در آستانه دهم اکتبر (نوزدهم ماه مهر) که مصادف است با هجدهمین سالگرد روز جهانی مبارزه با اعدام است، فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر و سازمان وابسته به آن «جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران» گزارش شصت صفحه‌ای منتشرکردند که نشان می‌دهد چگونه بکارگیری مجازات اعدام در ایران حقوق انسانی بشر را نقض می‌کند.
عادل الرحمن خان، دبیرکل این فدراسیون بین‌المللی اعلام کرد: «استفاده‌ی مهار نشده از مجازات اعدام در ایران لکه‌‌ای پاک نشدنی بر کارنامه حقوق بشری این کشور است. دولت ایران، باید با رعایت پیمان‌های بین‌المللی که این کشور عضو آن است، به طور مشخص در جهت الغای این رویه کهنه و خشن پیش برود.»
کشور ایران سال‌‌هاست در کنار چین در صدر فهرست کشورهایی است که مجازات اعدام را اجرا می‌کنند. بنا بر گزارش فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر، در سال ۲۰۱۹ میلادی دست‌کم ۲۵۱ تن و در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی بیش از ۱۹۰ تن در ایران اعدام شده‌اند.
در این گزارش شصت صفحه‌ای می‌خوانیم که از جمله جرائم مستوجبِ اعدام در ایران جرائم جنسی، جرائم مرتبط با دین، جرائم سیاسی، شرب خمر و نهایتا جرائم مربوط به مواد مخدر، فساد اقتصادی و حتی جرایم مرتبط با دنیای مجازی هستند.
ایران دارای رتبه نخست در اعدام نوجوانان
در این گزارش می‌خوانیم که ایران در یک دهه گذشته رتبه نخست اعدام کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است.
از سال ۲۰۰۹ تا سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی دست‌کم ۶۷ مورد اعدام متهمان نوجوان ثبت شده است. این گزارش می‌نویسد: «ایران نوجوانان را به اعدام محکوم و آن‌ها را پس از رسیدن به سن ۱۸ یا گاهی پیش از آن اعدام می‌کند.»
فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر می‌گوید مجازات اعدام نوجوانان، ناقض تعهد‌های ایران مرتبط با میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک است. صدور و اجرای حکم اعدام برای اشخاصی که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشته‌اند در تمامی میثاق‌های بین‌المللی ممنوع شده است.
مجازات اعدام علیه دگرباشان جنسی و اقلیت های قومی و مذهبی
جرم‌انگاری بعضی از روابط همجنس‌گرایانه در ایران هم باعث نگرانی این نهاد حقوق بشری است. در گزارش آمده است که زنان ومردان همجنس‌گرا، دوجنسی‌ها و تراجنسیتی‌ها، همه این گروه‌ها می‌توانند در خطر اعدام قرار بگیرند.
مجازات اعدام در ایران علیه جوامع قومی مثل کرد‌ها و عرب‌‌ها و بلوچ‌ها و اقلیت‌های دینی مثل مسلمانان اهل سنت، پیروان آیین بهایی و شیعیان پیرو اهل حق نیز به اجرا در آمده است.
این گزارش همچنین تاکید دارد که اقلیت‌های قومی و اقلیت های دینی بیش از دیگران در معرض مجازات اعدام و فشار ناشی از آن قرار دارند.
تهدید وکلای مدافع زندانیان محکوم به اعدام
گزارش اخیر می‌نویسد که حکم اعدام در ایران در پی محاکمه‌هایی صادر می‌شود که از موازین بین‌المللیِ یک «محاکمه عادلانه» بسیار دور هستند. زندانیان محکوم به اعدام غالباً بر اساس اتهام‌های مبهم و «اعتراف‌‌هایی» محکوم می‌شوند که به طور معمول در زیر شکنجه و بدرفتاری‌های دیگر در طول بازداشتِ پیش از محاکمه از آن‌ها کسب می‌شود. زندانیان متهم به جرائم مستوجبِ اعدام نیز اغلب از داشتن وکیل انتخابی خود محروم هستند.
به اعتبار این گزارش، دولتمردان ایران پیشینه‌‌ای طولانی در آزار و پیگرد وکلایی دارند که از متهمان به جرائم مستوجبِ اعدام دفاع می‌کنند. بعضی از وکلای دادگستری که از زندانیان محکوم به اعدام دفاع کرده‌اند، مثل نسرین ستوده، به‌خاطر این نوع از فعالیتهای خود زندانی شده‌اند.
فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر همچنین تاکید می‌کند که مقامات ایرانی همواره رفتار خصمانه نسبت به مخالفان مجازات اعدام در پیش گرفته‌اند و مبارزان ضد مجازات اعدام را سرکوب کرده‌اند.
یورونیوز: