نمایندگان مجلس در ایران سرانجام با بررسی طرح محدودسازی اینترنت موسوم به طرح «صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» در کمیسیون فرهنگی بدون ارجاع به صحن علنی موافقت کردند.
به گزارش ایسنا، در رای‌گیری مجلس برای درخواست بررسی این طرح بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی که روز چهارشنبه ۶ مرداد برگزار شد، ۱۲۱ نماینده رای مثبت دادند.
بنا بر اصل ۸۵، مجلس «در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند».
اکنون با موافقت نمایندگان، این طرح جنجالی مجلس در کمیسیون فرهنگی بررسی و بدون ارجاع به صحن علنی مجلس به شورای نگهبان ارسال می‌شود. در صورت تایید در شورای نگهبان، این طرح به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.
کمی پیشتر، احمد راستینه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و از مدافعان طرح محدود کردن اینترنت به خبرگزاری مهر گفته بود: «تعداد موافقان ثبت نامی برای دفاع از طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی به ۵۰ نفر رسیده است، بسیاری از افرادی هم که به عنوان مخالف ثبت نام کرده‌اند، خود با کلیات طرح نه تنها مخالف نیستند بلکه از آن دفاع هم می‌کنند، اما با بررسی این طرح طبق اصل ۸۵ قانون اساسی مخالفند.»
راستینه مخالفان آن را «کاسبان فیلترینگ» خواند و گفت: «با سیاه‌نمایی و به دروغ موافقان این طرح را متهم به مسدودسازی اینترنت می‌کنند.»
چراغ سبز نمایندگان به اجرای آزمایشی این طرح در حالی است که نزدیک پنجاه کسب و کار آنلاین خواهان توقف طرح مجلس برای محدودسازی اینترنت و پیام‌رسان‌ها شدند و وزیر ارتباطات نیز در نامه‌هایی به قالیباف و رییسی، نسبت به نقض و واگذاری حقوق کاربران با تصویب این طرح به «نهادهای فراقانونی» هشدار داده است.
همچنین پیشتر حمیده زرآبادی، نماینده پیشین مجلس درباره این طرح گفته بود که اسم آن «صیانت از حریم خصوصی و ساماندهی پیام‌رسان‌ها» است اما به هیچ‌وجه صیانت وجود ندارد و بحث آن نیز ساماندهی پیام‌رسان‌ها نیست، بلکه روی کل اینترنت و پهنای باند ورودی و خروجی کشور و کل ساختاری اینترنت کشور قانون گذاشته و جرم‌نگاری می‌کند.
کرونا بی‌داد می‌کنه، واکسیناسیون به کندی‌پیش‌میره، سایه بی‌آبی و بی‌برقی روی سر مملکته، ملت آه ندارن با ناله سودا کنند بعد راه حل نمایندگان مجلس انقلابی چیه؟
هیچی دیگه اینترنت رو اساسی می‌بندیم تا صدای کسی به کسی نرسه، تهش هم هرچی موند سهم رفقا
— Mohammad H Jahanpanah (@MhJahanpanah) July 27, 2021
احتمال فیلتر شدن پیام‌رسان‌های خارجی
روح‌الله مومن‌نسب، دبیر «جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی» و یکی از «کارشناسان» طرح موسوم به «صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» اعلام کرد که دست‌کم پنج اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام وجود دارد که یکی از آنها می‌تواند جایگزین اینستاگرام شود.
او اپلیکیشن «روبینوست» را «که هم لایو دارد و هم استوری» یکی از این پنج اپلیکیشن معرفی کرد و به روزنامه همشهری گفت: «در صورت تصویب این طرح و دریافت نشدن مجوز و اخذ نمایندگی اینستاگرام در کشور این پلتفرم می‌تواند بلافاصله با اعلام جایگزینی یکی از این اپلیکیشن‌ها فیلتر و مسدود شود.»
مومن‌نسب که اظهارات سابقش در یک برنامه تلویزیونی درباره «باردار شدن دختر ۱۲ ساله به‌واسطه ۲ گیگ اینترنت رایگان» جنجالی شده بود، فضای مجازی را محیطی «ول و رها» توصیف کرد و پیشنهاد «هویت‌مند شدن فضای مجازی» را به وزارت ارتباطات ارائه داد.
او علاوه بر «اینترنت ایرانی»، خواستار تولید «گوشی ایرانی، اندروید ایرانی، سخت‌افزار و نرم‌افزار ایرانی» شد.
به گزارش همشهری، بر اساس تبصره یک ماده ۱۲ طرح مجلس، فعالیت اپلیکیشن‌های خارجی مانند اینستاگرام و موتور جست‌وجوی گوگل مستلزم معرفی نماینده قانونی است.
بر اساس این طرح، اگر این شرکت‌های خارجی مجوز فعالیت در ایران نداشته باشند، تا یک سال در صورت معرفی نشدن جایگزین مسدود نمی‌شوند، اما پس از مهلت چهارماهه از زمان اجرایی شدن طرح، در صورت نداشتن نمایندگی در ایران با معرفی جایگزین این پلتفرم‌ها باید فیلتر شوند.
همشهری افزود این موضوع به این معناست که در هر صورت، حداکثر پس از یک سال حتی با معرفی نشدن جایگزین همه سرویس‌های خارجی فیلتر می‌شوند و حتی اگر این پلتفرم‌ها فیلتر هم نشوند، براساس ماده ۱۷ این طرح، سرعت آنها به حدی می‌تواند کاهش یابد که عملا امکان استفاده از آنها فراهم نخواهد بود.
این روزنامه اضافه کرد که اگر شرکت‌هایی مانند گوگل یا فیسبوک بخواهند در ایران نمایندگی تاسیس کنند، تحریم و اف‌ای‌تی‌اف مانع بزرگی محسوب می‌شود.