خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی مهرماه ۹۹ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.
خلاصه آنچه گذشت:
اخبار نقض حقوق بشر در مهر ۹۹ با قریب به ۱۷ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استانهای مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.
اعدام
مهرماه با قریب به ۱۷ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره میتوان به اجرای حکم اعدام شهروز کاظمی نورالدین وند از بابت اتهام “محاربه از طریق مشارکت در سرقت مسلحانه” در زندان دستگرد اصفهان اشاره کرد.
گفتنی است، روز یکشنبه ۲۰ مهرماه، یک زندانی زن متهم به قتل در زندان مشهد اعدام شد.
افزون بر این، روز سه شنبه ۲۲ مهرماه، حکم یک زندانی که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با “مواد مخدر” به اعدام محکوم شده بود، در زندان قائن به اجرا درآمد.
به علاوه، سحرگاه روز چهارشنبه ۲ مهرماه، حکم اعدام یک زن زندانی که پیشتر از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شده بود، در زندان رجایی شهر کرج به اجرا درآمد.
همچنین، روز یکشنبه ۱۳ مهرماه، حکم اعدام یک زندانی در ندامتگاه مرکزی کرج اجرا شد. وی پیشتر از بابت اتهامات قتل و تجاوز به سه بار اعدام محکوم شده بود.
در ماهی که گذشت، آرمان عبدالعالی، کودک_مجرم پس از قبولی اعاده دادرسی و محاکمه مجدد، توسط دادگاه کیفری استان تهران از بابت اتهام قتل به اعدام محکوم شد.
در ضمن، دو متهم در رشت از بابت اتهام قتل هر کدام به ۴ بار اعدام محکوم شدند.
از سوی دیگر، حکم یک متهم به قتل، که در بهمن ماه سال گذشته توسط دادگاه کیفری استان تهران به ۳ بار اعدام و ۱۱۱ ضربه شلاق محکوم شده بود در دیوان عالی کشور تائید شد.
بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.
آزادی اندیشه و بیان
در مهرماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت الوار قلی وند، ندا پیرخضرانیان ، آرش جوهری، اندیشه صدری، شبنم آشوری و لقمان پیرخضرانیان فعالان اجتماعی در تهران، آرمان اسماعیلی در لاهیجان، زرتشت احمدی راغب در شهریار، دو مدیر کانال تلگرامی در اردبیل، دو شهروند در سنندج و خدیجه مهدی پور در ایلام اشاره کرد.
همچنین در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت پیمان فرهنگیان به ۳۸ سال حبس تعزیری، هوشمند علیپور به ۳۸ ماه حبس تعزیری، ژیلا کرم زاده مکوندی به ۶ سال حبس تعزیری، یک معلم به دلیل کشیدن کاریکاتور طنزآمیز به ۴۵ ضربه شلاق، صابر قادری به ۳ سال حبس تعزیری، علیرضا کفایی به شش ماه حبس تعلیقی و میلاد گودرزی به شش ماه حبس تعزیری اشاره کرد.
طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.
از این قرار، محمدهادی عرفانیان کاسب، آرشام رضایی، نعمت احمدی و فاضل میبدی به دادگاه احضار شدند.
در ضمن، ۱۵ دانشجوی دانشگاه بوعلی همدان از سوی حراست و کمیته انضباطی این دانشگاه احضار شدند.
در ماهی که گذشت، پریسا رفیعی، شهیندخت مولاوردی، زرتشت احمدی راغب و رضا محمدحسینی در مراجع قضایی محاکمه شدند.
گفتنی است، روز یکشنبه ۲۰ مهر، نخستین جلسه دادگاه جرائم سیاسی با حضور هیات منصفه در دادگاه کیفری یک استان تهران برگزار شد. در این جلسه دادگاه به اتهامات علیرضا زاکانی، نماینده مجلس شورای اسلام رسیدگی و در نهایت وی تبرئه شد. بخشنامه «رسیدگی به جرایم سیاسی» در اواسط خردادماه از سوی رییس قوه قضاییه ابلاغ شد و این در حالی است که در بخش ابتلایی این بخشنامه بر لزوم رسیدگی به اتهامات مرتکبان جرایم موضوع «ماده ۲ قانون جرم سیاسی» تأکید شده است که بر اساس آن، “توهین به مقدسات”، “توهین به رهبری” و “توهین به مراجع تقلید” همچنان از شمول جرایم سیاسی خارج و مشمول جرایم معروف به «امنیتی» است.
لازم به ذکر است، نشریه دانشجویی «ضد» در دانشگاه مازندران پیش از انتشار اولین شماره و به بهانه امضای بیانیه‌ای در حمایت از اعتصابات سراسری کارگران به مدت ۱ سال توقیف شد. گفته می‌شود این توقیف با فشار اداره اطلاعات شهرستان بابلسر صورت گرفته است.
از سوی دیگر، روز یکشنبه ۲۰ مهر، مدیر مسئول روزنامه شهروند از بابت اتهام «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» توسط دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شد.
زندان
در ماهی که گذشت، ذوق علی عباسی و عبدالوحید رحمانی در زندان رجایی شهر کرج در پی ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست دادند.
در ضمن، هرانا روز شنبه ۱۹ مهرماه از مرگ دستکم چهار زندانی طی یک ماه اخیر در زندان رجایی شهر کرج بر اثر ابتلا به کرونا خبر داد.
از سوی دیگر، بهالدین قاسم زاده، کودک_مجرم محکوم به اعدام در زندان ارومیه روز پنجشنبه ۱۷ مهر در اعتراض به تداوم بلاتکلیفی با خوردن قرص اقدام به خودکشی کرد و به بیمارستان خارج از زندان منتقل شد.
همچنین، عادل مکرم متهم سیاسی در زندان ارومیه شب دوشنبه ۲۸ مهر به نشانه اعتراض نسبت به وضعیت خود، با خوردن شیشه و بریدن رگ پایش اقدام به خودکشی کرد و صبح روز بعد جهت درمان به بیمارستان خارج از زندان اعزام شد.
لازم به ذکر است خودکشی زندانیان به دلیل رفتار نامناسب مسئولان، شرایط نگهداری زندانیان در زندانهای ایران و شرایط نامناسب روحی ناشی از ایام بازداشت مسبوق به سابقه است.
برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.
در مهرماه، عادل مکرم برای سومین بار، ابراهیم و سالار صدیق همدانی ، حسن رستگاری و علی محمدی مقدم در زندان ارومیه، زرتشت احمدی راغب در زندان تهران بزرگ و بهنام محجوبی در زندان اوین در اعتصاب غذا بسر بردند.
به علاوه، فرهاد فهندژ و فرهاد میثمی به بهانه مثبت شدن تست کرونا در زندان رجایی شهر کرج، عادل مکرم برای سومین بار و علی محمدی مقدم در زندان ارومیه و شهروز کاظمی نورالدین وند جهت اجرای حکم اعدام در زندان دستگرد اصفهان به سلول های انفرادی منتقل شدند.
همچنین، روح الله زم، زندانی سیاسی محکوم به اعدام پس از گذشت ماهها از زمان پایان تحقیقات پرونده و همینطور گذشت بیش از ۳ ماه از زمان صدور حکم، کماکان در وضعیت انفرادی در اختیار اطلاعات سپاه پاسداران نگهداری می‌شود.
لازم به ذکر است، هرانا روز چهارشنبه ۹ مهرماه، گزارشی مبنی بر اعتراض زندانیان سیاسی در پی جابه‌جایی همراه با محرومیت بیشتر در زندان تهران بزرگ منتشر کرد.
یکی از خطرخیزترین کانون‌های شیوع ویروس کرونا زندان‌ها هستند. قشر زندانیان کمتر مورد توجه افکار عمومی و مسئولین قرار می گیرند.
