حالا و در وضعیتی که واردات واکسن و واکسیناسیون عمومی به کندی انجام می شود و تنها حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر توانسته‌اند دز دوم را تزریق کنند، بسیاری از شهروندان ایرانی چاره کار را در سفر به کشور همسایه شمالی خود دیده‌اند. اگرچه گاهی خبر از واردات واکسن می‌رسد، اما هنوز بسیاری از سالمندان در صف انتظار هستند و در حالی است که ایران پیک پنجم کرونا را می‌گذارند و بسیاری از شهر‌ها در وضعیت قرمز و نارنجی هستندو کرونای دلتا هم به تاخت جان می‌گیرد، مسولان وزارت بهداشت دوباره و این بار وعده به پایان تابستان داده اند. در چنین شرایطی و با وعده‌های بی‌سرانجام مسئولان برای واکسیناسیون باعث شده که مردم برای نجات جان خود، آواره کشورهای دیگر شوند.
تحمل ایرانی‌ها تا مرز ارمنستان
این بار شیوع جهانگیر ویروس کرونا و کندی واکسیناسیون عمومی در ایران و تزریق رایگان واکسن برای گردشگران در ارمنستان است که سفر زمینی به شهر جلفا و ایروان را رونق بخشیده است. متقاضیان واکسن در ایران که از وعده‌های تکراری دولت و تغییر چندباره واکسیناسیون عمومی به تنگ آمده اند ترجیح می‌دهند که با هزینه‌شخصی راهی ارمنستان شوند و واکسن را تزریق کرده و بازگردند.
در این میان باید توجه کرد که بیشتر این مسافران در پی واکسن کرونا باید بین ۸ تا ۱۰ هفته بعد بار دیگر به ارمنستان سفر کنند تا دز دوم واکسن خود را نیز دریافت کنند. اما حالا این همه ماجرا نیست. ارمنستان به نظر می‌رسد برای راحتی و آسایش مسافران ایرانی در شهر‌های مرزی خود همچون «نوردوز» نیز مراکزی را مستقر کرده اند تا بسیاری از مسافران در همان شهر‌های مرزی واکسن را زده و بتوانند به کشور خود بازگردند.
تور ارمنستان روی بورس
تور ارمنستان حالا دیگر برای بسیاری از شهروندان ایرانی از اصلی‌ترین تور‌هایی است که این روز‌ها رزرو می‌کنند. «احمدرضا عامری»، رئیس اتحادیه شرکت‌های حمل و نقل مسافری نیز اخیرا از افزایش تقاضای سفر زمینی به ارمنستان خبر داده است. بر اساس گفته ها، ایروان دو میلیون دوز واکسن برای توریست‌ها کنار گذاشته است و این سرویس را نیز مجانی ارایه می‌دهد تا جانی به صنعت گردشگری ببخشد؛ و البته که در این میان بیش از همه، ایرانی‌ها از چنین ابتکاری استقبال کرده‌اند. دلیل این استقبال را البته حالا باید از مسولان وزارت بهداشت پرسید که به نظر می‌رسد برخلاف وعده‌های مکرر هیچ برنامه‌ای برای واکسیناسیون عمومی در کشور ندارند.
شهروندان ایرانی تا کنون بیشتر توسط هواپیما ویا با تور به ارمنستان می‌رفتند، اما با ادامه کمبود واکسن در داخل کشور و بلاتکلیفی‌های موجود، اکثرا از طریق زمینی خود را به ارمنستان می‌رسانند. به نظر می‌رسد با روند نامعلوم واکسیناسیون در ایران، برای مسافران ایرانی، هزینه اتوبوس دربستی و بازگشت فوری بعد از واکسن، کاملا به صرفه است.
رنج سفر روی دوش شهروندان خسته
در مواردی حتی دیده شده است که مسافران و شهروندان ایرانی به صورت مسیر به مسیر خود را به ارمنستان رسانده‌اند.«نازنین» دختر دانشجوی ایرانی است که از تجربه خود در این مسیر به «اقتصاد ۲۴» می‌گوید. او که پدر و مادری بالای ۷۰ سال دارد که به سختی دز دوم واکسن را در ایران زده اند و حتی دو شب را در مقابل مراکز تزریق واکسن را به صبح رسانده اند؛ به ما گفت که از تهران با اتوبوس خود را به ارومیه و از ارومیه نیز خود را به مرز ارمنستان رسانده است.
او می‌گوید از ارومیه تا مرز را یک ماشین دربست گرفته است و بعد نیز سر مرز با ماشین‌های سواری آنجا با یک زن و شوهر جوان شریک شده و برای واکسن به ایروان رفته است.نازنین در ادامه نیز گفت که ۸ هفته دیگر باید برای بار دوم به ارمنستان برود و امیدوار است این بار بلیت اتوبوس مستقیم پیدا کند و حتی امیدوار است با توجه به کارتی که در دست دارد بتواند در یکی از شهر‌های مرزی واکسن بزند و نیازی نباشد که به ایروان برود.
از نازنین درباره بازگشت از ارمنستان می‌پرسم، می‌گوید یک اتوبوس به مقصد تبریز در بازگشت او را به راحتی به ایران آورد و بعد از تبریز نیز به تهران برگشته است.
وقتی از او می‌پرسم آیا طی کردن این مراحل برای او دشوار بوده است که می‌گوید، سخت‌تر از این همه سرگردانی و وعده و وعید توخالی شنیدن که نبود. نازنین در ادامه می‌گوید: «روندی که در ایران در جریان است به نظرم جدا توهین آمیزبود و نمی‌خواستم منتظر اخبار واکسن باشم.
سفر‌های خانوادگی به ارمنستان
بر اساس گفته‌های «علی» مسافر ۳۵ سالهای که در روز‌های اخیر برای تزریق واکسن به ارمنستان رفته است، حالا حتی شرایط تزریق واکسن بهتر و راحت‌تر شده است.علی که به همراه پدر و مادر و همسرش با یک تور زمینی که مشخصا برای همین منظور بوده است به ارمنستان رفته است می‌گوید اصلا به ایروان نرفته اند.
او می‌گوید که در یکی از شهر‌های مرزی برای یک شب ساکن شده اند و روز بعد از رسیدنشان به این شهر بوده است که، اتوبوس‌های آمبولانسی به میدان اصلی شهر آمده اند و گردشگران حق انتخاب بین چهار واکسن فایزر، آسترازنکا، سینوفارم و اسپوتنیک را داشته اند. او در ادامه برای ما می‌گوید که بعد از تزریق واکسن و چند ساعت استراحت خاک ارمنستان را به مقصد ایران ترک کرده اند و طبق برنامه مسول این تور، ۱۰ هفته دیگر همه اعضای این تور که شامل ۲۱ نفر بوده اند بار دیگر همین مسیر را طی خواهند کرد و دز دوم واکسن را تزریق خواهند کرد.
رانندگان اتوبوس مشتاق مسیر مرز ارمنستان
اما حالا رانندگان اتوبوس و تاکسی می‌گویند نیازی هم نیست وارد کشور ارمنستان شوید و هزینه تزریق واکسن را بالا ببرید. همان لب مرز می‌توانید واکسن رایگان بزنید و برگردید. کافی است فقط پاسپورت داشته باشید. یک راننده تاکسی که مسافر به مرز ارمنستان می‌برد، می‌گوید که «هزینه رفت تا لب مرز ارمنستان یک و نیم میلیون تومان است. رفت و برگشت با هم دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است. نیازی به اقامت و ورود به شهر‌های ارمنستان هم ندارید. همان لب مرز می‌توانید واکسن بزنید و برگردیم.».
اما رئیس اتحادیه شرکت‌های حمل و نقل در همین باره گفته است که در روز‌های اخیر با وجود کاهش محسوس سفر زمینی به مقاصد خارجی، تقاضا برای خرید بلیت اتوبوس به سمت مرز‌های ارمنستان افزایش یافته است. او می‌گوید که متقاضیان واکسن باید پس از رسیدن به مرز، وسیله خود را عوض کنند و سوار اتوبوس‌های داخلی ارمنستان شوند. اما به نظر می‌رسد اطلاعاتی که وی می‌دهد دقیق نیست. چون اکنون تور‌هایی برای تزریق واکسن در حال فروش است که نشان می‌دهدد اتوبوس‌ها در مرز هزینه تعویض موقت پلاک را پرداخت می‌کنند و مسافران بدون جا به جایی از اتوبوس وارد خاک ارمنستان می‌شوند.
بازی دو سر سود ارمنستان در زمین واکسن
حالا آن چه که دیگر آشکارا به نظر می‌رسد این است که کشور ارمنستان با تزریق واکسن به صورت رایگان برای توریست‌ها و مسافران موفق شده است هم عملکرد خوبی در ذهن خسته و کرونا زده شهروندان ایرانی به جا بگذارد و هم توانسته است به گردشگری خود در دوران بحرانی کرونا نیز رونق محسوسی ببخشد. ایرانیان نیز از این فرصت استقبال کرده‌اند و گروهی و خانوادگی و حتی گاه به تنهایی برای سفر به ارمنستان، اقدام می‌کنند.
این در حالی است که اگر مبلغ کرایه اتوبوس را بدون احتساب هزینه پلاک موقت در مرز ایران و ارمنستان، ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان در نظر بگیریم و حداقل تعداد مسافر برای هر اتوبوس را ۱۷ نفر حساب کنیم، مبلغ کرایه برای هر نفر بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان می‌شود.
این مبلغ، فاصله زیادی با هزینه مورد نیاز برای تهیه بلیت مسافرت هوایی دارد و باعث شده بسیاری راه زمینی را برای سفر به ارمنستان انتخاب کنند.هر چند که اتوبوس‌های اجاره‌ای هزینه‌های دیگر را نیز بین مسافران سرشکن می‌کنند، اما بنا به گفته یکی از همین رانندگان اتوبوس‌ها هزینه بیش از یک میلیون تومان برای هر مسافر نخواهدشد.به خصوص این که حالا مسافران حتی می‌توانند مستقیم در مرز «نوردوز» نیز تزریق واکسن را انجام دهند.
پروازها با هزینه های میلیونی پر شده اند
این ارقام در حالی است که بنا به پیگیری‌ها قیمت بلیت هواپیما با هواپیمای «ارمنیاایر»، برای هر نفر از ۳میلیون و هشتصد هزار تومان تا ۵ میلیون تومان در نوسان است.در تماسی که «اقتصاد ۲۴» با چند دفتر هواپیمایی داشته است، اولین پرواز خالی با تعداد محدود تنها ۳ مسافر، نیز متعلق به روز اول مرداد بوده است و پرواز بعدی با جای خالی برای مسافر متعلق به روز ۱۸ مرداد سال جاری است و تقریبا تمامی پروازها با همین ارقام نیز تا آخر تیرماه پر شده اند.بسیاری از شرکت‌های مسافربری معتبر نیز می‌گویند تمام ظرفیت آنان به مقصد ارمنستان تا آخر تیرماه تکمیل شده است و مسافر جدید را فقط برای مرداد ماه ثبت می‌کنند.
