شورای راهبردی آنلاین – گفتگو: یک کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه چین برخلاف رویه بین‌المللی‌اش، مسئله مذاکره در خصوص تمامیت سرزمینی ایران را با عنایت به طرح اماراتی مطرح کرد و این موضوع آشکارا همراهی چین با رویکرد شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان–امارات را نشان داد، گفت: در صورتی که چین در صدد جبران مواضعی که در سفر شی جین پینگ به ریاض در قبال ایران اتخاذ شد بر نیاید، تهران باید بر اساس تحولات پیش رو بازبینی عمیقی در سیاست خارجی کلان خود به ویژه در رابطه با چین صورت دهد.
هرمز جعفری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به دو بیانیه‌ای که در سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان درچارچوب شورای همکاری خلیج فارس و پس از ملاقات‌های دوجانبه در ریاض صادر شد، تصریح کرد: این بیانیه‌ها و پنج محور مطرح شده در سخنرانی رئیس جمهور چین در شورای همکاری خلیج فارس بیانگر این است که برنامه‌های دوطرف طیف گسترده‌ای از مسائل را دربرمی‌گیرد که بیانگر تحول و تعمیقی راهبردی در تعاملات دو طرف است.
وی با بیان اینکه در مواضعی که دراین بیانیه‌ها نسبت به ایران مطرح شد شاهد تحولی بسیار مهم و جدید هستیم، گفت: چین برای اولین بار و به صورت واضح پای سندی را امضا کرد که بیانگر رویکرد و راهبرد سیاست خارجی با محوریت عربستانی – اماراتی نسبت به مباحث منطقه‌ای است. این بیانیه‌ها و خصوصا بیانیه شورای همکاری خلیج فارس به شکلی است که گویا بایدن آن‌ها را امضا کرده و نه شی جین پینگ!
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه در بحث یمن، چین کاملا همراه با مواضع عربستانی بود و شی جین پینگ با العلیمی، رئیس شورای عالی یمن، ملاقات و از این شورا حمایت کرد، افزود: در خصوص پرونده هسته‌ای ایران، فعالیت‌های موشکی و پهپادی، مسائل منطقه‌ای و گفتگوهای جامع، مواضع کشورهای عربی از سوی چین مطرح شد که بر خلاف انتظار و کاملا مردود است.
جعفری با تاکید بر اینکه چین برخلاف رویه بین‌المللی‌اش، مسئله مذاکره درخصوص تمامیت سرزمینی ایران را با عنایت به طرح اماراتی مطرح کرد و این موضوع آشکارا همراهی چین با رویکرد شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان–امارات را نشان داد، ادامه داد: حمایت غیر قابل قبول چین از ابتکار امارات در حالی است که خود با بحث تایوان درگیر است.
وی با یادآوری اینکه عربستان آخرین کشوری بود که چین را در چارچوب سازمان ملل به رسمیت شناخت و توانست از خرید موشک‌های بالستیک به امضای سند مشارکت استراتژیک با چین برسد، گفت: آن‌ها اکنون بالغ بر 87 میلیارد دلار حجم تجارت خارجی دارند. چین از سال 2005 تا 2021 بالغ بر 44میلیارد دلار در عربستان سرمایه‌گذاری کرده و درهمین دوره زمانی 37 میلیارد دلار در امارات سرمایه‌گذاری کرده‌اند. آن‌ها در همین مقطع، حدود 130میلیارد دلار نیز در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
جعفری با بیان اینکه چین 2 تریلیون دلار صندوق ذخیره ارزی درشورای همکاری خلیج فارس می‌بیند که کمک بسیار بزرگی می‌تواند به رویکرد جاه طلبانه چین برای گسترش منافع بین‌المللی اش باشد، اضافه کرد: چین در این مسیر به امنیت انرژی خود نیز نگاهی جدی دارد و در شرایطی که این حجم از منافع اقتصادی برای چین در شورای همکاری خلیج فارس مطرح است، طبیعتا به سمت تعمیق روابط با این کشورها می‌رود. ضمن اینکه عربستان نیز با توجه به رویکرد سیاست خارجی آمریکا، تحولات در بازار جهانی انرژی، ساختار تولید و مصرف نفت و گاز و اهمیت دریافت فناوری از چین، به سمت پکن رفته است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: البته این تحولات به معنای این نیست که چین نمی خواهد با ایران کار کند؛ در هر حال دنیای امروز، دنیای جنگ سردی و یا سفید و سیاه نیست.
جعفری با تاکید بر اینکه این بیانیه ها، نتیجه تحولاتی است و البته تحولات دیگری را نیز رقم خواهد زد، ادامه داد: اتفاقات جدی در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و نظامی رخ داده که منجر به امضای این بیانیه از سوی چین شده که از نظر ما غیر قابل قبول است. ضمن اینکه عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس در چند سال گذشته نشان دادند که دیگر پیروی صرف از آمریکا را ندارند و در سفر بایدن به منطقه عربستان این رویکرد را برای آمریکا اثبات کرد و این فرصتی است که چین به دنبال بهره‌برداری از آنست.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه تهران نباید در این زمینه شتابزده عمل کند، توضیح داد: ایران باید توازن را در عرصه سیاست خارجی کشور مد نظر داشته باشد.
جعفری اضافه کرد: در یک دهه گذشته تحولاتی در تعاملات کشورهای عربی و آمریکا اتفاق افتاده که به نفع چین تمام شده است و این کشور توانسته نفوذ گسترده‌ای درابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه شکل دهد. ما شاهد هستیم در بسیاری از دانشگاه‌های خلیج فارس زبان چینی تدریس می‌شود. عربستان دروازه ورود چین به دنیای عرب است و از نگاه چین منافعی که تعامل با کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد می‌کند، قابل مقایسه با روابط با ایران نیست.
وی با بیان اینکه صندوق راه ابریشم چین عضو اصلی دو کنسرسیومی است که 49درصد خطوط لوله آرامکو را خریداری کرده و چین در روابط با عربستان مناقع گسترده‌ای دارد، گفت: آمریکا با تمام تحریم‌ها و فشارهایی که اعلام کرد حتی نتوانست عربستان و شورای همکاری خلیج فارس را از تعامل با هوآوی برحذر دارد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: در صورتی‌که چین در صدد جبران مواضعی که در سفر شی جین پینگ به ریاض در قبال ایران اتخاذ شد بر نیاید، تهران باید بر اساس تحولات پیش رو بازبینی عمیقی در سیاست خارجی کلان خود به ویژه در رابطه با چین صورت دهد.
«در صورتی که #چین در صدد جبران مواضعی که در سفر #شی_جین_پینگ به #ریاض در قبال #ایران اتخاذ شد بر نیاید، #تهران باید بر اساس تحولات پیش رو بازبینی عمیقی در سیاست خارجی کلان خود به ویژه در رابطه با چین صورت دهد»https://t.co/2QyjUMbfVQ pic.twitter.com/ihdI24crDY
— Strategic Council on Foreign Relations of Iran (@SCFRonline) December 15, 2022