در ایران کرونا همچنان در حال گسترش است و هر روز رکوردی تازه به جا می‌گذارد. مردم با مقرراتی مبهم روبرو هستند. نهادهای گوناگون بر سر پروتکل‌های پیشگیری از پاندمی کرونا، از جمله در منع سفر‌های غیرضروری، اتفاق‌نظر ندارند.
سخنگوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی روز دوشنبه، ۲۶ آبان، آخرین آمار رسمی گسترش ویروس کرونا در کشور را اعلام کرد. به گفته سیماسادات لاری، طی یک شبانه‌روز، ۴۸۶ نفر بیمار بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشتند. بدین ترتیب تاکنون ۴۱ هزار و ۹۷۹ نفر بر اثر کرونا در ایران جان خود را از دست داده‌اند.
به گفته خانم لاری بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۳ هزار و ۵۳ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در ۲۴ ساعت گذشته در کشور شناسایی شده است که سه هزار و ۱۳۳ نفر از آنها بستری شدند. بدین ترتیب “مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۷۷۵ هزار و ۱۲۱ نفر رسید”.
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت: «۵۶۷۷ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند».
برخی از محافل پزشکی در ایران میزان واقعی گسترش کرونا را تا سه یا حتی چهار برابر آماری می‌دانند که روزانه به طور رسمی اعلام می‌شود. گفته می‌شود که ایران از نظر شیوع کرونا در خاورمیانه مقام اول را داراست.
برای نمونه محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران، آمار مرگ‌‌ومیر در کشور را “حداقل سه برابر” آمار وزارت بهداشت دانسته است.
سخنگوی وزارت بهداشت دوشنبه همچنین گفت: تا کنون پنج میلیون و ۵۴۵ هزار و ۴۴۴ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است.
به گفته خانم لاری: «استان‌های تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان، یزد و کردستان در وضعیت قرمز قرار دارند».
زمستانی سخت در پیش رو
سخنگوی وزارت بهداشت در گزارش روزانه خود بر “لزوم تغییر کنش‌های فردی و اجتماعی برای توقف زنجیره انتقال بیماری” تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری‌های ایران، خانم لاری “تقویت مسئولیت‌پذیری اجتماعی” را “اساسی‌ترین عامل در قطع زنجیره انتقال بیماری در کشور” دانست.
سخنگوی وزارت بهداشت از تکرار “صحنه‌هایی از مراسم پرتجمع در ماه‌های اخیر” و عدم‌رعایت مقررات کرونایی انتقاد کرد و تاکید نمود: «مطمئنا زمستانی سخت‌تر از پاییز پیش‌رو خواهیم داشت».
مقررات مبهم و پرتناقض
“ستاد ملی مقابله با کرونا” تاکنون در مورد محدودیت تردد و مسافرت چندین بخشنامه و رهنمود منتشر کرده، که یا با مخالفت نهادهای دیگر روبرو شده و یا در عمل به اجرا در نیامده‌اند؛ به گونه‌ای که ستاد مزبور ناچار شده آنها را پس بگیرد یا در آنها اصلاحاتی به عمل آورد.
آخرین نمونه خبرهایی بود مبنی بر مخالفت حسن روحانی با طرح “ستاد کرونا” مبنی بر ضرورت تعطیل دوهفته‌ای پایتخت.
برخی مسئولان گفته بودند که رئیس جمهور از بنیاد با تعطیلی گسترده مخالفت کرده است؛ از جمله محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، ضمن انتقاد از موضع روحانی هشدار داده بود که ممکن است شمار قربانیان کرونا روزانه به هزار نفر برسد.
بنا به گزارش‌های گوناگون اعلام ممنوعیت رفت و آمد در تهران که از ساعت ۲۱ روز شنبه ۲۴ آبان به اجرا گذاشته شد، پیامد مثبتی نداشت و از نظر برخی از مسئولان حتی به گسترش ویروس کمک کرد.
احتمالا در واکنش به این انتقادها بود که علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، یکشنبه ۲۵ آبان، از برنامه دولت برای تعطیلی گسترده، خبر داد. او اعلام کرد: «تعطیلی گسترده از شنبه اول آذر اجرایی می‌شود. در این تعطیلی گسترده حتی نسبت به خروج از شهرها سختگیری خواهد شد و تردد از شهر به شهر ممنوع خواهد بود». او افزود: «در این تعطیلی گسترده صرفاً تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان کالاها و تولیدات مورد نیاز و ضروری مشغول فعالیت خواهند بود».
وزارت بهداشت ایران و مقام‌های پزشکی، خواهان مقرراتی شدیدتر برای پیشگیری از ویروس کرونا هستند؛ برای نمونه سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت: «اجرای محدودیت‌ها از اول آذرماه، گرچه دیر است اما مغتنم است».
مقررات ضدونقیض درباره سفر
درباره محدودیت‌های مربوط به سفر نیز، با این که همه ارگان‌ها از ضرورت محدودسازی مسافرت و جابه‌جایی مردم سخن می‌گویند، اما رهنمودی روشن و یگانه در این مورد وجود ندارد.
علی‌اصغر مونسان، وزیر “میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی” از ارائه طرحی به وزارت بهداشت با عنوان “سفر هوشمند” خبر داد و از “پیشنهادی عملی برای سفر در قالب تور و تحت نظارت کامل این وزارتخانه” سخن گفت.
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، از پیشنهاد مزبور انتقاد کرد و تصریح نمود: «هر نوع تجمع بالای ۱۵ نفر خلاف پروتکل است و باید منع شود که شامل سفر هم می‌شود. هر نوع سفری احتمال ابتلا به ویروس کرونا را بالا می‌برد».
ستاد ملی کرونا و به دنبال آن وزارت بهداشت در بخشنامه‌ای تقاضا کردند که “از تاریخ ۲۸ آبان‌ماه از هر گونه جابه‌جایی مسافر بدون دریافت نتیجه تست کرونا” خودداری شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا: «معاون وزیر بهداشت در نامه‌ای به معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، رییس سازمان هواپیمایی کشور، رییس سازمان راهداری، مدیرعامل شرکت راه‌آهن و معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر لزوم جلوگیری از هر گونه جابه‌جایی مسافر به صورت هوایی، زمینی و دریایی بدون دریافت نتیجه تست کرونا تاکید کرد».
به دنبال واکنش‌های دست اندرکاران خدمات ترابری، مدیرکل حمل ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، در شکل اجرای مصوبه مزبور توضیحی متفاوت ارائه داد و گفت: «مسافران برای جابه‌جایی‌های بین‌شهری به وسیله هواپیما، قطار، اتوبوس و تاکسی‌ها ملزم به ارائه تست کرونا نیستند اما از جابه‌جایی افراد مبتلا به این ویروس که اطلاعات‌شان در وزارت بهداشت ثبت شده است، جلوگیری خواهد شد».
این رهنمود با مخالفت بنیادی رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران روبرو شد. حرمت‌الله رفیعی، به خبرگزاری ایسنا گفت: «بخشنامه مبهم و شبهه‌ناک “سفر مشروط به تست کرونا” به جز ایجاد سردرگمی، التهاب و تنش در جامعه چه اثر دیگری داشت؟»
او می‌گوید: «اگر قرار است محدودیتی اعمال شود لازمه آن تعیین مقدمات و مهم‌تر از آن شفاف‌سازی است، نه ایجاد ابهام و سردرگمی. به اندازه کافی با تصمیم‌های اشتباه نه فقط به گردشگری کشور، بلکه به پیکره اقتصاد مردم لطمه وارد شده است».
او معتقد است که با ایجاد مانع بر سر مسافرت با وسایل نقلیه عمومی این خطر هست که “مردم به جای سفر از طریق مسیرهایی که قابلیت کنترل دارد، سفر با وسیله نقلیه شخصی را انتخاب کنند که امکان کنترل آن وجود ندارد”.
در واکنش به اصلاحاتی که “ستاد ملی کرونا” در بخشنامه مربوط به مسافرت وارد نمود، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی شکوه می‌کند: «چرا وقتی امکانات و شرایط را فراهم نکرده‌اند جو را این‌گونه ملتهب می‌کنند!؟… هشت ماه است که این کشور با ویروس کرونا درگیر شده، هنوز وقت آن نرسیده که اصول اولیه را رعایت کنیم، وقت آن نشده که بی‌گدار به آب نزنیم و با سهل‌انگاری بخشنامه‌ها را ابلاغ نکنیم!؟»
این مقام صنفی نیز مانند بسیاری دیگر گلایه دارد که در صدور بخشنامه‌های مربوط به مقررات کرونا ارگان‌ها و نهادهای گوناگون بدون “نظر کارشناسانه” دخالت دارند.
دویچه وله :