– رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی معتقد است که تأمین کالاهای اساسی در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت.
– یکی از مهمترین مشکلاتی که به گفته کارشناسان اقتصادی بر سر راه تجارت و بهبود شرایط اقتصاد وجود دارد، قرار داشتن ایران در فهرست سیاه FATF است.
– آلبرت بغازیان اقتصاددان می‌گوید رفع تحریم‌ها می‌تواند کمک کند تا دیگر بهانه خارجی نداشته باشیم و مدام به گردن آن بیاندازیم و تنها توانایی خودمان می‌ماند!
رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی توافق هسته‌ای را شرط کافی برای ایجاد ثبات در قیمت کالاهای مصرفی نمی‌داند و می‌گوید مشکلات برای تأمین کالاهای اساسی در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت. کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند در صورت توافق جمهوری اسلامی با غرب باز هم بسیاری از مشکلات اقتصاد ایران پابرجای خواهند ماند چرا که گذشته از مشکلات ساختاری، ایران همچنان در فهرست سیاه FATF قرار دارد.
خسرو فروغان گران‌سایه رییس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی معتقد است که تأمین کالاهای اساسی در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت: «در حاضر در سطح جهانی برای تأمین کالاهای اساسی مشکل وجود دارد. با افزایش قیمت نفت، نرخ حمل و نقل به خصوص حمل و نقل دریایی گران شده است. از طرفی هم به خاطر خشکسالی‌های اتفاق افتاده برای بسیاری‌های از کالاهای اساسی پیش‌بینی افزایش قیمت وجود دارد. برخی از کشورها کالاهای اساسی مثل ذرت، گندم، کنجاله، برنج و… را پیش‌خرید کرده‌اند ولی ما هنوز در مرحله ثبت سفارش‌ها مانده‌ایم. به نظر می‌رسد که در ماه‌های آینده در مورد کالاهای اساسی به مشکلات بیشتری بر بخوریم.»
به گفته این عضو اتاق بازرگانی، اگر احیای برجام به نتیجه برسد، «نباید نگاه ما این باشد که همه چیز درست شده و قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند. باید برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود تا وضعیت مانند سال‌های گذشته نشود. وقتی برجام به امضا رسید بسیاری از کشورها علاقمند به ورود به ایران بودند اما دولت وقت عاقلانه عمل نکرد.»
خسرو فروغان گران‌سایه با اشاره به یک چرخه معیوب در اقتصاد کشور گفته که «ما امروز کمبود ارز داریم. در چند سال گذشته صادرات خوبی هم نداشتیم که برگشت ارز مناسبی داشته باشد. حتی با فروش نفت بخش زیادی از پول‌های ایران در دیگر کشورها بلوکه شده است. ارز موجود نیز از راه‌های مختلف از کشور خارج می‌شود، دولت برای کنترل ارز اجازه ثبت سفارش و تخصیص ارز نمی‌دهد و یا کمتر می‌دهد. با این شرایط و از آنجا که در کشور نیاز کالایی وجود دارد بسیاری دست به قاچاق کالا می‌زنند، دامنه قاچاق کالا روز به روز در کشور ما بیشتر می‌شود.»
او همچنین درستی آمارهای طرح شده از سوی مقامات ارشد نظام را ناروشن ارزیابی کرده و گفته «آمارهایی که مرکز پژوهش‌های مجلس، بانک مرکزی یا مرکز آمار در مورد یک موضوع خاص می‌دهند با هم بسیار متفاوت هستند این نشان می‌دهد که آمارها اشتباه است. گزارش‌هایی هم که به مقامات رده بالاتر داده می‌شود به شکلی است که مقام بالاتر خوشش بیاید و همینطور بالا می‌رود تا به دست وزیر و رئیس جمهور می‌رسد.»
خسرو فروغان گران‌سایه امضای توافق جمهوری اسلامی با غرب را به معنای حل مشکلات اقتصادی ندانسته و گفته که «امروز مشکلات زیادی داریم و اگر توافق صورت بگیرد باید تک تک این مشکلات را به ترتیب حل کرد. حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود زیرساخت‌های ما مشکل دارد و به نظر می‌رسد تا کنون به دنبال این نبودیم که زیرساخت‌ها را درست کنیم.»
یکی از مهمترین مشکلاتی که به گفته کارشناسان اقتصادی بر سر راه تجارت و بهبود شرایط اقتصاد وجود دارد، قرار داشتن ایران در فهرست سیاه FATF است.
حمیدرضا صالحی عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان سه‌شنبه گذشته گفته بود «به دلیل تحریم‌ها و عدم پذیرش FATF نه تنها میگو بلکه خاویار، خرما، زعفران و قارچ هم بدون درج نام ایران به کشورهای همسایه از جمله عمان صادر می‌شوند.»
آلبرت بغزیان اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی نیز معتقد است «در حال حاضر به دلیل بودن تحریم‌ها دست ما بسته است اما زمانی که تحریم‌ها برداشته شد هم باید ببینیم که چقدر توان این مدیریت را داریم که بتوانیم اقتصاد را پویا کنیم.»
این اقتصاددان «عدم کارآیی‌ها یا تحریم‌های داخلی» را از مهمترین موانع بر سر راه پویایی اقتصاد ایران ارزیابی کرده و می‌گوید که «رفع تحریم‌ها می‌تواند کمک کند تا دیگر بهانه خارجی نداشته باشیم و مدام به گردن آن بیاندازیم و تنها توانایی خودمان می‌ماند.»
آلبرت بغازیان تأکید کرده «همانطور که تحریم ها آمده و جلوی فروش و معاملات را گرفته در خصوص پولی آن هم یکی از سیستم‌هایی که باید برقرار شود FATF است که تحریم‌ها به آنصورت در این موضوع مشکلی ایجاد نکردند. FATF یک الزامی برای بخش بین‌المللی در امور مالی است که کشورها این را می‌پذیرند و وارد توافق‌های آن می‌شوند. فرض کنید اگر FATF مسکوت بماند عملا بحث سرمایه‌گذار خارجی، بحث ورود بانک‌های خارجی و شروع فعالیت‌های مشترک منتفی است.»
با نزدیک شدن به نتیجه نهایی مذاکرات هسته‌ای و وعده‌های مسئولان جمهوری اسلامی از دوران پس از توافق، کارشناسان اقتصادی نسبت به بن‌بستی که قرار داشتن در فهرست سیاه FATF برای اقتصاد ایران ایجاد کرده هشدارهایی جدی می‌دهند.
مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه جندی‌شاپور اهواز می‌گوید: «عدم همکاری با FATF ، یعنی نتوانیم از طریق سیستم بانکی مراودات بانکی خود را انجام دهیم.»
به گفته این اقتصاددان «رفع تحریم‌ها باعث می‌شود تجارت کالا و خدمات را انجام دهیم بدون اینکه بتوانیم پول را به کشور انتقال دهیم و اگر انتقال هم دهیم از طریق واسطه‌هاست که بسیار پرهزینه برای ما خواهد بود.»
کیهان چاپ لندن: