گزارش «همدلی» از تعرفه‌های عجیب‌وغریب نظام پزشکی
تعرفه‌های اعلام‌شده از سوی شورای عالی سازمان نظام پزشکی برای ارائه خدمات درمانی این نگرانی را ایجاد کرده است که مراجعه به پزشک برای برخی اقشار زیر خط فقر به یک کالای لوکس تبدیل شود. همین چند ماه پیش بود که محمدمهدی ناصحی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت اعلام کرد بین شش تا 9میلیون نفر از جمعیت کشور بیمه فعال ندارند. برای افرادی که تحت پوشش بیمه هستند نیز سهم پرداختی مردم از خدمات سلامت 60درصد است. درحالی‌که طبق قانون برنامه ششم توسعه فرد تنها باید 25درصد هزینههای درمانی خود را بپردازد؛ اما با افزایش تعرفه‌های خدمات درمانی، در شرایطی که بیمه‌ها زیر بار آن نخواهند رفت به نظر می‌رسد وضعیت به سمتی برود که جای بیمار و بیمه تغییر کند و این بیمه باشد که 25درصد هزینههای سلامت را پرداخت می‌کند. 
ویزیت پزشک عمومی 184 و ویزیت فوق تخصص 300هزار تومان!
بر اساس صورت‌جلسه شورای عالی نظام پزشکی که در روزهای گذشته منتشر شد، کمترین هزینه خدمات درمانی و دارویی متعلق به ویزیت توسط کارشناس پروانه دار با رقم 138هزار تومان است. ویزیت بیمار توسط پزشک عمومی 184هزار تومان، ویزیت پزشک متخصص 245هزار تومان و ویزیت پزشک دارای فوق تخصص حدود 300هزار تومان ذکرشده است. هزینه بستری یک شب در اتاق سه تخته در بیمارستان دو میلیون و ۷۹۴ هزار تومان، در اتاق دو تخته سه میلیون و ۴۹۳هزار تومان و در اتاق یک تخته خصوصی چهارمیلیون و ۳۶۶هزار تومان تعیین شده است. هرچند در این نامه ذکر شده که اعداد و رقم‌های مورداشاره فقط پیشنهادی هستند و دولت باید درباره این نرخ‌ها تصمیم بگیرد، اما با توجه به اوضاع‌واحوال اقتصادی جامعه که صدماتی به سفره بسیاری از خانواده‌ها واردشده، این نگرانی مطرح می‌شود که با تأیید این نرخ‌ها از سوی دولت، مراجعه به پزشک نیز بار بیشتری بر فرد تحمیل کند.
بد به حال مردم
همین چند ماه پیش بود که محمدمهدی ناصحی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت اعلام کرد بین شش تا 9میلیون نفر از جمعیت کشور بیمه فعال ندارند. در ارتباط با افراد تحت پوشش بیمه نیز، مهدی رضایی، معاون بیمه خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت از سهم بالای مردم در پرداخت هزینههای سلامت پرداخته است. رضایی با اشاره به تکلیف قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر سهم ۲۵درصدی مردم در پرداخت هزینههای سلامت، به ایسنا گفته: بر اساس آخرین آماری که بر اساس حساب ملی سلامت در سال ۱۳۹۷ منتشرشده است، پرداختی از جیب مردم در هزینههای سلامت حدود ۴۲ تا ۴۵درصد و سهم بیمه‌ها و دولت هم حدود ۵۵درصد ذکر شده است؛ پس‌ازآن نیز آمار رسمی دیگری منتشر نشده است. او ادامه داده است که «بر اساس اطلاعات غیر رسمی وزارت بهداشت که ما هم با بررسی‌های میدانی و بررسی آمارنامه‌های دارویی در سامانه‌های خود تا حد زیادی آن را قبول داریم، در حال حاضر سهم پرداختی از جیب مردم در هزینههای سلامت حدود ۶۰درصد است.» در چنین وضعیتی بعید نیست که جای مردم و بیمه‌گر تغییر کند و مردم 75درصد و بیمه‌ها تنها 25درصد هزینههای درمانی را تقبل کنند.
وضع پزشکان خوب نیست!
اما گویا پزشکان مصمم‌اند که از بالا بردن تعرفه‌ها کوتاه نیایند. رئیس سازمان نظام پزشکی ایران اسفند سال گذشته، پس‌ازاینکه شورای عالی کار حداقل دستمزد سال ۱۴۰۱ را تصویب کرد، در نامه‌ای به معاون اول رئیس دولت خواستار افزایش ۵۷درصدی تعرفه خدمات درمانی شد. سیدمؤید علویان، رئیس نظام پزشکی تهران نیز در مخالفت با کاهش تعرفه‌ها می‌گوید: «مردم توان پرداخت ندارند و لذا خدمات را باید ارزان دریافت کنند و این ارزانی باید از جیب پزشکان محقق شود! چراکه بیمه‌ها حاضر نیستند بهره‌وری خود را افزایش دهند. مگر می‌شود؟ یک ماه از سال ۱۴۰۱ گذشته و هنوز موضوع تعرفه‌های پزشکی سال جدید بلاتکلیف باقی مانده است. مسئولان می‌گویند مردم پول ندارند، بیمه‌ها هم می‌گویند پول نداریم و در شرایطی که تورم ۵۰درصدی بر کشور حاکم است، ارائه خدمات با کیفیت با تعرفه‌های فعلی نه در بخش دولتی و نه در بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست. پس راه‌حل چیست؟»
علی سالاریان، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در مصاحبه‌ای ادعا می‌کند که در طی پنج سال گذشته یعنی از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ قدرت خرید و توان جامعه پزشکی و ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در کشور، به‌اندازه یک‌پنجم تا حداکثر یک‌دهم کاهش پیدا کرده است. مهاجرت پزشکان نیز موضوع دیگری است که این قشر برای بالا بردن نرخ تعرفه‌های پزشکی روی آن دست می‌گذارند. بر اساس تازه‌ترین آماری که از سوی سخنگوی سازمان نظام پزشکی اعلام‌شده، سال گذشته نزدیک به چهار هزار پزشک درخواست گوداستندینگ برای مهاجرت به سایر کشورها کرده‌اند.
آیا بیمه‌ها زیر بار نرخ اعلام‌شده پزشکان می‌روند؟
در سوی دیگر ماجرا بیمه‌ها قرار دارند که ظاهراً نمی‌خواهند زیر بار اعداد و ارقام اعلام‌شده از سوی پزشکان بروند. شورای عالی بیمه در پایان سال قبل جلسه‌ای تشکیل داده بود که بر این اساس افزایش ۲۸.۵درصدی تعرفه‌ها تصویب شد. حالا نیز محمد ناصحی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت افزایش می‌گوید جلسه تعیین تعرفه‌های پزشکی این هفته یا هفته آینده تشکیل می‌شود. او با تکذیب تعرفه ویزیت پزشک عمومی به قیمت ۱۸۴هزار و متخصص به قیمت ۲۴۵هزار تومان می‌گوید: «تعرفه‌های پزشکی سال جدید هنوز اعلام نشده است و باید تعرفه‌ها به تصویب هیات وزیران برسد که این جلسه این هفته یا هفته آینده تشکیل خواهد شد.»
مخالفت سازمان بیمه سلامت با تعرفه‌های نظام پزشکی
مهدی رضایی، معاون بیمه خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران نیز به خبرگزاری تسنیم گفته: «ما به‌عنوان سازمان بیمه‌گر به دو دلیل از مصوبه پیشنهادی شورای عالی بیمه و رشد 28.5درصدی تعرفه حمایت می‌کنیم و با رشد غیرمتعارف پیشنهاد شده مخالفیم؛ دلیل اول این است که اصل تعادل منابع و مصارف بیمه‌ها با رشدهای آن‌چنانی همخوانی ندارد. دلیل دوم نیز این است که حق بیمه سرانه در سازمان بیمه سلامت فقط هفت درصد رشد داشته است و متناسب با رشد پیشنهادی دوستان در سازمان نظام پزشکی نیست.» معاون بیمه خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران گفت: «سازمان بیمه سلامت با مصوبه شورای عالی بیمه و با رشد 28.5درصدی تعرفه‌ها در سال 1401 موافق است؛ اگرچه با همین درصد رشد نیز در تأمین منابع مشکلاتی دارد اما برای تداوم خدمت‌رسانی به بیمه‌شدگان و جلوگیری از شکل‌گیری پرداخت‌های غیررسمی در هزینههای سلامت، از این سیاست تعرفه‌ای حمایت می‌کند و اعتقاد ما بر این است که رشد 28.5درصدی منصفانه است.» او همچنین گفته: «با رشد متعارف تعرفه در حد مصوبه شورای عالی بیمه یعنی 28.5درصد، سازمان بیمه سلامت تلاش می‌کند پوشش خود را در سطح سال گذشته داشته باشد؛ برای ارتقای پوشش یا گستره عمق پوشش بیمه‌ای، نیاز به منابع جدید خواهیم داشت.»
فعلاً باید صبر کرد و دید که از بین پزشکان و بیمه گران خواست کدام‌یک محقق می‌شود. آیا دولتی که شعار مردمی بودن سر می‌دهد جانب پزشکانی را می‌گیرد که هر روز به بهانه اوضاع معیشتی‌شان عطای خدمت را به لقایش می‌بخشند و کشور را ترک می‌کنند یا مردمی که بسیاری از آن‌ها آن‌قدر از نظر اقتصادی لطمه دیده‌اند که در تأمین مایحتاج سفره‌هایشان ناتوان‌اند.