به گفته برخی منابع آگاه، ایران میخواهد در ازای آزادی چهار زندانی آمریکایی مبالغ کلان مالی به دست بیاورد
در جریان مذاکرات هستهای ایران در وین و در شرایطی که آمریکا اعلام کرده است که توافق هستهای با ایران بدون آزادی زندانیان آمریکایی بعید خواهد بود، صدای آمریکا در گزارشی نوشت که خواسته ایران، تبادل زندانیان با آمریکا نیست بلکه جمهوری اسلامی به دنبال دریافت منابع مالی در ازای آزادی چهار شهروند آمریکایی زندانی است.
بر اساس این گزارش به نقل از منابع آگاه، «ایران در مورد تبادل زندانیان با ایالات متحده جدی نیست و در عوض به نظر میرسد به دنبال پول به عنوان بخشی از هر معاملهای برای آزادی چهار آمریکایی زندانی در ایران است.»
مقامات ایالات متحده و ایران از آوریل گذشته، زمانی که مذاکرات غیرمستقیم را در وین برای احیای برجام آغاز کردند، از طریق افراد میانجی برای مذاکره درباره تبادل زندانیان نیز گفتگوهایی داشتند.
رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، روز یکشنبه سوم بهمن در مصاحبه خود با خبرگزاری رویترز اشاره کرد که مسئله چهار شهروند آمریکایی مورد اشاره جدای از مذاکرات هستهای است. او البته تاکید کرد که آزادی این افراد پیششرطی برای توافق هستهای است.
پس از آن سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز در یک کنفرانس خبری در روز چهارم بهمن گفت که اگر اراده آمریکا وجود داشته باشد، ایران میتواند در مدت کوتاهی به توافق پایدار در مورد مسائل هستهای و همینطور موضوع زندانیان دست یابد.
در سالهای اخیر مقامات ایرانی بارها گفتهاند که خواهان تبادل کامل زندانیان هستند.
ایران از ایالات متحده میخواهد همه شهروندان ایرانی را که به دلایلی مانند نقض تحریمهای آمریکا علیه تهران بازداشت شدهاند، آزاد کند. تا کنون نه ایران و نه ایالات متحده فهرستی از ایرانیان تحت بازداشت و پیگرد قانونی آمریکا منتشر نکردهاند با این حال در گزارش صدای آمریکا آمده است: «بررسی پایگاههای اطلاعاتی وزارت دادگستری ایالات متحده نشان میدهد ۱۶ ایرانی با جرایم مرتبط با موضوعات امنیتی زندانی شدهاند یا در بازداشت پیش از محاکمه قانونی هستند. در ایران نیز سیامک نمازی، باقر نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی چهار شهروند دو تابعیتی ایرانی-آمریکایی هستند که به دلیل آنچه جمهوری اسلامی «جرایم امنیتی» نام میدهد در بازداشت هستند یا ممنوعالخروجند.»
در بخش دیگری از گزارش صدای آمریکا آمده است که «ایران پیش از این به عنوان بخشی از توافقنامه مبادله زندانیان با دولت دونالد ترامپ، دو شهروند خود را از بازداشت آمریکا آزاد کرده بود. در ژوئن ۲۰۲۰، ترامپ به مجید طاهری، پزشک ایرانی – آمریکایی که به دلیل نقض تحریمهای ایالات متحده علیه ایران و قوانین بانکی ایالات متحده به ۱۶ ماه زندان محکوم شده بود، آزادی زودهنگام داد. در مقابل، ایران به مایکل وایت، سرباز نیروی دریایی آمریکا، پس از بازداشت به مدت ۲۰ ماه به اتهامات امنیتی، اجازه داد تا به کشورش بازگردد. در دسامبر ۲۰۱۹ نیز ترامپ، یک دانشمند ایرانی به نام مسعود سلیمانی را که در یکی دیگر از پروندههای نقض تحریمهای آمریکا بازداشت و متهم شده بود، آزاد کرد. در مقابل، ایران، تاریخدان چینی – آمریکایی، شیو وانگ را که به دلیل اتهامات امنیتی زندانی شده بود آزاد کرد. این مبادله زندانیان، در زوریخ با میانجیگری سوئیس انجام شد.»
در ادامه این گزارش نیز آمده است که «ایران بازداشت اتباعش در آمریکا را غیرموجه میداند با این حال به نظر میرسد مقامات ایرانی اکنون علاقه کمتری نسبت به آزادی زندانیان ایرانی در ایالات متحده دارند. همانطور که علاوه بر منبع آگاه، گفتههای بری روزن نیز این موضوع را تایید میکند. بری روزن، دیپلمات آمریکایی که در جریان اشغال سفارتخانه در ایران گروگان گرفته شد، در جریان دیدار ماه گذشته با رابرت مالی در وین، خبر داد که از مالی شنیده است ایران در ازای آزادی چهار آمریکایی در بازداشت، درخواست پول دارد. به گفته بری روزن، دولت ایران به انجام مبادله برای مردم خود اهمیتی نمیدهد. ایران از نظر اقتصادی در وضعیت بدی است و به منابع مالی نیاز دارد.»
در ادامه این گزارش به گفتههای جیسون برادسکی، مدیر سیاستگذاری سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» اشاره شده است. به گفته برادسکی «به نظر میرسد ایران به دنبال این است که از ایالات متحده بخواهد به جای تبادل زندانی، بهای بالایی برای آزادی چهار ایرانی – آمریکایی بازداشت شده بپردازد. این در حالی است که اگر ایالات متحده داراییهای ایران را در ازای آزادی چهار گروگان آمریکایی آزاد کند، نوعی تشویق برای ایران است که در آینده آمریکاییها و دیگر اتباع غربی را به گروگان بگیرد.»