تور گردشگری سلامت به مقصد ارمنستان
اما یک راه ساده‌تر سفر به ارمنستان استفاده از تورهای گردشگری است. هزینه تور مسافرت زمینی۷ روزه به ارمنستان از دو میلیون ۸۰۰ هزارتومان شروع می‌شود و تا مبلغ ۴ میلیون ۲۰۰ هزار تومان برای هتل ۴ستاره ممکن است افزایش داشته باشد. به این مبلغ باید ۱۰ دلار هزینه «لیدر» و نیز عوارض خروج از کشور را افزود که در بار اول ۴۰۰ هزار تومان و بار دوم حدود ۶۰۰ هزار تومان است. ضمن اینکه در سفر نخست، تنها دز اول واکسن تزریق می‌شود و طبیعتا برای تزریق دز دوم باید یک ماه دیگر با همین هزینه‌ها دوباره به ارمنستان سفر کرد. این البته در صورتی است که تورم شامل این بخش نشده و هزینه‌های سفر در یک ماه آینده افزایش نیابد.
امارات و روسیه نیز سودای گردشگران سلامت ایران را دارند
از سوی دیگر دو کشور امارات و روسیه نیز اعلام کرده‌اند که گردشگران را واکسینه می‌کنندو این در حالی است که حداقل هزینه تور واکسن به امارات بین ۶ تا ۷ میلیون تومان است و روسیه نیز گردشگران را مجانی واکسینه نمی‌کند. به همین دلایل است که متقاضیان ایرانی واکسن هم چنان به دلیل هزینه پرواز، فرسایش صدور ویزا و مخارج اقامت، سفر مقرون به صرفه به ارمنستان را ترجیح می‌دهند.
هم چنین یکی از آژانس‌های مسافرتی که اخیرا در تبلیغات خود، کشورهای دیگری، چون امارات، روسیه، مالدیو یا صربستان را برای واکسیناسیون معرفی کرده بود، هم چنان اصلی‌ترین گزینه برای ایرانی‌هارا ارمنستان دانسته است و می‌گوید که «باتوجه به محدودیت‌های موجود، ارمنستان بهترین گزینه برای واکسن کرونا است، زیرا علاوه بر اینکه هزینه رفت و آمد نسبت به سایر کشور‌ها ارزان‌تر است و از طرفی امکان سفر زمینی نیز وجود دارد، واکسن کووید-۱۹ به صورت رایگان انجام می‌گیرد و همچنین شما حداقل ۱۰دقیقه زمان می‌برد تا واکسینه شوید».
از تور سلامت تا تور کرونا
سفر‌های موسوم به «تور سلامت» یا «تور واکسن» اکنون برای ایرانیان هر هزینه‌ای نیز داشته باشد، به نظر می‌رسد حداقل از هزینه واکسن‌های ۴۰ تا ۶۰ میلیون تومانی در بازار سیاه یا واکسن‌های تولید داخل برای مردم به صرفه‌تر و مطمئن‌تر هستند.
اما در این میان اسفبار این است که روزگاری ایران تلاش می‌کرد برگزار کننده تورهای مناسب سلامت و «گردشگری سلامت» حداقل برای کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس باشد و حالا شهروندانش برای تزریق واکسن کرونا آواره کشورهای همسایه شده اند.
روزگاری تلاش می شد که گردشگر حوزه سلامت از کشورهایی، چون عراق و بحرین و حتی امارت برای خدمات پزشکی و عمل‌های جراحی به استان هایی، چون فارس و اصفهان و تهران بیایند و حالا تنها از آن رویایی خام به جا مانده است. حالا از یک سو کشور قطر با هزینه‌های کلان برای زیرساخت‌های پزشکی و درمانی خود بخش بزرگی از گردشگران سلامت را جذب کرده است و از سوی دیگر شهروندان ایرانی در سکوت و بی توجه‌ای مسولان وزارت بهداشت راهی کشورهای همسایه، چون ترکیه و ارمنستان می‌شوند تا بتوانند بدون توهین و شنیدن وعده‌های مکرر واکسن تزریق کنند.
وزارت بهداشت ایران و وعده‌های تکراری
در حالی که تقریبا تمام ظرفیت‌های سفر چه به صورت سفر هوایی و چه سفر زمینی از سمت ایران به ارمنستان تا آخر تیرماه سال جاری تکمیل شده است، اما «کیانوش جهانپور» در آخرین اظهار نظر خود در این باره تنها به سخنان تکراری بسنده کرده است.
او بار دیگر گفته است که «سفر به ارمنستان برای «تزریق واکسن» منطقی نیست.» اما توضیح نداده است چقدر صبر از سوی مردم ایران برای تزریق درست و محترمانه واکسن لازم است.در حالی که حال بسیاری در شبکه‌های اجتماعی از درآمد یک میلیون تومانی دولت ایران از سفر هر شهروند ایرانی به ارمنستان می‌گویند، اما کمتر کسی و حتی مسولان دولت و وزارت بهداشت به خروج آسیب زننده و بحرانی ارز از کشور در این پروسه دقت می‌کنند.
کیانوش جهانپور البته در ادامه سخنانش گفته است: «هموطنان ما باید این نکته را در نظر داشته باشند که حتی به فرض معتبر و مورد تاییدبودن واکسن تزریق شده در کشورهای دیگر، قرارگرفتن در ازدحام و شلوغی‌های این مسافرت‌ها در انتقال و شیوع ویروس به افراد تاثیرگذار خواهد بود و قطعا این اقدام منطقی به نظر نمی‌رسد چرا که باید برای تزریق دز دوم نیز همین مسیر دوباره طی شود.» او، اما دقت نمی‌کند که تلاش برای حفط سلامت و بقا در ذات بشر نهفته است و ایرانیانی که حالا از گفتار درمانی مسولان شبکه بهداشت کشور خسته شده اند کمترین حق خود را همین سفر به ارمنستان برای تزریق سریع‌تر واکسن می‌دانند.
آمار تزریق واکسن در جهان چه گونه است؟
این سخنان جهانپور در حالی است که تقریبا بیشتر کشورهای جهان نیز آرام ننشسته اند و با ادامه توزیع واکسن‌های مختلف علیه کرونا، برخی نقاط جهان با سرعت بالاتر، میزان بیشتری واکسن کرونا را میان شهروندان خود توزیع کرده‌اند.از نظر تعداد واکسن‌های تزریق‌شده، چین با اختلاف زیادی در رتبه نخست جهان قرار دارد و آمریکا و هند در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
براساس جدیدترین آمار «Ourworldindata.org» تاکنون بیش از ۳ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دوز واکسن کووید ۱۹ در سراسر جهان تزریق شده است.در این راستا، چین با ۱ میلیارد و ۲۸۰میلیون دوز در صدر فهرست کشورهای دارای بیشترین آمار واکسینه شدگان علیه کرونا در جهان است.براساس تازه‌ترین آمار وزارت بهداشت ترکیه، تعداد واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۵۲میلیون و ۱۳۶هزار و ۷۵۷ دوز رسیده است.
این آمار نشان می‌دهد که ترکیه به عنوان همسایه ایران نه تنها در منطقه پیش افتاده است بلکه حالا این کشور در رده نهم فهرست کشورهای دارای بیشترین آمار واکسینه شدگان جهان قرار دارد.تعداد افرادی که اولین دوز واکسن کرونا را د ترکیه دریافت کرده‌اند به ۳۵ میلیون و۶۸۵ هزار و ۲۵۱ نفر رسیده است. همچنین ۱۵ میلیون و ۵۳۱ هزار و ۲۸۴ نفر نیز دوز دوم این واکسن را دریافت کرده‌اند.از سوی دیگر ایران با تزریق ۵میلیون ۸۰۴هزارو۲۸۶ دز واکسن تنها ۶/۹درصد از شهروندانش واکسینه شده اند، که این آمار نیز ترکیبی از دز اول و دوم است نه واکسینه شده‌های قطعی با هر دو دز واکسن.