حجاب اجباری دست آخر کار دست جمهوری اسلامی داد. نتیجه بیش از چهار دهه اجرای قوانین سفت و سخت اسلامی، به‌ویژه علیه زنان، نتیجه‌اش اعتراضات سراسری این روزها علیه حاکمان در ایران است.
حجاب اجباری را بسیاری از جامعه‌شناسان و کارشناسان سیاسی پاشنه آشیل جمهوری اسلامی می‌دانند که به هر ضرب و زوری که شده است، می‌خواهد آن را نگه دارد، چون این مقوله را مقوم حکم‌رانی نظام بر مردم ایران می‌داند.
همین قرائت حداکثری از حجاب اجباری در سالهای اخیر به واسطه تغییر نگرش‌ها و ارزش‌های ایرانیان به زندگی و جهان، به مهم‌ترین نماد اختلاف و شکاف میان مردم و نظام حاکم اسلامی و به تدریج به اصلی‌ترین عامل تزلزل مشروعیت حکومت روحانیون تبدیل شده است.
در این میان، بسیاری از دین‌داران و مومنان هم به میلیون‌ها ایرانی معترض پیوسته‌‌اند و خواستار لغو حجاب اجباری و پایان دادن به دخالت‌ها در امور شخصی و خصوصی مردم هستند.
یک فصل‌نامه وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیش از شروع اعتراضات پژوهشی منتشر کرده که در آن آمده میزان پایبندی دانشجویان و جامعه به دستورات مذهبی رو به افول است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که نشانه‌های نگران کننده‌ای از آینده زندگی دینی در ایران وجود دارد.
به نظر می‌رسد این نگرانی بی دلیل نبوده است؛ این مطلب در بهار سال ۱۴۰۱ منتشر شده و حالا تابستان هنوز به پایان نرسیده، بسیاری از شهروندان معترض ایرانی در خیابان علیه حجاب اجباری و دین و مذهبی که منجر به کشته شدن «مهسا امینی» شده‌اند، شعار می‌دهند.
مهسا امینی دختر ۲۲ سالهای بود که ساعتی پس از بازداشت و انتقال به پایگاه پلیس «امنیت اخلاقی»، در حالت کما به بیمارستان منتقل شد و سه روز بعد جان باخت.
فصل‌نامه «آینده‌پژوهی انقلاب اسلامی» که «دانشگاه امام حسین»، وابسته به سپاه پاسداران آن را منتشر می‌کند، در تازه‌ترین شماره خود نتایج پژوهشی با عنوان «آیندەه زیست اخلاقی ایرانیان در پرتوِ عرفی شدن و سکوت» را منتشر کرده است تا نشان دهد چه‌طور میزان پایبندی دانشجویان به رعایت دستورات دینی و دعوت یک‌دیگر به پاس‌داشت ارزش‌ها و دوری از ضدارزش‌ها در جامعه ایران رو به افول است.
نتایج این پژوهش حاکی از آن هستند که وضعیت کنونی جامعه نشانه‌های نگران کننده‌ای را از آینده زندگی دینی در ایران بازتاب می‌دهد که عرفی شدن و سرپیچی از فرامین خداوند از مهم‌ترین آن‌ها هستند.
این فصل‌نامه هم‌چنین از این که جامعه ایران روز به روز به پوشش اسلامی بی‌اعتنا می‌شود، اظهار تاسف کرده و نوشته است که رسانه‌های جمعی و فضای مجازی در این میان اصلی‌ترین نقش را ایفا میکنند.
این تحقیق با قبول این واقعیت به سراغ مقوله «امر به معروف و نهی از منکر» در فضای مجازی رفته و نظر گروهی از دانشجویان در این زمینه را جویا شده است تا مشخص کند که چه ساز و کار و عواملی باعث می‌شوند که کسی در فضای مجازی جرات نهی از منکر نداشته باشد.
پس از جمع‌آوری نظرات دانشجویان، آمده است که چهار عامل «غوغاگری»، «بهانه‌تراشی»، «شمع خاموش» و «سم سکوت» در رویگردانی افراد در انجام فریضه نهی از منکر در جامعه ایران نقش ایفا میکنند.
در ادامه این تحقیق آمده است که دانشجویان شرکت کننده در مقوله غوغاگری ترجیح می‌دهند به خاطر تحقیر و تمسخر، توهین، فحش و ناسزا، تهدید و بی‌تفاوتی، در برابر بی‌حجابی سکوت اختیار کنند.
بهانه‌تراشی عنوان اصلی دیگری از این تحقیق است که می‌گوید ناهیان از منکر به خاطر عمومیت یافتن باور‌هایی نظیر «متحجر دانستن منتقد» و «عادی بودن بدحجابی»، وادار به سکوت در برابر «منکر» شده‌اند.
در مقوله شمع خاموش هم این تحقیق نشان می‌دهد که «جری شدن فرد بدحجاب» و «عقب‌نشینی منتقد» در سکوت همه‌گیر در برابر «بدحجابی» نقش دارند.
آخرین مقوله مورد بررسی در این تحقیق مربوط به شاخص سم سکوت است که مهم‌ترین مصداق آن، «بی‌تفاوتی» در برابر «منکر» است.
این تحقیق در پایان چنین هشدار داده است که در صورت ادامه چنین وضعیتی در جامعه ایران، «تذکر لسانی» یا هرگونه واکنشی نسبت به نابه‌هنجاری‌ها با واکنش تند مرتکبان آن همراه خواهد شد.
آن‌طور که این تحقیق پیش‌بینی کرده است، در چنین وضعیتی، افراد بیشتری سیاست سکوت را پیش خواهند گرفت و «افراد متعهد اجتماعی» هم بیش از گذشته تنها خواهند شد.
این پیش‌بینی نشریه تنها مدتی پس از انتشار، آن‌هم در ابعاد وسیع‌تر و گسترده‌تری در ایران محقق شده و روزها است که جمهوری اسلامی را با بحرانی عظیمی دست به گریبان کرده است.
رویگردانی از حجاب اسلامی پیش‌تر و بارها در قالب پژوهش‌ها و تحقیقات مفصل به اطلاع مقام‌های جمهوری اسلامی رسیده بود اما آن‌ها هم‌چنان به نتایج این تحقیقات هم بی‌اعتنا هستند.
سال ۱۳۹۷، «مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی» هم در تحقیقی به بررسی آسیب‌شناسانه وضعیت حجاب در جامعه ایران پرداخته و نوشته بود که تعریف عرفی از حجاب بر تعریف شرعی آن پیشی گرفته است و بیشتر افراد تلقی عرفی از حجاب دارند.
این تحقیق در آن سال نشان می‌داد که تنها ۴۵ درصد مردم موافق «مداخله دولت در موضوع حجاب» با محوریت گشت ارشاد بودند که این آمار بی‌تردید در این روزها بسیار کمتر هم شده است.
در بخش دیگری از این تحقیق آمده بود که دامنه ۶۰ تا ۷۰ درصدی از زنان جامعه در گروه محجبه‌های عرفی (بدحجاب با تعریف شرعی) قرار دارند.
ایران‌وایر: