که در حوزه قوانین خدمت سربازی در ایران نیز ترنسکشوال را با عنوان «انحراف اخلاقی» مورد مواجهه قرار داده و پس از انجام تست و سوال و جواب، آنها را از انجام این خدمت معاف میکنند.
گزارشهایی که در این زمینه طی سالهای گذشته منتشر شده حاکی از توهین و تحقیر افراد متقاضی استفاده از این معافیتها بوده است.
افسردگی کودکان ترنس در مدارس
کودکان ترنس نیز با مشکلات خاص خود مواجهاند.
هادی شریعتی، نایبرییس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان، در گفتوگویی با خبرآنلاین گفته بود که در مدارس با عنوان انحراف اخلاقی به دلیل عدم وجود شناخت موجب افسردگی دانشآموزان ترنس میشوند.
به گفته او، خدمات مددکاری برای این افراد هم وجود ندارد.
اکنون به نظر میرسد بحرانهای پیاپی حکومت ایران در حوزههای امنیتی، اجتماعی و اقتصادی تنگناهای زندگی خصوصی و حقوق عمومی ترنسکشوالها را بیش از پیش تشدید کند.
تنگناهایی که علاوه بر ارائه خدمات عمومی؛ احتمالا امکانات و خدمات مددکاری و درمانی مخصوص برای این افراد را نیز تحت تاثیر قرار دهد و حتی بودجههای محدود موجود برای آنها را نیز با خطر مواجه کند.
در این شرایط، ترنسکشوالهایی که بخواهند محدودیتهای خود را برای رسانهها گزارش کنند و از شرایط خود بگویند نیز ممکن است همچون آرشام سفری، با بازداشت مواجه شده و محکوم به تحمل حبس شوند.
ایران اینترنشنال: