نفوذ یا سانحه؛ مرگ پی‌درپی متخصصان هوا و فضا در ایران

By | ۱۴۰۱-۰۳-۲۴

مرگ‌های مشکوک پی‌درپی در حوزه‌ای که قرار است خط مقدم دفاعی و عمق راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد

پس از انتشار خبر درگذشت «ایوب انتظاری»، از متخصصان حوزه هوافضای ایران، حالا خبر درگذشت «علی کمانی» و «محمد عبدوس»، دو تن دیگر از افراد مرتبط با این حوزه، منتشر شده است تا تعداد کشتگان مرتبط با برنامه‌های پهپادی و موشکی جمهوری اسلامی به سه تن برسد. حکومت جمهوری اسلامی ایران علت این مرگ‌ها را سانحه دانسته، اما اصطلاح «شهادت» را برای آن‌ها به کار برده است.

هفته پیش خبر درگذشت ایوب انتظاری منتشر شد. رسانه‌ها او را از فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی هوافضا و از کارمندان پردیس فناوری یزد معرفی کردند. عوامل حکومتی جمهوری اسلامی ایران در اخباری متناقض ابتدا او را کارمند ساده شرکتی صنعتی معرفی کردند و به فاصله دو روز و با انتشار عکسی از او در کنار حسن روحانی، این فرد را شهید نامیدند و اعلام کردند که او «از متخصصان حوزه هوافضای کشور» بوده است.

به گفته مطلعان، انتظاری در حین بازگشت از یک مهمانی با نشانه‌های مسمومیت به بیمارستان رجوع کرده و سپس درگذشته است. خبر درگذشت او را یکی از خویشاوندانش به نام محمود انتظاری منتشر کرد و مدعی شد: «آبان‌ماه ۹۸ در حضور رئیس‌ جمهوری توضیح می‌داد که قرار نبود تصویرش رسانه‌ای بشود، ولی بعدها خودش به من گفت بدون اجازه تصویرش را منتشر کردند و از این موضوع ناراضی بود و احساس خطر می‌کرد.»

جلسه‌ای که در این نقل‌قول اشاره می‌شود، مراسم افتتاحیه کارخانه توربین‌سازی یزد با حضور حسن روحانی، رئیس جمهوری وقت، است. محمود انتظاری در ادامه می‌نویسد: «خودش گفت قرار بوده این تصاویر فقط در آرشیو اطلاعات محرمانه ریاست‌ جمهوری بایگانی بشود، ولی فردای آن روز رسانه‌ای شد و همه دنیا دیدند.»

با گذشت چند روز، حالا خود مقام‌ها بحث احتمال ترور بیولوژیکی ایوب انتظاری را مطرح می‌کنند. هنوز حواشی این مرگ پایان نیافته است که خبر درگذشت دو تن دیگر از افراد مرتبط با فعالیت‌های هوافضا نیز منتشر شده است که به مشکوک بودن این مرگ‌ها می‌افزاید.

خبرگزاری فارس نخست اعلام کرد: «محمد عبدوس، از کارکنان هوافضای سمنان، و پاسدار علی کمانی، از رزمندگان هوافضای سپاه خمین، در حین انجام ماموریت به شهادت رسیدند.»

هرچند برخی رسانه‌های ایران محمد عبدوس را کارمند سازمان هوافضای وزارت دفاع معرفی کرده‌اند، روزنامه اسرائیلی «اورشلیم‌پست» در گزارشی مدعی شده است: «گزارش‌ها حاکی از آن است، دو عضو هوافضای سپاه پاسداران ایران که شب گذشته کشته شدند، در زمینه ساخت پهپادها فعالیت می‌کردند.»

به این فهرست باید نام احسان قدبیگی، مهندس مکانیکی که در حمله پهپادی به ساختمان تحقیقات پهپاد سپاه در پارچین کشته شد، را نیز افزود.

مهم‌ترین بخش فعالیت‌های حوزه هوافضا و موشکی و پهپادی ایران، در اختیار یگان هوافضای سپاه است که زیر نظر سردار حاجی‌زاده، فعالیت‌های موشکی و پهپادی سپاه را طراحی و عملیاتی می‌کند. این نهاد نظامی مسئولیت مستقیم تامین تسلیحات موشکی و پهپادی گروه‌های نیابتی ایران در منطقه را هم بر عهده دارد و در ماجرای شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی نیز مسئولیت اصلی بر عهده آن بود.

همین موضوع است که مرگ‌های پی‌درپی سه تن از نیروهای مرتبط با فعالیت حوزه‌های موشکی و پهپادی را در کنار ترور افرادی چون فخری‌زاده و صیادخدایی، و مرگ مشکوک علی اسماعیل‌زاده، از معاونان صیادخدایی، قرار داده است.

ضربات اسرائیل به مراکز نظامی ایران و به ‌ویژه حمله به پایگاه‌های پهپادی در دو سال گذشته، سبب شده است که نیروهای امنیتی ایران بیش‌ از پیش از نفوذ امنیتی اسرائیل در ساختار انسانی نیروهای خود نگران شوند.

علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت محمد خاتمی، تابستان گذشته گفته بود: «نفوذ سازمان جاسوسی اسرائیل، موساد، در بخش‌های مختلف کشور نگران‌کننده است و مسئولان باید نگران جان خود باشند.»

در ماجرای مرگ مشکوک علی اسماعیل‌زاده، هرچند روایت رسمی جمهوری اسلامی ایران این بود که این افسر عالی‌رتبه واحد ۸۴۰ سپاه قدس خود را با قصد خودکشی از بالکن آپارتمانش پایین انداخته است، برخی از مطلعان از احتمال قتل او به دست نیروهای امنیتی سپاه به دلیل شائبه دست‌ داشتن او در پروژه ترور صیادخدایی خبر دادند.

حالا طی یک هفته سه تن از فعالان حوزه فعالیت‌های موشکی و پهپادی ایران کشته شده‌اند. نظام جمهوری اسلامی ایران درعین‌ اینکه آن‌ها را «شهید» می‌نامد، حاضر به تایید ترور شدن آنان نیست و این مرگ‌ها را ناشی از سانحه یا مسمومیت معرفی می‌کند.

دو احتمال را می‌توان برای تایید نشدن خبر ترور از سوی سپاه پاسداران و بخش‌های دیگر حکومت ایران در نظر گرفت. نخست، اینکه نظام نمی‌خواهد نیروهای سازمانی دیگر خود را از دامنه گسترده نفوذ فعالیت اسرائیل و ضعف امنیتی در محافظت از آن‌ها نگران کند، و دوم اینکه امکان دارد این نیروها قربانی ظن مقامات امنیتی شده باشند و در دل پروژه پاک‌سازی امنیتی، به دست نهادهای امنیتی نظام به قتل رسیده‌ باشند.

در شرایطی که برای حکومت ایران، سپاه پاسداران تنها نیروی مقابله با اسرائیل در حمله‌های پهپادی و موشکی به پایگاه‌های این کشور و متحدانش چون آمریکا در منطقه است، انتشار این ضربات و میزان نفوذ احتمالی اسرائیل، سپاه را در ضعیف‌ترین موضع تاریخی خود قرار داده است. پذیرش چنین ضعفی، سخنان تهدیدآمیز مقام‌های ایران علیه اسرائیل را ‌باورناپذیر می‌کند.

محسن رضایی اخیرا گفته است: «ای‌کاش اسرائیل جرات کرده و یک غلطی بکند و بهانه‌ای به دست ما بدهد تا ما او را از روی زمین محو کنیم.»

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *