حمله روسیه به اوکراین باعث واکنش گسترده میان کاربران عرب شبکههای اجتماعی شده است. بیشتر نظرات در مخالفت با سیاستهای غرب و رسانههای جریان اصلی بوده است.
بسیاری از کاربران آنچه را که “سیاستهای دوگانه” کشورهای غربی و رسانهها در قبال حمله میخوانند، محکوم کردهاند.
بر اساس دادههای ‘برندواچ’ که ابزاری برای تحلیل شبکههای اجتماعی است، کاربران عرب در زمان تهیه گزارش در شبکههای اجتماعی بیش از ۳ میلیون بار به موضوع حمله روسیه به اوکراین اشاره کردهاند.
بر همین اساس از میان یک میلیون توییت درباره حمله به اوکراین، ۶۲ درصد نظرات ضد-غرب و ۶ درصد در تایید مواضع کشورهای غربی بوده است. حدود ۳۲ درصد هم فقط اخبار واقعه را به اشتراک گذاشتهاند.
نظر غالب درباره حمله، مخالفت با کشورهای غربی بوده است و بعضی ناتو را بابت این حمله مقصر میدانند؛ از این جهت که به اعتقاد آنها این ائتلاف با سیاستهای “تحریکآمیز” خود روسیه را مجبور کرده که وارد جنگ شود.
در بعضی از این پستها کشورهای غربی به “تنها گذاشتن” اوکراین در مقابل “ارتش روسیه بزرگ” و “تزار [ولادیمیر] پوتین” متهم شدهاند. همچنین از سیاستهای ناتو در زمینه درگیریها در جهان عرب به موازات رفتارش با اوکراین انتقاد شده است.
‘استانداردهای دوگانه’
بیشتر پستها در شبکههای اجتماعی مقایسه سیاستهای ناتو و پوشش رسانههای غرب از حمله به اوکراین با درگیریها در سوریه، اوکراین، نوار غزه بوده است.
حدود ۱۵ درصد از ۶۲ درصد نظرات ضد غربی که در شبکههای اجتماعی نوشته شده، تاکید دارد که از حمله روسیه به اوکراین حمایت نمیکند بلکه بیشتر منتقد سیاست “غیرمنصفانه” غرب است.
کاربری به نام ‘الدافور محمد’ با بیش از ۳۰۰ هزار دنبال کننده در توییتر نوشته است: “این متناقض است که تمام جهان علیه حمله به اوکراین صف بسته و خواهان تحریمهای اقتصادی روسیه و ابراز همدردی با اوکراین است… در همان حال [کشورهای غربی] به مدت هفت سال وقتی روسیه به سوریه حمله و مردمش را بمباران و نابود میکرد، خودشان را به آن راه زدند. این تناقض به شدت نفرتانگیز است.”
ابوالفتاح فاید، روزنامهنگار در صفحه فیسبوکش از “استانداردهای دوگانه” کشورهای غربی انتقاد کرده و گفته است که آنها خواستار “جهاد مسلحانه در دفاع از اوکراین شدهاند. اما اگر این [جهاد] برای دفاع از یکی از کشورهای ما باشد، آن را تروریسم مینامند.”
بعضی دیگر از کاربران هم اشاره کردهاند که اوکراین در حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ “مشارکت” داشت.
پوشش ‘نژادپرستانه’ رسانهها
در میان هزاران یادداشت در شبکههای اجتماعی که از پوشش رسانههای غربی از حمله انتقاد میکردند، بسیاری هم اظهارات “نژادپرستانه” گزارشگران و مقامها در شبکههای تلویزیونی را محکوم کردهاند.
یکی از گزارشگران ویژه شبکه سیبیاس با موج انتقادها در شبکههای اجتماعی عربی مواجه شد. او اوکراین را کشوری “نسبتا متمدن، نسبتا اروپایی” در مقایسه با کشورهای مانند عراق توصیف کرده بود. او بعدا برای این اظهاراتش در برنامه زنده تلویزیونی عذرخواهی کرد.
بسیاری هم از اظهارنظر مهمان برنامه بیبیسی، دیوید ساکوارلیدزی، معاون سابق دادستان کل اوکراین، ابراز ناخرسندی کردند که گفته بود: “من بسیار احساساتی میشوم وقتی میبینم که مردم اروپایی با موهای بلوند وچشمهای آبی هر روز با موشکهای پوتین و هلیکوپترهایش کشته میشوند.”
کاربری به نام ‘محمدالعلی’ ویدئوی خبرنگار سیبیاس و ویدئوی مهمان بیبیسی را پشت سر هم منتشر کرده و نوشته است: “قواعد و عدالت جنگ در غرب بر اساس رنگ چشم و مو تعیین میشود.”
بعضی دیگر از کاربران ویدئویی از تلویزیون بیافام فرانسه بازنشر کردهاند که در آن یک روزنامهنگار میگوید: “ما اینجا از مردم سوریه حرف نمیزنیم که از بمباران رژیم سوریه که مورد حمایت روسیه است، فرار میکنند، ما درباره اروپاییهایی حرف میزنیم که با ماشین در حال فرار هستند انگار که خود ما در حال نجات جانمان باشیم.”
کاربری به نام هانیا در توییتر نوشت: “این جنگ دارد ظاهرسازی و نژادپرستی غرب را در اوج خود آشکار میکند.”
ایمن الصیاد، یادداشتنویس مصری هم در توییتر گفت: “مفسران نژادپرست در رسانههای غرب باید یادشان باشد که خونینترین (و بیرحمانهترین) جنگها غربی بوده است. ۶۰ میلیون نفر فقط در جنگ جهانی دوم جانشان را از دست دادند.”
کاربری به نام اسامه ابورشید در توییتر آنچه را “دورویی رسانههای غربی در واکنش به تجاوز روسیه به اوکراین” میخواند، محکوم کرد.
او افزود: “رسانههای غربی نشانههای مقاومت و پایداری مردم اوکراین را ستایش میکنند و مقاومت و پایداری مردم فلسطین در مقابل اسرائیل را تروریسم میدانند.”
- بخش مانیتورینگ
- بیبیسی