از زمان آغاز اعتراضات به کشته شدن «مهسا امینی» در بازداشت گشت ارشاد، ویدئوها و عکس‌های متعددی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد آمبولانس‌ها، معترضان آسیب‌دیده را به پایگاه‌های آگاهی منتقل می‌کنند یا از آمبولانس‌ها برای جا‌به‌جایی نیروهای امنیتی استفاده میشود. در این تصاویر آمبولانس‌های اورژانس تهران نیز دیده میشود. «ایران وایر» به شواهدی دست یافته که نشان می‌دهد در ابتدای اعتراضات، حداقل دو تن از مسئولان اورژانس تهران در جلسه‌ای با مسئولان قرارگاه امنیتی «ثارالله» دیدار کرده و قرار همکاری گذاشته‌اند. اورژانس تهران چگونه با قرارگاه ثارالله همکاری می‌کند؟
پرسنل اورژانس تهران می‌گویند در اولین روزهای اعتراضات جلسه‌ای با حضور دو تن از مسئولان اورژانس تهران در قرارگاه ثارالله برای همکاری با این نهاد امنیتی برگزار شده است.
ثارالله، قرارگاه امنیتی سپاه پاسداران در تهران است که وظیفه آن مدیریت امنیت پایتخت و دیگر شهرهای تهران است. در موارد بحران و به تشخیص شورای عالی امنیت ملی، وزارت اطلاعات، وزارت کشور، وزارت ارتباطات و هر وزارت‌خانه دیگری که مرتبط با بحران باشد و نیروی انتظامی تحت کنترل عملیاتی این قرارگاه قرار می‌گیرند.
پرسنل اورژانس تهران می‌گویند جلسه قرارگاه ثارالله با حضور دکتر «رضا معتمدی»، مسئول فنی اورژانس تهران و «مهدی جعفری‌چی»، مسئول هماهنگی نواحی و پایگاه‌های اورژانس تهران برگزار شده و آن‌ها با هماهنگی «یحیی صالح طبری»، رییس اورژانس تهران، آمبولانس‌های عملیات ویژه و امکانات اورژانس را در زمان اعتراضات، در اختیار قرارگاه ثارالله قرار دادند.
چند تن از پرسنل عملیاتی و ستادی اورژانس تهران به ایران وایر می‌گویند که نامه‌ای به رویت آن‌ها رسیده که در آن مسئولان اورژانس با استناد به جلسه با قرارگاه ثارالله، خواهان همکاری نیروهای اورژانس با نهادهای امنیتی و نظامی شده‌اند. اما این نامه در کارتابل‌های همیشگی قرار ندارد و فقط افراد خاصی به آن دسترسی دارند.
آمبولانس‌های عملیات ویژه به اتوبوس‌هایی که به امکانات اورژانسی مثل برانکارد و … مجهز شده‌اند، گفته میشود. این اتوبوس‌ها در کنار آمبولانس‌های بنز اورژانس و موتورلانس‌هایی که به صورت روتین امدادگران از آن‌ها استفاده می‌کنند در عملیات ویژه مثل مراسم حکومتی از جمله نماز جمعه، راهپیمایی ۲۲ بهمن، روز قدس، مسابقات مهم ورزشی در اطراف محل اجتماع مستقر می‌شوند.
یکی از پرسنل عملیاتی اورژانس تهران می‌گوید: «در مواردی که استقرار اورژانس لازم است معمولا جلسه‌ای میان مسئولان اورژانس با فرماندهان و ماموران تامین امنیت مراسم برگزار میشود. مثلا وقتی قرار است بازی دربی برگزار شود همین آقایان دکتر رضا معتمدی و مهدی جعفری‌چی به جلسه تامین استان می‌روند و درباره نحوه همکاری صحبت می‌کنند و بعد از سوی معاونت فنی و عملیات یک دستورالعمل اجرایی می‌دهند. حالا آن‌ها به جلسه قرارگاه ثارالله رفته‌اند، دستورالعمل اجرایی برای اعتراضات صادر نشده اما به پرسنل توصیه کرده‌اند با نهادهای نظامی و امنیتی همکاری کنند.»
ایران وایر با مهدی جعفری‌چی، مسوول هماهنگی نواحی اورژانس تهران تماس گرفت و درباره این جلسه و استفاده از آمبولانس‌های اورژانس تهران برای کارهای غیر امدادی سوال کرد. او اما پاسخی به سوالات نداد و گفت روابط عمومی اورژانس به این سوالات پاسخ می‌دهد. تماس ایران وایر با روابط عمومی اورژانس تهران تا لحظه تنظیم این گزارش بی پاسخ مانده است.
این تصاویر دستورالعمل اجرایی مربوط به مراسم حکومتی ۲۲ بهمن ۱۴۰۰ برای کارکنان اورژانس تهران است
دکتر «روزبه اسفندیاری»، پزشک سابق اورژانس تهران به ایران وایر می‌گوید که محل استقرار آمبولانس‌ها، موتورلانس‌ها و اتوبوس‌های تجهیز شده اورژانس تهران در همه مراسم از پیش تعیین شده است: «مثلا وقتی می‌گویند مکان استقرار میدان انقلاب است، شما نمی‌توانید هر جای میدان انقلاب بایستید به تیم استقرار دقیقا می‌گویند کجا باید بایستید. همیشه کنار ماشین اورژانس یک ماشین نیروی انتظامی حضور دارد و در شلوغی‌ها ماشین‌ها و موتورهای لباس‌شخصی‌ها نیز پارک شده است.»
به گفته او در اعتراضات وقتی مصدومان به آمبولانس‌ها یا اتوبوس‌های اورژانس تهران منتقل می‌شوند. لباس شخصی‌ها می‌توانند زمام امور را به دست بگیرند: «اگر لباس شخصی‌ها وارد آمبولانس شوند. مصدوم حال وخیم نداشته باشد ممکن است او را به پایگاه‌های آگاهی یا پایگاه‌های بسیج منتقل کنند و اگر حال وخیمی داشته باشد که نیاز به بیمارستان باشد، او را به بیمارستان‌های تحت نظارت سپاه یا نهادهای امنیتی منتقل می‌کنند. مثلا به بیمارستان‌های «بقیه‌الله» و «خاتم‌الانبیا» که هر دو متعلق به سپاه است یا بیمارستان «ولی‌عصر» که متعلق به نیروی انتظامی است.»
یکی از امدادگران اورژانس تهران با تایید این موضوع می‌گوید که لباس شخصی‌ها، هدایت آمبولانس‌ها را در روزهای اخیر در دست داشته‌اند و مصدومان زیادی به بیمارستان‌های سپاه منتقل شده‌اند. پیش‌تر یک منبع آگاه در روز سی‌ام شهریور ۱۴۰۰ به ایران وایر گفته بود که آمبولانس‌های اورژانس تهران مصدومان اعتراضات در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، را به جای انتقال به بیمارستان به پایگاه آگاهی ۱۲ فروردین واقع در خیابان اسکندری منتقل کرده‌اند.
یک منبع نزدیک به مدیران اورژانس تهران نیز به ایران وایر می‌گوید که دسترسی پرسنل ستادی اورژانس تهران را به اطلاعات مصدومان حوادث اخیر محدود کرده‌اند: «در اداره ارتباطات عده‌ای از کارمندان به اطلاعاتی که به مرکز داده میشود، دسترسی دارند اما مشخصات و اطلاعات مصدومان برای آن‌ها محدود شده است. این مصدومان عموما توسط تکنسین‌های آمبولانس‌ها، موتورلانس‌ها و اتوبوس‌هایی که استقرار خیابانی دارند، معاینه و منتقل می‌شوند.»
در سال‌های اخیر تکنسین‌های اورژانس‌تهران از اپلیکیشنی که روی گوشی‌های سامسونگ A10 برای آن‌ها نصب شده و «آسایار» نام دارد برای نوشتن مشخصات، وضعیت، زمان ماموریت، زمان انتقال بیمار به بیمارستان و … استفاده می‌کنند.
یکی از پرسنل می‌گوید: «قبلا برگه پر می‌کردیم . حالا هم ماموریت روی گوشی ابلاغ میشود، هم همان برگه را الکترونیکی پر می‌کنیم. وقتی آن را سابمیت می‌کنیم یک نسخه به مرکز می‌رود و یک نسخه به بیمارستان و خودمان دیگر به آنچه پر کرده‌ایم دسترسی نداریم.»
تصویر اپلیکیشن «آسایار» روی گوشی همراه پرسنل اورژانس
یکی از امدادگران استان تهران می‌گوید در هفته اول اعتراضات چند مصدوم با تیر جنگی و ساچمه‌ای را با آمبولانس به مراکز درمانی منتقل کرده اما اجازه ثبت مشخصات این افراد به او داده نشده است: «الان در سیستم مرکز هم فقط اطلاعات افرادی که تماس می‌گیرند وجود دارد و بعید می‌دانم درباره افرادی که نیروهای استقراری آن‌ها را به بیمارستان منتقل کرده باشند، اطلاعاتی ثبت شده باشد یا حداقل پرسنل ارتباطات به آن دسترسی داشته باشند.»
امدادگر دیگری می‌گوید در روزهای کرونا وقتی مردم او را در یونیفرم اورژانس تهران می‌دیدند، با او با احترام برخورد می‌کردند اما حالا او سعی می‌کند وقتی کارش تمام میشود لباسش را در همان مرکز عوض کند تا در خیابان با لباس اورژانس تردد نکند: «مردم لعن و نفرین‌مان می‌کنند. حق هم دارند. کاش چاره‌ای بود و از فردا می‌توانستم سر این کار نروم.»
او می‌گوید من و همکارانم برای ده شیفت ۲۴ ساعته در ماه بین ۷ تا ۹ میلیون تومان دریافت می‌کنیم اما همین آقای مهدی جعفری‌چی که با قرارگاه ثارالله ساخت و پاخت کرده حقوقش بالای ۵۰ میلیون تومان است.
تصویر فیش حقوقی او را یکی از کانال‌های اینستاگرامی افشاگری‌های حوزه سلامت به اشتراک گذاشته، برای ایران وایر می‌فرستد و می‌گوید: «این آقا با دیپلم به واسطه پدرش که رییس اداره تکنسین‌های اورژانس تهران بوده، استخدام میشود. همزمان در بسیج فعالیت می‌کرده، کاردانی فوریت‌های پزشکی را پس از استخدام در اورژانس خوانده و بعد سمت گرفته و حالا به واسطه خوش‌خدمتی‌هایش حقوق ۵۰ میلیونی می‌گیرد.»
او البته تاکید می‌کند که همه آمبولانس‌های اورژانس تهران حامل معترضان مصدوم یا نیروهای سرکوب نیستند و می‌گوید: «معمولا آمبولانس‌های استقرار در معرکه اعتراضات هستند و توسط لباس شخصی‌ها هدایت می‌شوند. تعداد دیگری از آمبولانس‌ها ماموریت‌های روزانه خود را با تماس شهروندان انجام می‌دهند و ممکن است به طور اتفاقی در مسیر اعتراضات دیده شوند. بنابراین بهتر است شهروندان و معترضان قبل از هر اقدامی آمبولانس را نگه دارند و مطمئن شوند که مصدوم اعتراضات و یا نیروهای سرکوب با آن جا‌به‌جا نمی‌شوند. اگر چنین چیزی نبود سریع آمبولانس را راهی کنند تا شهروندان بیمار آسیب نبینند.» او می‌گوید حمله به آمبولانس‌ها پیش از اطمینان از این که این آمبولانس در خدمت نیروهای سرکوب است، کار درستی نیست و به خودمان بیش از هرچیز ضربه می‌زند: «در شرایط معمولی هر آمبولانس دو نیروی اورژانس تهران حضور دارند. یک راننده و یک پزشک یا تکنسین فوریت‌های پزشکی. یک نفر هم می‌تواند بیمار را همراهی کند. اگر در آمبولانس‌ها تعداد افراد بیشتر بود باید به حضور این افراد شک کرد.»
شیما شهرابی
ایران وایر: