بنابر اعلام اتاق بازرگانی ایران، حدود دو سوم کسانی که ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی ایران بازنگردانده‌اند، کارت بازرگانی نداشته‌اند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید حدود ۱۰ هزار صادرکننده‌ای که ارز را به اقتصاد ایران بازنگردانده‌اند اساسا کارت بازرگانی نداشته‌اند
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید بر اساس برآوردها حدود ۱۵ هزار صادرکننده ایرانی هیچ ارزی را پس از صادرات بازنگردانده‌اند.
بررسی‌های اتاق بازرگانی حاکی از آنست که از این تعداد (۱۵ هزار)، فقط ۵۰۰۰ نفر کارت بازرگانی داشته‌اند؛ از این تعداد هم فقط کارت ۳۱۸۱ نفر فعال بوده است؛ با این احتساب بیش از ۱۰ هزار صادرکننده اساسا کارت بازرگانی نداشته‌اند.
بانک مرکزی اواخر تیرماه اعلام کرد که بیش از ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات در این سال‌ها به کشور بازنگشته است و صادرکنندگان متخلف با تعلیق کارت بازرگانی یا معرفی به قوه قضاییه روبرو خواهند شد.
اتاق بازرگانی ایران البته رقم ارزهای برنگشته را مورد تردید قرار داده است؛ این سازمان می‌گوید سهم بخش خصوصی “در بازنگشتن ارزهای صادراتی بسیار محدود است.”
این اظهارات در حالیست که عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران با اشاره به “گشایش‌های ارزی” از سرعت گرفتن روند بازگشت ارزهای صادراتی خبر داده است.
همزمان نرخ دلار معاملات بازار ارز ایران امروز بعدازظهر، تحت تاثیر اخبار مرتبط با احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریمهای بین‌المللی شاهد افزایش بود و قیمت فروش دلار در صرافی ملی تا ۲۷ هزار و سیصد تومان هم بالا رفت و شاهد افزایش بود.
موضوع برنگرداندان ارزهای صادراتی بعد از ظهور دلار ۴۲۰۰ تومانی به دلیل اختلاف قیمت ارز دولتی با بازار آزاد مدتهاست به یکی از مشکلات اساسی در چرخه ارزی ایران تبدیل شده است.
بانک مرکزی ایران اوایل تیر ماه اعلام کرد اسامی صادرکنندگان کالا و خدماتی که ارزهای صادراتی را به چرخه اقتصادی ایران بر نمی‌گردانند را در رسانه‌ها منتشر خواهد کرد؛ فرصت برگشت ارز را حداکثر چهار ماه از زمان صدور کالا اعلام شد.
تا پیش از دوران جدید تحریمهای آمریکا، صادرکنندگان سی روز فرصت داشتند تا با بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، بر اساس قانون از معافیت مالیاتی برخوردار شوند که بعدا با تشدید تحریمهای آمریکا این مدت به چهار ماه افزایش یافت.
وزارت اقتصاد ایران سال پیش گفته بود که از مجموع ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ایران تنها ۱۰ میلیارد دلار آن به کشور بازگشته است؛ بر اساس آنچه اعلام شد ۳۰ میلیارد دلار (از مجموع ۴۰ میلیارد دلار) ارز حاصل از صادرات، نه به صورت کالا و نه به هیچ صورت دیگری به ایران برنگشته است.
روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی پیشتر گفته بود: “۷۵ شرکت به عنوان دانه درشت‌ها بیش از ۵ میلیارد یورو ارز را در اختیار گرفته اند و هنوز عودت نداده‌اند.”
او گفته است در مجموع “سه هزار و پانصد شرکت” ارز حاصل از صادرات را به اقتصاد ایران برنگردانده‌اند.
در اواخر اسفند ماه و از ابتدای سال ۱۳۹۹ شیوع کرونا باعث توقف صادرات و همچنین بسته شدن مرزها شد و تعطیلی بسیاری از صرافی‌ها و مراکز جابه‌جایی ارز کاهش منابع ارزی در ایران را در پی داشت؛ اما با گذشت زمان و در حالیکه انتظار کاهش قیمت‌ها میرفت، افزایش قیمت ارز تشدید شد.
افزایش نقدینگی و بالا رفتن انتظارات تورمی به موجی از افزایش تقاضا در بازار ارز دامن زد؛ این در حالیست که دولت ایران در تلاش بوده حداکثر نقدینگی را از طریق بازار سرمایه جذب کند.
افت اخیر شاخص بورس اوارق بهادار تهران سرمایه‌های سرگردان که برای مدتی روانه بازار بورس شده بودند را دوباره به بازار ارز و سکه هدایت کرد.
قیمت دلار در بازار آزاد در اوایل فروردین ماه امسال در حدود ۱۶ هزار تومان بود که حالا به بالای ۲۷ هزار تومان رسیده است.
بی بی سی: