یک گزارش رسمی پلیس ایران میگوید ایران در مسیر انتقال قاچاق انسان از همسایگان شرقیاش به کشورهای اروپایی قرار دارد و قاچاق انسان در ایران از طرق زمینی، دریایی و هوایی توسط قاچاقبران انجام میشود. بر اساس این گزارش رسمی، «کشورهای عربی اغلب واردکننده زنان و دخترانی هستند که غالبا از ایران قاچاق میشوند» و سن قاچاق دختران در ایران به «کمتر از ۱۴سال» رسیده است.
قاچاق انسان یکی از جرایم سازمانیافته است که بیشترین آسیبدیدگان آن زنان و کودکان، به ویژه زنان کشورهای فقیر و توسعهنیافته، هستند.
این زنان اغلب بدون آنکه اطلاعی داشته باشند با فریب قاچاقچیان در دام آنها میافتند یا در برخی موارد، خانوادههایشان آنان را به قاچاقچیان فروختهاند.
فریب خوردن قربانیان قاچاق انسان نیز به طور عمده به دلیل آسیبپذیری جنسیتی یا سنّی یا فقر خانوادهای آنهاست.
یک گزارش رسمی پلیس ایران میگوید ایران یکی از مهمترین مسیرهای ترانزیت قاچاق انسان، به خصوص دختران و زنان کم سن، به کشورهای عربی و اروپایی است.
این گزارش با عنوان «وضعیت قاچاق انسان از مرزهای ایران» در آخرین شماره «فصلنامه علمی دانش انتظامی» پلیس شرق تهران منتشر شده است.
بر اساس شواهد موجود، ایران در مسیر انتقال قاچاق انسان از همسایگان شرقیاش، پاکستان و افغانستان، به کشورهای اروپایی قرار دارد و قاچاق انسان در ایران از طرق زمینی، دریایی و هوایی توسط قاچاقبران انجام میشود.
اصلیترین آنها هم راههای زمینی است که از شرق ایران شروع و به غرب ختم میشود.
آنطور که پلیس ایران گزارش کرده، «قاچاقچیان اتباع افغانستانی و پاکستانی را از مرزهای خراسان و سیستان وارد و پس از مسیر طولانی از مرزهای غرب و استان آذربایجان غربی خارج میکنند.»
یک آمار مربوط به دهه هشتاد شمسی نشان میدهد روزانه بهطور متوسط ۱۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار شهروند افغانستان از گذرگاههای غیررسمی وارد استان سیستان و بلوچستان میشوند و مقصد گروهی از آنها کشورهای اروپایی است.
این گزارش میگوید: «مسیر آبی خلیج فارس بیشتر به عنوان مسیر قاچاق زنان و دختران ایران به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شناخته میشود.»
براساس گزارش «پلیس امنیت ملی فرماندهی تهران بزرگ» و تحقیقات مرکز امور زنان و کمیته سازمان دفاع از قربانیان خشونت در سال ۱۳۸۲، قاچاق زنان و دختران استانهای مرزی به کشورهای حاشیه خلیج فارس، پاکستان، افغانستان و حتی به کشورهای اروپایی گسترش یافته است.
تحقیقات پلیس میگوید امارات و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بیشتر از پاکستان برای قاچاق زنان و دختران مورد توجه است و در این میان نیز دختران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس قاچاق میشوند.
پلیس در گزارش خود به طور رسمی اعلام کرده که «کشورهای عربی اغلب وارد کننده زنان و دخترانی هستند که غالبا از ایران قاچاق میشوند.»
قاچاق زنان و دختران پس از مواد مخدر از سودآورترین انواع قاچاق است و پلیس ایران هم تایید کرده که «افزایش قاچاق زنان و دختران در استانهای مرزی ایران و روند صعودی داشته و سن قاچاق دختران به کمتر از ۱۴ سال» رسیده است.
این گزارش همچنین اضافه کرده «بخشی از فعالیت قاچاقچیان انسان در شهرهای جنوبی نظیر بندرعباس وجود دارد که دلیل آن نزدیکی با کشورهای حاشیه خلیج فارس است. اغلب قربانیان این قاچاق نیز زنان و دختران هستند که با مقاصدی چون، فحشا، بهرهکشی جنسی، بردگی و ازدواج اجباری به کشورهای عربی به ویژه دبی و امارات صورت میگیرد.»
قاچاق انسان در ایران تنها به مرزهای زمینی محدود نمیشود. آنطور که پلیس میگوید با وجود برخی افراد جاعل و همکاری غیرقانونی برخی آژانسهای هواپیمایی در کلان شهرها، قاچاق انسان از طریق مرزهای هوایی نیز برای قاچاقبران ممکن شده است.
پلیس همچنین میگوید: «قاچاق انسان در ایران از مرزهای هوایی با همکاری برخی آژانسهای هواپیمایی به صورت مهاجرتهای غیرقانونی انجام میشود.»
در بخش دیگری از گزارش پلیس آمده که در ایران برخی از مهاجران غیرقانونی به ویژه کودکان افغانی به بیگاری گرفته میشوند.
این گزارش میگوید: «کودکان خیابانی در ایران به شدت در مقابل قاچاقچیان انسان آسیبپذیر هستند و گروههای سازمانیافته، کودکان ایرانی و مهاجر، به خصوص کودکان پناهنده افغان را ربوده یا میخرند و مجبور میکنند تا به عنوان متکدی یا فروشنده خیابانی کار کنند.»
به گفته پلیس «پسران افغان در ایران در مقابل سوء استفاده جنسی کارفرمایانشان و آزار و اذیت و اخاذی نیروهای امنیتی و دیگر مقامهای دولتی آسیبپذیر» هستند.
براساس گزارشهای رسمی، قاچاقچیان همچنین مهاجران افغان، از جمله کودکان، را مجبور به کار رایگان در ساختمان سازی و کشاورزی در ایران میکنند.
مطالعات پلیس همچنین نشان میدهد مهمترین عامل روی آوردن دلالان به قاچاق انسان، فقر مالی و نیاز اقتصادی آنهاست. بسیاری از کارشناسان، خرید و فروش انسان را محصول فقر میدانند.
این مطالعات میگوید که ۸۰ درصد دختران فراری از خانوادههای طلاق هستند و بیشتر آمار قاچاق زنان و دختران نیز از طریق همین دختران فراری صورت میگیرد.
سال ۱۳۹۷ هم وزارت خارجه ایالات متحده در گزارش سالانه تازه خود با موضوع قاچاق انسان اعلام کرد که ایران در میان بدترین کشورها در زمینه قاچاق انسان قرار دارد.
وزارت خارجه آمریکا در گزارش خود به مسائلی همچون قاچاق دختران برای بردهداری جنسی اشاره کرده و کارنامه دولت ایران در این زمینه را مورد انتقاد قرار داده و نوشته که ایران در زمینه قاچاق انسان در رتبه سوم جهانی قرار دارد.
بهنام قلیپور, ایران وایر