بررسی قطعنامه تصویب شده در پارلمان اروپا در هفته گذشته، که یکی از بندهای آن مربوط به درخواست برای قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی بود، روز دوشنبه سوم بهمن در جلسه وزیران خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا انجام شد.
به گفته دیپلماتهایی که با رادیو فردا صحبت کردهاند، نظرها و رویکردهای متفاوتی در زمینه قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی وجود دارد.
به گفته دو دیپلمات اروپایی، فرانسه تمایل چندانی به این اقدام ندارد و علیرغم اظهارات وزیر خارجه آلمان «نظرها در برلین نیز در این زمینه قطعی نیست».
برخی از کشورهای جنوب اروپا از جمله «پرتغال و مالت» نیز از چنین اقدامی چندان حمایت نمیکنند.
با وجود این، به گفته دیپلماتهایی که با رادیو فردا صحبت کردهاند، مسائل مختلفی در این زمینه مدنظر است که مانع موافقت کشورها با قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی میشود؛ از جمله اینکه بسیاری از کشورها هماکنون شهروندانی در زندانهای ایران دارند – که برخی از آنها نیز دوتابعیتی هستند.
یکی از این دیپلماتها که رادیو فردا پس از جلسه وزیران خارجه ۲۷ کشور اتحادیه اروپا با او گفتوگو کرد، بر این باور است که «قدمهای آینده در این زمینه، همچنین بستگی به اقدامات ایران در رابطه با روسیه دارد».
یک دیپلمات ارشد اروپایی نیز هفته گذشته به خبرنگاران در بروکسل گفته بود: «افزودن سپاه به فهرست گروههای تروریستی فکر خوبی نیست چرا که از رسیدگی به سایر موضوعات مربوط به ایران جلوگیری میکند».
این دیپلمات ارشد که نامش فاش نشده روز سیام دی گفته بود: «حتی اگر برجام احیا شود، تحریمهای اعمال شده بر سپاه که مرتبط با مسائلی چون حقوق بشر هستند، پابرجا خواهند ماند».
پارلمان اروپا در نشست روز ۲۹ دی خود در استراسبورگ فرانسه با اکثریت قاطع آرا خواستار قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی این اتحادیه شد.
قطعنامه پارلمان اروپا در واکنش به برخورد خشونتبار سپاه پاسداران با معترضان، تجهیز روسیه به پهپاد برای حمله به اوکراین و عملیات منطقهای سپاه تصویب شد. با این حال، قطعنامه یاد شده الزامآور نیست.
موضوع درخواست پارلمان اروپا از کشورهای عضو اتحادیه در جلسات بعدی وزرای خارجه که هر ماه گرد هم میآیند، بررسی خواهد شد. این موضوع همچنین در پایتختهای اروپایی نیز به بحث گذاشته میشود.
جلسه روز دوشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا پس از آن برگزار شد که این اتحادیه، یک بسته تحریمی تازه علیه ۳۷ شخص و نهاد مرتبط با سرکوب اعتراضات در ایران تصویب کرد.
همچنین در آستانه برگزاری این جلسه جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته بود که قرار دادن نام سپاه در فهرست گروههای تروریستی «نیازمند رای دادگاه است» و نمیتوان گفت «چون من تو را دوست ندارم، در نگاه من تروریست هستی».
پیشتر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که به دنبال تصمیم پارلمان اروپا با آقای بورل تلفنی گفتوگو کرده بود، به شبکه خبر صداوسیما گفت: «بورل به صراحت به من گفت که مصوبه پارلمان اروپا، احساسی است و آنها میخواهند نگرانی خود را بیان کنند».
حسین امیرعبداللهیان روز دوشنبه نیز در واکنش به آخرین اظهارات جوزپ بورل گفت: «از سخنان او چنین برمیآید که اتحادیه اروپا بهدنبال برداشتن گامهای پرهزینه نیست».
این گفتههای آقای بورل اما با واکنش منفی برخی از فعالان ایرانی مواجه شده است، از جمله حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانوادههای قربانیان پرواز پیاس۷۵۲ که این اظهارات را ناشی از «سادهانگاری» در قبال جنایات سپاه دانست و در توییتی نوشت: «آقای بورل به تاریخ پاسخگو خواهی بود».
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه، روز یکشنبه خطاب به اروپاییها گفته بود: «دستهای ما باز و قلمرو قدرت ما وسیع است، ما به همه جا دسترسی داریم…اگر دشمنی کنید، دشمنی میکنیم، تعارف هم نداریم و اگر دوستی کنید، دوستی میکنیم».
در بریتانیا که دیگر عضو اتحادیه اروپا نیست، دولت از تمایل به قراردادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی خبر داده بود، اما در آن کشور نیز، به گفته مقامهای دولتی، رایزنی برای فراهم کردن مقدمات این موضوع در جریان است.