مجله «فوربس» در مقاله‌ای با عنوان «چطور گروههای نیابتی ایران در چهار کشور می‌توانند برای اسرائیل خطر محسوب شوند» به قلم «پل ایدن» نوشته، اگر تنش‌ها بین اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران به یک جنگ همه‌جانبه تبدیل شود، اسرائیل ممکن است با حملاتی از سوی شبه‌نظامیان نیابتی مورد حمایت ایران در چهار کشور منطقه روبرو شود.
بنا به این گزارش، حکومت ایران، متحدان و گروههای نیابتی خود را بطور فزاینده به موشکهای بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفته و با برد بیشتر مجهز می‌کند. در اختیار قرار دادن هواپیماهای بدون سرنشین به شبه‌نظامیان و گروههای توسط جمهوری اسلامی عامل تنش دائمی در خاورمیانه شده است.
در این مقاله عنوان شده که سپاه پاسداران ایران، شبکه گسترده‌ای از شبه‌نظامیان شیعه که به طور فزاینده قدرتمندی در سراسر خاورمیانه فعالیت می‌کنند و به نیابت از تهران اقداماتی را در منطقه انجام می‌دهند، ایجاد کرده است. به گفته نادر اسکویی، کارشناس مسائل ایران، نیروی فرامنطقه‌ای قدس سپاه، حداکثر 200 هزار شبه‌نظامی شیعه را در سراسر خاورمیانه جذب، مسلح و سازماندهی کرده است.
در سالهای اخیر، سپاه پاسداران ایران بسیاری از این گروههای قدرتمند(شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران) را با موشک‌ها و راکت‌هایی با دقت روزافزون و دوربرد مسلح کرده است. همچنین به چندین گروه از آنها کمک کرده که توانایی تولید محلی این سلاح‌ها را داشته باشند.
موشک‌ها در اختیار شبه‌نظامیان
یک مقاله تحقیقی که به تازگی توسط «موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» با عنوان «موشکهای چندملیتی: رویکرد جدید ایران در گسترش سلاح های موشکی» منتشر شده، استراتژی در حال تحول ایران برای تأمین موشک برای گروههای نیابتی‌اش در منطقه را ارزیابی کرده است. این مقاله خاطرنشان می‌کند که سپاه قدس، با همکاری صنعت بزرگ موشکی ایران، «مصمم به توانمندسازی نمایندگان خود (گروههای نیابتی) است تا به شکل مستقل موشکهای نقطه‌زن و راکت تولید کنند.»
موفقیت این پروژه «چند ملیتی» می‌تواند برای اسرائیل از لحاظ امنیتی و استراتژیک تبعات قابل توجهی داشته باشد، چرا که اسرائیل از شمال در لبنان تا یمن، شاهد تکثیر سریع موشکهای مرگبار در دست گروههای نیابتی ایران است.
لبنان
حزب‌الله لبنان، بدون شک موفق‌ترین گروه شبه‌نظامی نیابتی ایران است. سپاه پاسداران این شبه‌نظامیان قدرتمند شیعه را برای مقابله با حمله اسرائیل به آن کشور در سال 1982 تأسیس کرد. حزب‌الله 18 سال در جنوب لبنان با ارتش اسرائیل جنگید تا سرانجام در سال 2000 عقب‌نشینی کرد.
این گروه در سال 2006 در یک عملیات هوایی اسرائیل که با کمین و قتل سربازان اسرائیلی در مرز همراه بود، جان سالم به در برد.
اسرائیل و حزب‌الله از آن جنگ بزرگ تاکنون از افزایش تنش خودداری کرده‌اند. طی این 15 سال، ایران به حزب‌الله کمک کرده تا زرادخانه عظیمی از موشک و راکت را در لبنان برپا کند.
در جنگ 2006، موشکهای حزب‌الله نادقیق و کوتاه‌برد بودند و برای آزار و ایجاد وحشت در شهرهای شمال اسرائیل مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما امروز، این گروه زرادخانه عظیمی با بیش از 100 هزار راکت و موشک دوربرد دارد، که برد بسیاری از آنها برای حمله به هر نقطه از اسرائیل می‌رسد.
در سال 2019، ارتش اسرائیل تخمین زد که حزب‌الله دارای ده‌ها موشک نقطه‌زن زمین‌به‌زمین است و تاکنون (تا آن زمان) موفق به تولید انبوه آنها نشده است.
گزارش «موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» به مصاحبه سال 2020 تلویزیون حزب‌الله با یک فرمانده سپاه استناد کرد که هدف کلی چنین پروژه‌ای را فقط در اشاره به ضرب‌المثل قدیمی خلاصه کرد: «به یک نفر ماهی بدهید یک روز او را سیر می‌کنید. اما اگر به او ماهیگیری بیاموزید و یک عمر به او غذا می‌دهید.»
از سال 2013، ایران ارسال مستقیم موشک به حزب‌الله از طریق سوریه را آغاز کرد و اسرائیل بارها آنها را مورد هدف حمله قرار داد. تهران در سال 2016 با تغییر استراتژی قطعات موشک را برای مونتاژ در لبنان به حزب‌الله رساند، و اسرائیل برای کاهش خطر وقوع جنگ ویرانگر دیگری در لبنان تمایلی به حمله به آنها نداشت.
نیکلاس بلانفورد، کارشناس مسائل حزب‌الله پیشتر در این‌باره گفته است که در صورت وقوع جنگ سوم بین اسرائیل و لبنان، زرادخانه حزب‌الله در 1 سال اخیر به قدری قوی شده که می‌تواند بزرگترین تخریب و قربانیان جانی را، پس از جنگ استقلال 1948، در اسرائیل ایجاد کند.
سوریه
از سالهای اولیه جنگ در سوریه، ارتش اسرائیل حملات هوایی را برای جلوگیری از انتقال موشکهای پیشرفته به حزب‌الله در لبنان آغاز کرد. حداقل در سال 2020، نیروی هوایی اسرائیل دست‌کم 500 حمله هوایی در سراسر سوریه انجام داد و در همین دوره سوریه با شلیک 900 موشک دفاعی واکنش نشان داد که این تعداد «بی‌سابقه» بود.
منابع اطلاعاتی به نقل از «رویترز» در آوریل 2020 گفتند که اسرائیل عملیات هوایی خود را در سراسر سوریه علیه یک پروژه مشکوک ایران برای ایجاد تأسیسات تولید موشک در آن کشور «به طرز چشمگیری» افزایش داده است. طبق گفته‌ی این منابع، «ایران در حال انتقال بخش‌هایی از قطعات پیشرفته موشکی و صنایع تسلیحاتی خود به تاسیسات زیرزمینی از موجود(از پیش ساخته‌شده) است که برای توسعه زرادخانه‌ای پیشرفته در محدوده مراکز جمعیتی اسرائیل است.»
به گزارش خبرگزاری «رویترز» حملات هوایی اسرائیل تاکنون توانسته جلوی تلاش‌های سپاه قدس برای مونتاژ موشکهای دفاع هوایی در پایگاه‌های نظامی سوریه را بگیرد و مانع انتقال این قطعات و سیستم‌ها به سوریه شود.
عراق
فوربس ادامه می‌دهد، در عراق، جایی‌که قدرتمند‌ترین گروههای مسلحی که زیر لوای نیروهای حشد شعبی فعالیت می‌کنند، تحت کنترل تهران هستند و ایران راکت‌های پیشرفته و اخیرا هواپیماهای بدون سرنشین را در اختیار آنان گذاشته است.
در سال 2018، سپاه پاسداران شماری موشک بالیستیک کوتاه‌برد را به عنوان «طرح پشتیبان» و در صورت حمله احتمالی اسرائیل یا آمریکا به ایران، در اختیار این گروه قرار داد.
«رویترز» در گزارش اختصاصی در سال 2018 نوشته است که اگر موشکهای «فتح-110»، «زلزال» و «ذولفقار» که دارای برد حدود 200 کیلومتر الی 700 کیلومتر هستند، از جنوب یا غرب عراق شلیک شوند، می‌توانند ریاض پایتخت سعودی یا تل آویو در اسرائیل را در معرض خطر جدی قرار دهند.
«فوربس» در این گزارش نوشته است که ایران همچنین به شبه‌نظامیان شیعه در عراق برای برپایی کارخانه‌های ساخت موشک کمک کرده است.
انتقال تکنولوژی، قطعات، و دانش‌فنی ساخت موشک، جلوگیری از تکثیر موشک زمین‌به‌زمین در زرادخانه‌های این گروههای نیابتی ایران را مشکل می‌سازد.
این زرادخانه رو به پیشرفت در عراق و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین دوربرد می‌تواند اسرائیل را در صورت جنگ منطقه‌ای احتمالی ایران و اسرائیل تهدید کن.
استراتژی تهران در قبال هواپیماهای بدون سرنشین نیز همین است. در ماه ژانویه، پهپادهای انفجاری، کاخ سلطنتی در ریاض را هدف قرار دادند. گفته می‌شود که قطعات این هواپیماهای بدون سرنشین از ایران به عراق منتقل و در آنجا مونتاژ شده و از همانجا شلیک شده بودند.
در ماه آوریل نیز یک پهپاد انفجاری دیگر تاسیسات سربازان آمریکایی در فرودگاه اربیل را هدف قرار داد.
اسرائیل از سال 2019 پس از یک رشته حملات هوایی به مواضح حشد شعبی در عراق به تهدیدهای بالقوه نیروهای مورد حمایت ایران در عراق علیه خود واقف است. این نخستین حملات هوایی اسرائیل به خاک عراق از زمان نابودی راکتور هسته‌ای اوزیراک عراق در ژوئن 1981 بود. در صورتی که این گروه‌ها در عراق آغاز به تولید و تهدید استفاده بیشتر از سلاح‌های تهاجمی دوربرد خود کنند، حملات هوایی اسرائیل علیه گروههای شبه‌نظامی مستقر در عراق در آینده محتمل خواهد بود.
یمن
و نهایتا یمن. حوثی‌های یمن بارها با هواپیماهای بدون سرنشین و موشکهای پیشرفته بالیستیک به مواضع سعودی حمله کرده‌اند.
منابع مختلف نشان می‌دهد که کمکهای فنی و تامین قطعات تسلیحات از سوی ایران به حوثی‌ها توانایی تولید چنین سلاح‌های داده است.
در ماه ژانویه شورای امنیت سازمان ملل گزارش داد: «شواهد بسیاری نشان می‌دهند که افراد و نهادهای ایران تسلیحات و قطعات تسلیحاتی قابل توجهی را به حوثی‌ها داده‌اند.»
«فوربس» تاکید می‌کند که موشک‌هایی که توسط ایران در اختیار حوثی‌ها قرار داده شده همانند موشکهای حزب‌الله و شبه‌نظامیان عراق، دقت و برد این سلاح‌ها در حال بهبود و افزایش است و ممکن است به زودی تهدیدی برای اسرائیل باشند.
در 21 آوریل، تیم لنکرکینگ، نماینده ویژه آمریکا در امور یمن ضمن ابراز تاسف از حملات روزافرون حوثی‌ها به خاک سعودی به قانونگذاران آمریکایی گفت که ایران در ارتقاء توانایی موشکی و پهپادی به حوثی‌ها کمک می‌کند.
همزمان نشریه «نیوز ویک» از تحویل هواپیماهای بدون سرنشین شاهد-136، موسوم به پهپادهای کامیکازه یا انتحاری به حوثی‌ها خبر داده و گفته است که این پهپادها می‌توانند از یمن به اسرائیل برسند.
آنچه پیداست موشک‌هایی تولید حوثی‌ها با کمک ایران توان بالقوه رسیدن به اسرائیل را در آینده خواهند داشت.
مایکل نایتس، تحلیلگر مسائل نظامی، در گزارش آوریل خود برای «موسسه واشینگتن» هشدار داده که یک موشک برهان-4 با برد بلندتر می‌تواند به زودی اسرائیل را تهدید کند.
نایتس ادامه داد: «اولات در جنوبی‌ترین نقطه اسرائیل فقط 1100 مایل و بقیه اسرائیل و همچنین نقاطی از مصر و اردن، 1250 مایل با مناطق پرتاب موشک در یمن فاصله دارند. حال اگر دقت برد این هواپیماهای بدون سرنشین و موشکهای حوثی تنها 20 درصد افزایش پیدا کند، می‌توانند به اسرائیل برسند.»
این گزارش نتیجه می‌گیرد که همه این تحولات یادآوری چشمگیری از چگونگی جنگ ایران و اسرائیل است که می‌تواند به سرعت تبدیل به یک انفجار بزرگ و مخرب شود و چندین کشور را درگیر خود کند تا حدی که حتی برای این منطقه بی‌ثبات، بی‌سابقه نیست.
العربیه فارسی: