شدت گرفتن همهگیری کرونا در ایران و بالارفتن آمار مرگومیر شهروندان در اثر ابتلا به این ویروس کشنده، کشور را با بحرانی گسترده و بیسابقه روبرو کرده است. سیاستهای ناکارآمد مقامات مسئول در مقابله با کرونا و در راس آنها دستور علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر ممنوعیت ورود واکسن از کشورهای آمریکا و انگلیس و فرانسه و اصرار مقامات بر تولید واکسن ساخت داخل، روند شروع واکسیناسیون عمومی در کشور را با بحران جدی روبرو کرد.
حمایت از فرمان علی خامنهای مبنی بر ممنوعیت ورود واکسن به کشور و سرمایهگذاری و تبلیغات و وعدههای هر روزه درباره تولید و عرضه واکسن تولید داخلی از سوی مقامات مسئول، وضعیت کرونا در کشور را به حدی از بحران رسانده است که به زعم بسیاری بدتر از دوران جنگ است.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، با اشاره به وضعیت فاجعهبار کرونا در ایران، گفت: «همه مسببان و حامیان ممنوعیت ورود واکسن به ایران در این فاجعه انسانی مسئول هستند و باید پاسخگو باشند.»
به گفته هادی قائمی «مقامات مسئول باید هرچه زودتر مقدمات ورود واکسنهای کرونا را صرف نظر از کشور تولید کننده فراهم کنند تا از گسترده شدن ابعاد فاجعه انسانی و فروپاشی نظام بهداشتی و درمانی کشور جلوگیری شود.»
کمپین حقوق بشر در ایران ضمن محکوم کردن تصمیمات سیاسی مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی ایران در مقابله با کرونا و وعدههای توخالی آنان برای واکسینه کردن شهروندان، رفتار جمهوری اسلامی را مصداق بارز نادیده گرفتن حق سلامت شهروندان و به خطر انداختن جان آنها و پدیدآمدن وضعیت فوق بحرانی فعلی میداند؛ یکی دیگر از نقاط تاریک زمامداری مسئولان جمهوری اسلامی در تامین یکی از اساسیترین حقوق شهروندان یعنی حق سلامت.
با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی و گزارشها درباره رسیدن برخی افراد به مناسب کلیدی همچون وزارت بهداشت و معاون اول ریاست جمهوری، نگرانیها درباره تدابیر احتمالی دولت به عنوان مسئول اصلی مقابله با کرونا و تامین واکسن مورد نیاز را بیشتر کرده است.
بهرام عیناللهی وزیر پیشنهادی بهداشت برای دولت ابراهیم رئیسی یکی از مخالفان جدی ورود واکسنهای کرونای آمریکایی و انگلیسی بود. نام وی در بین اسامی امضاکنندگان نامهای است که در آن، از رئیسجمهوری وقت، حسن روحانی خواسته شده بود تا جلوی واردات واکسن آمریکایی و انگلیسی را بگیرد.
این نامه ۲۳ دی ۹۹ منتشر شده بود و ادعا میشد که بیش از ۲۵۰۰ پزشک و عضو هیات علمی آن را امضا کردهاند. آنها در این نامه خواسته بودند تا علاوه بر واکسنهای آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی، «برخی واکسنهای مربوط به ساز و کار کوواکس نیز که ماهیت مورد شبهه و مشکوک به ارتباط با جریانات کاملا مسئلهدار بینالمللی دارد، خریداری نشود».
با وجود اینکه ایران میتواند از طریق مکانیسم کوواکس، واکسن کرونا وارد کشور کند اما مقامات حکومت همچنان با انجام این کار و قبول پیشنهاد کوواکس مخالفت میکنند.
علی اکبر موسوی (خوئینی)، فعال حقوق بشر و نماینده اسبق تهران در مجلس ششم و پژوهشگر دانشگاه ساکن آمریکا به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «به دلیل تداوم ممنوعیت ورود واکسن تولیدی آمریکا و انگلیس توسط رهبر ایران، واردات واکسن های فایزر، مدرنا، جانسون اند جانسون و آسترازنکا با کندی شدید و خطرناک مواجه شده است. آخرین اخبار از پیگیری های ما از سازمان بهداشت جهانی و مکانیزم کوواکس این سازمان، حکومت ایران حتی تا هفته گذشته، از تحویل واکسن آمریکایی بطور اهدایی یا خرید با قیمت عادلانه کوواکس، همچنان سرباز زده و آخرین آفر کوواکس برای واکسن مدرنا را نیز سفارش نداده است و در راند ششم تحویل واکسن های ارسالی به ایران، فقط واکسن سینوفارم چین را سفارش داده است. این در حالیست که نیاز شدیدی به انواع واکسن مورد تایید سازمان بهداشت جهانی در کشور وجود داشته و روزانه شهروندان کثیری بدلیل عدم واکسیناسیون به موقع، جان خود را از دست داده و پرپر می شوند.»
در ماههای گذشته دولت آمریکا طی فرایندی، ارسال میلیونها دُز واکسن به ۶۰ کشور جهان را شروع کرد. فرآیندی که با هدف کمک به حل شدن بحران کرونا در آن کشورها انجام گرفت.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، خطاب به مقامات دولت بایدن گفت: «در حالی که ایران یکی از بدترین کشورها در دنیا از نظر آمارها در واکسیناسیون عمومی است، ضرورت ارسال واکسن به این کشور قطعیست و باید سازوکاری برای این کار طراحی شود».
بر اساس اعلام وزارت بهداشت ایران، تاکنون ۱۳ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۳۱۰ نفر دُز اول واکسن کرونا و سه میلیون و ۴۰۱ هزار و ۴۸۷ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۱۷ میلیون و ۲۹۴ هزار و ۷۹۷ دُز رسید.
ایران حدود ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد و برای واکسیناسیون جمعیت کل کشور به ۱۶۰ میلیون دُز و برای واکسیناسیون گروههای در معرض خطر حداقل به ۱۲۰ میلیون دُز واکسن نیاز است.