در این ماه، رئیس مرکز بهداشت شهرستان بویراحمد از تایید ابتلای ۱۷ زندانی به بیماری کرونا در زندان یاسوج خبر داد و گفت که با توجه به اینکه زندانیان مبتلا به کرونا از بندهای مختلف هستند، لذا کل زندان به ویروس کوید ۱۹ آلوده است. او همچنین گفته است که مسئولان زندان یاسوج رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را جدی نگرفته‌اند.
به علاوه روز ۲۱ مهرماه، هرانا از تایید ابتلای بیش از یکصد زندانی به ویروس کرونا در زندان رجایی شهر کرج خبر داد.
همچنین، طی روزهای گذشته جواب تست کرونای دو تن از پرسنل بند زنان زندان اوین مثبت اعلام شده و یکی دیگر از پرسنل این بند نیز مشکوک به ابتلا به کرونا است و در روزهای گذشته در محل کار خود حاضر نشده‌اند. این امر در کنار ادامه اعزام زندانیان به دادسرا و دادگاه در دوران شیوع کرونا باعث بروز نگرانی در بین زندانیان سیاسی در این بند شده است.
حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهمترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.
از این قرار، صبا کردافشاری ، نسرین ستوده و سمانه نوروز مرادی در زندان اوین و ۴۵ زندانی سنی مذهب در زندان رجایی شهر کرج از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.
در ضمن، بهنام محجوبی، درویش گنابادی زندانی روز یکشنبه ۶ مهرماه به صورت اجباری از زندان اوین به بیمارستان روانپزشکی امین آباد (رازی) منتقل شد و روز شنبه ۱۲ مهرماه به زندان اوین بازگردانده شد. انتقال آقای محجوبی به بهانه اعزام وی به بیمارستان جهت درمان از کار افتادگی دست چپ و تشنج‌های متوالی وی صورت گرفته بود.
با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به علی محمدی مقدم و فرهاد فهندژ اشاره کرد.
از سوی دیگر، با گذشت چندین روز از خودکشی پدر امیرحسین مرادی، یکی از سه معترض محکوم به اعدام اعتراضات آبان ۹۸، مسئولین با حضور وی در مراسم سوگواری خانواده مخالفت کردند.
افزون بر این، فرانک جمشیدی و شارمین میمندی نژاد از حق تماس تلفنی و ارتباط با خانواده خود محروم هستند.
اقلیت های ملی و مذهبی
اتنیک ها در مهرماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.
در این ماه، ۷۴ تن در شهرهای مختلف استانهای آذربایجان و سایر مناطق ترک نشین، عبدالله صدوقی در تبریز، سه شهروند در مریوان، یک شهروند در سنندج و یک شهروند در بوکان بازداشت شدند.
به علاوه، ناصر خلوصی به شش ماه حبس تعزیری و پرداخت ۲ میلیون تومان جریمه نقدی و علی واثقی و رضا واثقی مجموعا به ۴ سال حبس تعزیری محکوم شدند.
همچنین، هوشنگ نقی زاده، امیر گوهری، اشکان سعادت مهر و رضا خلیلی به پلیس امنیت ارومیه احضار شدند.
لازم به ذکر است، نیروهای امنیتی در زمان بازداشت زینال تنهایی را مورد ضرب و شتم قرار داده و تعدادی از لوازم شخصی ازجمله تلفن همراه وی و همسرش را ضبط کرده و با خود بردند.
همینطور، نیروهای امنیتی در زمان بازداشت سعید سلطانی اقدام به بازرسی منزل وی کرده و تعدادی از وسایل شخصی وی از جمله لپتاپ، تلفن همراه، کتاب‌ها و خودروی او را ضبط کرده و با خود بردند.
به علاوه، در جریان بازداشت بابک کیومرثی همسر وی توسط نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.
اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.
در مهرماه، حسام عبداللهی طلبه اهل سنت در زاهدان و رسول حمزه پور روحانی اهل سنت در پیرانشهر بازداشت شدند.
همچنین، فضل الرحمن کوهی به ۶ سال و چهار ماه حبس تعزیری و مسعود زرگانى به ۱۸ ماه حبس تعزیریمحکوم شدند.
از این قرار، ۲۶ شهروند بهایی به دادگاه انقلاب شیراز، ابراهیم فیروزی، نوکیش مسیحی به دادسرای راسک و عبدالله ملازهی، روحانی اهل سنت به اداره اطلاعات زاهدان احضار شدند.
در ماهی که سپری شد، ابراهیم فیروزی، نوکیش مسیحی محاکمه شد.
گفتنی است، روز چهارشنبه ۲۳ مهر، حکم ۸۰ ضربه شلاق محمدرضا (یوهان) امیدی، نوکیش مسیحی به اتهام “شرب خمر” در مراسم عبادتی مسیحیان، اجرا شد.
لازم به ذکر است، روز چهارشنبه ۲ مهرماه، با رای دادگاه تجدید نظر استان بوشهر، حکم جدایی فرزند خوانده ۲ ساله مریم فلاحی و سام خسروی زوج مسیحی که از ده هفتگی سرپرستی اش را برعهده داشتند، صادر شد. در حکم صادره آمده است، به دلیل مسلمان زاده بودن این کودک، خانواده مسیحی نمی‌تواند سرپرستی وی را برعهده داشته باشد.
از سوی دیگر، منازل، کتایون شهریاری، پیمان روحی و ایمان رشیدی، شهروندان بهایی ساکن یزد روز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه مورد تفتیش نیروهای امنیتی قرار گرفت. مامورین به هنگام ورود به منزل یکی از این شهروندان اقدام به شکستن قفل در خانه وی کرد و از نشان دادن حکم بازرسی امتناع کرده‌اند. همچنین پس از تفتیش منزل تعدادی از لوازم شخصی آنان را ضبط کرده و با خود بردند.
حقوق کودک
برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.
در ماهی که گذشت، یک دختر دانش آموز در شهر بنک از توابع شهرستان کنگان در استان بوشهر توسط برادرش تحت عنوان اقدام ناموسی به قتل رسید. در قوانین ایران مواردی در نظر گرفته شده تا افرادی که مرتکب “قتل‌های ناموسی” می‌شوند را از مجازات‌های سنگین معاف کند.
از سوی دیگر، یک مرد در استان البرز با فریب، دختر دانش‌آموزی را به داخل یک بوتیک کشانده و مورد تعرض قرار داده است. لازم به ذکر است در ادبیات عرفی رسانه های دارای مجوز از کلمه آزار و اذیت برای اشاره به تجاوز و اشکال مختلف آسیب های جنسی استفاده می شود.
در ضمن، یک دانش آموز ۱۱ ساله ساکن شهرستان دیر در جنوب استان بوشهر به دلیل نداشتن گوشی هوشمند و عدم امکان حضور در کلاس‌های آنلاین، از طریق حلق آویز کردن اقدام به خودکشی کرد و جان خود را از دست داد.
همچنین، یک پسر ۱۶ ساله در شهرستان پارس آباد در استان اردبیل، با اسلحه شکاری اقدام به خودکشی کرد و جان خود را از دست داد.
افزون بر این، دو کودک دختر و پسر ۱۱ و ۱۰ ساله در شهرهای ایلام و تهران از طریق حلق آویز کردن اقدام به خودکشی کرده و جان خود را از دست دادند.
به علاوه، دو دانش آموز در قصرقند و چابهار توسط معلمین خود مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. در پی این تنبیه بدنی، یکی از دانش آموزان مذکور از ناحیه انگشت دست و دیگری از ناحیه پهلو دچار شکستگی شدند.
در مهرماه، یک نوزاد ۵ روزه پسر که در خیابانی در تبریز رها شده بود، توسط اورژانس اجتماعی این شهر به شیرخوارگاه منتقل شد.
گفتنی است، مدیرعامل موسسه زنان ریحانه اهواز از بیم فصلیه (خون‌بس) شدن دختر ۱۱ ساله ای که قرار بود با ورود مقامات استانی نجات یابد، خبر داد و گفت، “تنها کاری که انجام شده آن است که یکی از ارگان‌های ذیربط به این ماجرا با یک واسطه تماس گرفته و آن شخص هم گفته ما ماجرا را حل می‌کنیم، اما با توجه به تماس‌هایی که ما با خانواده دختربچه گرفتیم متوجه شدیم که مساله همچنان با همان شدت در جریان بوده و حل نشده است”. این دختر در اهواز برای ازدواج با یک مرد تحت فشار و اجبار قرار دارد. این اجبار برای پایان دادن به یک موضوع خانوادگی به واسطه اجرای سنتی تحت عنوان “سنت فصلیه”، صورت گرفته است.
زنان
روز جمعه ۲۵ مهرماه، یک زن در شهرستان لالی در پی مشاجره خانوادگی، توسط همسر خود مورد اصابت ضربات چاقو قرار گرفته و جان خود را از دست داد.
گفتنی است، روز سه‌شنبه ۲۹مهر، فردی به سمت همسر موقت ۴۹ ساله خود و فرزند وی در شهر صدرا اسید پاشید.
اسید، یکی از معدود محصولاتی است که بازار خرید و فروش آن در کشور هرگز از رونق نیفتاده است. علاوه بر سهولت دسترسی و تهیه اسید در بازارهای ایران، نبود قوانین پیشگیرانه کافی نیز بر تداوم جرمی تحت عنوان “اسیدپاشی” موید شده است.
در ضمن، دخالت یک زن در خصوص نوع پوشش زنی دیگر در رودسر تحت عنوان “امر به معروف” موجب بروز درگیری بین آنها شد.
کارشناسان بسیاری همواره مسئله امر به معروف را دخالت در حوزه شخصی زندگی افراد و متضمن رواج بی قانونی و خشونت دانسته و نسبت به آن هشدار داده اند.
از سوی دیگر، یک پزشک زن در پی شکایت همسرش، با حکم دادگاه تجدید نظر استان تهران ممنوع‌الفعالیت شد. شوهر این پزشک در متن تجدیدنظر نوشته که همسرش در چند بیمارستان کار می کند و این موضوع باعث اختلال در زندگی مشترک و رسیدگی به امور خانواده و تزلزل در خانواده شده است. در میانه بحران کرونا این پزشک روزی ۱۸۰ تا ۲۰۰ بیمار مبتلا را معاینه می‌کرد با این حال دادگاه تصمیم به صدور این حکم گرفته است.
لازم به ذکر است، منیره منتظری، عکاس اهل یزد روز یکشنبه ۶ مهرماه توسط پلیس فتا احضار و حساب شخصی وی در اینستاگرام در اختیار این نهاد امنیتی قرار گرفته است. به گفته خانم منتظری ماموران با وارد شدن به حساب وی اقدام به تغییر کلمه عبور، ایمیل و پاک کردن عکس‌هایی از زنان که موی آنان پیدا بوده، کرده‌اند.
کارگران و اصناف
در ماهی که سپری شد ۷۳ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده که رتبه بسیار پایینی است.
در مهرماه، عدم رعایت ایمنی کار ۴۱ کارگر را مصدوم و ۳۲ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.
از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مصدومیت ۲ کودک کار، مرگ و مصدومیت ۷ کارگر شهرهای تهران، اردکان و ری، مرگ و مصدومیت ۱۰ کارگر در شهرهای اشتهارد، گناباد، سبزوار، یزد و ساوه، مصدومیت ۳ کارگر در شهرهای هشترود و بوکان، مرگ و مصدومیت ۳ کارگر از جمله یک آتش نشان و یکی از قهرمانان کشتی فرنگی در شهرهای رشت، محمدیه و تهران، مرگ ۳ کارگر در شهرهای عجب‌شیر، نسیم شهر و بوکان و مرگ و مصدومیت ۴ کارگر در شهرهای آبادان و اسفراین اشاره کرد.
لازم به ذکر است، یک کارگر ۲۱ ساله در شهرستان جم با حلق آویز کردن خود اقدام به خودکشی کرد و جان باخت. علت خودکشی این شهروند فقر مالی و مشکلات خانوادگی عنوان شده است.
در مهرماه، واله زمانی، فعال کارگری توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد.
همچنین، علی اسحاق فعال کارگری در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران محاکمه شد.
به علاوه، هفت نفر از کارگران نیشکر هفت‌تپه با شکایت این شرکت به پاسگاه مستقر در هفت‌تپه احضار شدند. احضار این کارگران بدلیل آنچه “تحریک کارگران برای اعتصاب در اول مهر” خوانده شده صورت گرفته است.
اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.
در مهرماه، دستکم ۷۲ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران شهرداری اروندکنار آبادان، کارگران خط و ابنیه راه آهن لرستان، کارگران پتروشیمی در ماهشهر، کارکنان اخراج شده شرکت مپنا، کارگران بخش دفع آفات کشاورزی مجتمع هفت تپه، آتش نشانان شهرداری آبادان و کارگران شاغل در پروژه راهسازی اهر اشاره کرد.
افزون بر این، کادر پزشکی شیراز، مربیان پیش دبستانی خوزستان، معلمان حق التدریسی اخراجی زنجان، بازنشستگان دانشگاه علوم پزشکی گیلان، پرستاران بیمارستان ابن سینا شیراز و مربیان پیش‌دبستانی شهرهای مختلف ایران برای تحقق خواسته های خود دست به تجمعات اعتراضی زدند.
در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات مزدی کارگران ابنیه فنی ناحیه لرستان و طرح انتقال آب دشت سیستان، کارگران شهرداری لوشان، کارگران شهرداری امیدیه، رانندگان استیجاری مرکز بهداشت مهرستان، کارگران شهرداری سده و پرسنل دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر اشاره کرد.
همچنین، پرسنل شرکت جهاد نصر کرمانشاه، کارکنان شرکتی و پیمانکاری بیمارستان‌های اهواز و پرستاران بیمارستان ابن سینا شیراز دارای معوقات مزدی هستند.
در ماهی که سپری شد، کارکنان باشگاه خبرنگاران که هر کدام به صورت میانگین ۱۰ تا ۱۵سال سابقه کار دارند، به دلیل مخالفت با امضای قرارداد با کارفرمای تازه از طرف عوامل کارفرمای جدید تحت فشار قرار گرفته‌اند و آنها نیز با گرو نگه داشتن حقوق شهریور ماه، این خبرنگاران را تهدید به اخراج کرده‌اند.
بهداشت و محیط زیست
محیط بانان با توجه به اینکه در شبانه روز ۱۸ ساعت کار کرده و فقط ۱۲ روز در ماه استراحت دارند نسبت به همه کارمندان کشور دو تا سه برابر کار میکنند اما به لحاظ دریافت حقوق و وضعیت معیشتی جزء اقشار کم درآمد جامعه هستند. این در حالی ست که این قشر از جامعه هر لحظه با خطرمرگ و مصدومیت در محدوده ی کاری دست و پنجه نرم میکنند.
در این ماه، یک محیط بان در پاسگاه مرکزی پارک ملی بمو واقع در استان فارس به دلیل نامعلومی بر اثر شلیک اسلحه سازمانی جان خود را از دست داد.
همچنین، یک راس گوزن نر هشت ماهه پارک پردیسان بجنورد، حین انتقال به جاجرم، تلف شد. این در حالی است که معاون فنی محیط زیست خراسان شمالی مدعی شده که انتقال زیر نظر چهار دامپزشک و سازمان محیط زیست صورت گرفته است.
حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم به هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.
خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان
در ماهی که سپری شد، دو کولبر در سردشت و بانه، یک کولبر در نوسود، یک کولبر در بانه و یک کولبر در اوراماناتبر اثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.
لازم به ذکر است، روز جمعه ۲۵ مهر، در پی شلیک بی ضابطه ماموران دریابانی سیریک دو شهروند کشته و زخمی شدند.
همچنین، شامگاه پنجشنبه ۲۴ مهر، دو شهروند ساکن کرمانشاه، با شلیک بی ضابطه ماموران نیروی انتظامی به سوی یک خودرو کشته و زخمی شدند.
از سوی دیگر، روز جمعه ۱۸ مهرماه، سه شهروند اهل روستای کروچ از توابع شهرستان سیب و سوران واقع در استان سیستان و بلوچستان، توسط ماموران پلیس مبارزه با مواد مخدر این شهر مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
با وجود گذشت ۳۲ سال از جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق، هنوز مین های به جا مانده از آن دوران، در مناطق مرزی غرب، جنوب غرب و شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، جان شهروندان را تهدید می کنند.
از این قرار درمهرماه، یک شهروند در مناطق مرزی مریوان بر اثر انفجار یک مین بر جای مانده از جنگ ایران و عراق دچار قطع عضو و مصدومیت شد.
ایران از معدود کشورهایی است که کماکان از مجازات های تحقیرآمیز استفاده می کند. این در حالی است که میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتا استفاده از مجازات های غیر انسانی و موهن از جمله اعدام و شلاق را ممنوع کرده است.
در این ماه، دو متهم در تهران به ۷۴ ضربه شلاق و نصرالله لشنی، فعال سیاسی محبوس در زندان اوین، به دلیل غیبت در مرخصی به ۳۰ ضربه شلاق محکوم شدند.
به علاوه، یک زندانی متهم به سرقت در زندان ارومیه توسط دادگاه کیفری یک این شهر به قطع چهار انگشت دست راست و رد اموال محکوم شده است.
همینطور، دیوان عالی کشور حکم قطع چهار انگشت دست راست و رد اموال برای دو برادر زندانی در زندان ارومیه را تایید کرد.
حکم قطع دست از جمله مواردی است که نافی اصل کرامت انسانی است. کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی صراحتا استفاده از مجازات‌های تحقیر آمیز، نافی کرامت انسانی و موهن مانند شلاق و قطع دست را ممنوع کرده است.
افزون بر این، چند متهم در رشت از بابت اتهام “نزاع در بیمارستان پورسینا” و یک متهم در تهران از بابت اتهام “نزاع خیابانی” برخلاف اصل حفظ کرامت انسانی توسط نیروی انتظامی در خیابان های شهرهای رشت و تهران گردانده شدند.
در سال‌های اخیر نیروی انتظامی هر از گاهی اقدام به چرخاندن متهمان در سطح شهر میکنند. اقدامی که مغایر با مقاوله نامه های حقوق بشری، قوانین داخلی و نقض کرامت انسانی است.
۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در مردادماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.
از مهمترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت، به اجرای حکم حبس بکتاش آبتین، رضا خندان مهابادی و کیوان باژن، سه تن از اعضای کانون نویسندگان ایران، تداوم نگهداری تنبیهی سهیل عربی در سلول انفرادی زندان رجایی شهر کرج، خودکشی یک دانش آموز ساکن شهرستان دیر در جنوب استان بوشهر به علت نداشتن گوشی هوشمند، حکم جدایی فرزند خوانده ۲ ساله مریم فلاحی و سام خسروی زوج مسیحی که از ده هفتگی سرپرستی اش را برعهده داشتند و اجرای حکم ۸۰ ضربه شلاق محمدرضا امیدی، نوکیش مسیحی به اتهام “شرب خمر” در مراسم عبادتی مسیحیان میتوان اشاره کرد.
۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
از مهمترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به مرگ یک زندانی در یکی از زندانهای استان تهران، ابتلای ۱۷ زندانی به بیماری کرونا در زندان یاسوج و دختر دانش آموزی که توسط برادر به قتل رسید اشاره کرد.