روزنامه همشهری نوشت: «فقط کافی است کمتر از یک ساعت در فضای مجازی با کلیدواژه «بادیگارد آقا و خانم» دنبال تامین نیرو برای تشریفات مراسم یا محافظت از افرادی خاص باشید. فهرستی متنوع از انواع شرکت‌های تشریفاتی و لوکس مقابل چشمان‌تان نقش می‌بندد که با اسکرول آنها می‌توانید نمونه مورد پسندتان را انتخاب کنید. از بادیگاردهای خوش‌استایلی که بیشتر جنبه نمایشی و شو در کنار سلبریتی‌ها دارند تا هیکل‌درشت‌هایی که چندتایی وسیله بازدارنده و کوچک، جایی در لباس‌هایشان به بهانه اعتماد و امنیت بیشتر مخفی کرده‌اند.
این شرکت‌ها خدماتشان را از ساعتی ۷۰۰ هزار تومان تا چند دَه میلیون تومان ویژه برگزاری مهمانی‌های لاکچری می‌فروشند! خدماتی که فاعل‌شان اغلب به چند رشته ورزشی و رزمی مسلطند و به گواهی مدارکی مهر و موم شده، دوره‌هایی را نیز در خارج از کشور گذرانده‌اند. حضور روزافزون بانوان در این کسب‌وکار متفاوت، ابعاد تازه‌ای را به وجود آورده که در گفت‌وگو با کارشناسان و مسئولان مرتبط آن را بررسی کرده‌ایم.
رفتار غیرقابل پیش‌بینی طرفداران
در بین سایت‌هایی که از شرکت‌های خدمات تشریفات در فضای مجازی به‌روز هستند، یکی را انتخاب می‌کنم تا به عنوان مشتری، تماس تلفنی برقرار کنم. صدای خش‌دار مردانه‌ای از آن طرف تلفن شنیده می‌شود.
صاحب صدا خدمات شرکت را این چنین برمی‌شمارد: «متناسب با مراسم و مهمان‌های شما، بادیگارد آقا یا خانم در اختیارتان قرار می‌گیرد. از ساعتی ۷۰۰ هزار تومان نیرو داریم تا عقد قراردادهای چند ده میلیون تومانی که باز آن هم با توجه به تخصص‌هایی که از بادیگاردها انتظار دارید، تغییر می‌کند. شرکت ما زیر نظر مستقیم ناجا فعالیت دارد و حین مراسم مشکلی پیش نخواهد آمد. خیالتان راحت! خیلی از بازیگرها و خواننده‌ها تأمین امنیت خود و مراسم‌شان را به سبب ازدحام طرفداران که بعضی‌شان هم قابل پیش‌بینی نیستند، به ما می‌سپارند.»
گرمی بازار ایونت‌ها با بادیگاردهای آراسته
صفحه خوش رنگ و لعابی را در یکی از شبکه‌های مجازی می‌یابم. این بار خانمی جوان با صدایی کش‌دار تماسم را پاسخ می‌دهد: «اگر برای مراسم‌تان بادیگارد خانم در نظر داشته باشید، کمی هزینه‌هایتان بالا می‌رود. البته این که شکل و ظاهر آن خانم بادیگارد هم آراسته باشد، باز افزایش قیمت خواهیم داشت. نمایشی‌بودن بادیگارد یا عملیاتی‌بودن آن هم مهم است.»
خیلی صریح می‌پرسم: «بادیگاردهایتان مجوز حمل و استفاده از سلاح را هم دارند؟»
دیگر صدایش کش‌دار نیست. با کمی مکث جدی می‌شود و می‌گوید: «فکر نمی‌کنم ایونت شما به چنین خدماتی نیاز داشته باشد. اگر هم نیاز باشد، مجوزهایش را می‌گیریم. خدمات ما بیشتر جنبه شو و نمایش دارند که به نوعی ماهیت مهمانی‌ها و ایونت شما را گرم می‌کند.»
بی‌معطلی ادامه می‌دهد: «اگر برای مراسم‌تان نیروی حفاظت خانم در نظر گرفته‌اید باید از یک هفته قبل رزرو کنید.»
مراقبت از عروس و داماد
با مؤسسه دیگری که آن نیز مدعی است زیر نظر مستقیم ناجا و نیروهای مسلح فعالیت می‌کند، تماس برقرار می‌کنم. مسئول روابط عمومی‌اش سؤالاتم را با حوصله پاسخ می‌دهد: «کمتر مؤسسه‌ای مثل ما مجوز فعالیت در این حوزه را دارد. خیلی‌ها ادعا می‌کنند مجوز دارند ولی در واقع با پوشش یک باشگاه یا مجموعه ورزشی، کلاس‌های خصوصی برای پرورش بادیگارد برگزار می‌کنند که نه از گواهینامه پایان دوره خبری است و نه از بازار کار! نیروهای ما دوره‌های خود را در خارج از کشور فرا دیده‌اند و مدارک‌شان هم بین‌المللی است. قیمت‌هایی هم که دریافت می‌کنیم مطابق با نرخ مصوب است و با آن چه اغلب مؤسسه‌ها می‌گیرند تفاوت چشمگیر دارد. می‌توانید سری به سایت‌مان بزنید و سابقه ما در تامین امنیت کنسرت‌ها و ایونت‌های سلبریتی‌ها را بررسی کنید. البته بعضی از مشتری‌هایمان نیز برای نمایش و تکمیل تشریفات مراسمی مانند عروسی به ما مراجعه می‌کنند.»
هر ورزشکاری، بادیگارد نیست
یکی از مربیان کاراته بانوان که نمی‌خواهد نامش فاش شود، در یکی مؤسسه‌های آموزش و تربیت نیروهای حفاظت، مراقبت و همراهی، در کرج مشغول به کار است. او می‌گوید: «فعالیت در حرفه بادیگاردی شاید چون کلمه بادیگارد بار منفی دارد یا حساسیت‌زاست، با محدودیت یا ممنوعیت‌هایی مواجه است. فعالیت بانوان هم که چند سالی است در این زمینه نسبت به قبل کمرنگ‌تر شده. درست از زمانی که در رسانه‌ها انعکاس پیدا کرد. معمولا هم در خارج تهران که به نوعی نظارت‌ها کم‌رنگ است، دوره‌های آموزشی مرتبط برگزار می‌کنند.»
این مربی صحبت‌هایش را چنین تکمیل می‌کند: «لزوما هر کسی که قد و هیکل درشت داشته باشد یا کمی از ورزش رزمی سردربیاورد، بادیگارد نیست. این حرفه آموزش‌های تخصصی خود را از مدیریت بحران گرفته تا کنترل خشم دارد. بعضی از مؤسسه‌ها به دلیل همین آموزش‌های کامل هزینه‌های بیشتری را دریافت می‌کنند؛ از دوره‌های ۵۰ ساعته سه میلیونی تا ترم‌های دو ماهه هفت میلیونی با اعطای مدرک معتبر بین‌المللی. به نظرم چون فعالیت در این حوزه، اغلب زیرزمینی و بدون نظارت مستقیم نهاد مشخصی صورت می‌گیرد، گاهی دردسرهایی را به وجود می‌آورد که اگر شکایتی در میان باشد، نیروی انتظامی وارد عمل می‌شود. در غیر این صورت بادیگاردها روز به روز در حال افزایش هستند. در بالای شهر یک جور و در پایین شهر جوری دیگر!»
زایش پدیده بادیگارد از فقدان قانون‌مداری
نیره توکلی، دکتری جامعه‌شناسی، در این باره می‌گوید: «بادیگاردها» از بستر فقدان قانون‌مداری و کارکرد ناقص برخی نهادهای مرتبط با حوزه انتظامی و امنیتی به وجود می‌آیند.
او ضمن بیان این مطلب در واکاوی این پدیده می‌گوید: «اگر امنیت اجتماعی و نظارت بر همه عرصه‌های آن به طور کامل برقرار شود، پدیده‌هایی مانند بادیگاردهای عملیاتی یا تشریفاتی آن هم در بخشی که اصلا نیازی به آنها نیست، ظهور پیدا نمی‌کنند.»
توکلی ادامه می‌دهد: «حفاظت از افرادی که جایگاه سیاسی و علمی دارند، به قانونی اجتماعی و بین‌المللی تبدیل شده که گذر زمان، نیاز به آن را به ضرورتی بدیهی تبدیل کرده است. اما این که برخی افراد عادی – سلبریتی یا دارای تمکن مالی- به بهانه‌های مختلف (روانی و فرهنگی) از این ظرفیت سازمانی و نهادی بخواهند استفاده کنند در واقع موضوعی فرهنگی و انتظامی است که باید با فرهنگسازی و نظارت افزون‌تری همراه شود تا پیامدهای روانی ناشی از آن توهم ناامنی یا برتری را در جامعه به وجود نیاورد.»
