روز سخت عراق در حالی سپری شد که وزیر خارجه این کشور در تهران بود
ناآرامیهای عراق در حالی ادامه پیدا کرده است که ایران روز دوشنبه مرزهای زمینی خود را با این کشور بست. مجید میراحمدی، معاون امنیتی وزیر کشور، این خبر را اعلام کرد. میراحمدی گفت، مرزها تا اطلاع ثانوی بسته میمانند و زائران ایرانی نیز امکان ورود زمینی به عراق را نخواهند دشت. مقامات استان ایلام که هممرز با عراق است از مردمی که به قصد سفر به عراق از طریق مرز مهران به این استان آمدهاند، خواستند که سفر خود را لغو کنند.
فرودگاه «امام خمینیِ» تهران اعلام کرد که برخی خطوط، پروازهای خود به بغداد را به دلیل حساسیت اوضاع لغو کردهاند. در عین حال سفارت ایران در بغداد از ایرانیانی که در حال حاضر در عراقاند خواست از پایتخت و شهرهای کاظمین و سامرا دوری کنند. راه بازگشت فوری ایرانیان به ایران نیز فراهم شده است.
ارتش عراق روز دوشنبه اعلام خاموشی سراسری کرد. این در پی آن است که درگیری حامیان مقتدی صدر، روحانی شیعه، با نیروهای امنیتی دستکم ۱۵ کشته بر جای گذاشت. درگیریها بعد از آن اوج گرفت که صدر اعلام کرد، «میخواهد از سیاست کناره بگیرد». این درگیریها تاکنون حدود ۳۰۰ زخمی بر جای گذاشته است.
مصطفی کاظمی، نخستوزیر عراق، خواهان «تحقیقات فوری» در مورد رویدادهای دوشنبه شد و تاکید کرد که تیراندازی نیروهای امنیتی به مردم معترض «اکیدا ممنوع» است. نخستوزیر از شهروندان خواست «از دستورالعملهای امنیتی و تصمیم اعلام خاموشی تبعیت کنند».
روز سخت عراق در حالی سپری شد که وزیر خارجه این کشور، فواد حسین، برای دیدار با همتای ایرانی خود، حسین امیرعبداللهیان، در تهران بود. حسین در دیدار با وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران از لزوم حفظ وحدت ملی عراق گفت و تاکید کرد که مشکلات کشور باید از مجاری قانونی حل شوند. امیرعبداللهیان نیز مدعی لزوم حفظ ثبات عراق شد و از «تمام گروههای سیاسی خواست به نهادها قانونی کشور احترام بگذارند». این در حالی است که نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق در عمل سابقه گستردهای در ایجاد اختلال و تضعیف نهادها دارند. سازمان ملل هشدار داده که ادامه درگیریها میتواند نفس وجود دولت در عراق را به خطر بیاندازد.
بحران سیاسی عراق در حالی اوج گرفت که نزاع سیاسی بین طرفداران صدر و احزاب مورد حمایت جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد و باعث شد کار تشکیل دولت دشوار شود. فراخوان انتخابات زودهنگام (از خواستهای مقتدی صدر) یکی از راههای شکستن بنبست سیاسی توصیف میشود. اما برخی کارشناسان در مورد چنین امری هشدار دادهاند.
مارسین الشمری، کارشناس پژوهشی مرکز خاورمیانه دانشگاه هاروارد، به تلویزیون «الجزیره» قطر گفت: انتخابات زودهنگام اثری منفی بر دموکراسی عراق خواهد داشت. او گفت: «انتخابات زودهنگام به نظر ساز و کاری است برای احیای روند تشکیل دولت در عراق. اما به نظرم اثر طولانیمدت آن بر روند دموکراتیزاسیون در عراق بسیار وحشتناک خواهد بود چون به احزاب سیاسیِ مستقر قدرتی از نو میبخشد. و به مردم عراق این احساس را میدهد که مشارکت واقعی در چگونگی روند انتخاباتی در کشورشان ندارند چون یک چهره سیاسی ناراضی و چموش میتواند این روند را به هم بزند.»
الشمری با اشاره به خواست صدر (که میگوید قوه قضائیه باید مجلس را منحل کند) گفت این قوه طبق قانون اساسی عراق چنین اختیاری ندارد.
از سوی دیگر، برخی سایر کارشناسان به لزوم تغییرات عمده در عراق تاکید دارند. مثلا زید علی، نویسنده و مشاور حقوقی سازمان ملل، که در گفتگوهای رسانهای تاکید کرد که دولت عراق باید از بنیاد عوض شود تا بتواند به نفع مردم این کشور عمل کند. او گفت درگیریهای کنونی ربطی به ایدئولوژی و اصلاحات ندارند و تنها بر سر تقسیم منابع بین گروههای رقیباند. علی گفت کنار رفتن صدر از سیاست به روشنی نمایشی است و هیچ کس این ادعای او را باور نمیکند.
در زمان نوشته شدن این گزارش (پس از یک بامداد به وقت بغداد) آخرینها هنوز از درگیری و تیراندازی از «منطقه سبز» بغداد خبر میدهد. خبرنگارهای مختلف حاضر در صحنه و مردم در رسانههای اجتماعی تصاویری را منتشر کردهاند که ادامه تیراندازیها را نشان میدهد.