کمالوندی: ذرات اورانیوم با غنای بالای ۶۰ درصد در محل شیر برداشت محصول متداول است
سه دیپلمات عالیرتبه روز یکشنبه اعلام کردند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفتههای اخیر اورانیوم غنیشده در سطح نزدیک به تسلیحاتی را در فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ردیابی کردهاند. اما والاستریت ژورنال به نقل از منابع خود میگوید که بهنظر نمیرسد ایران ذخیره اورانیوم غنیشده با خلوص ۸۴ درصد در اختیار داشته باشد.
ایران هم اکنون بهطور رسمی غنیسازی ۶۰ درصدی انجام میدهد، اما باوجود تهدیدها و ادعاها مبنی بر توانایی غنیسازی ۹۰ درصدی که کاربرد تسلیحاتی دارد، بهطور رسمی اعلام نکرده است که در این سطح غنیسازی میکند.
رد اورانیوم با خلوص ۸۴ درصد در سایت هستهای جمهوری اسلامی اگرچه به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی «در اطراف محل شیر برداشت محصول متداول است»، میتواند بهنگرانیهای غرب درباره رویکرد برنامههای هستهای جمهوری اسلامی دامن بزند. بهروز کمالوندی همچنین مدعی شده است که ایران تا کنون غنیسازی بالای ۶۰ درصد را آغاز نکرده است. او گزارش اولیه بلومبرگ درباره ردیابی اورانیوم با خلوص ۸۴ درصد را «سیاهنمایی» توصیف کرد.
یک دیپلمات از یکی از سه کشور اروپایی طرف مذاکرات هستهای با تهران در این زمینه به وال استریت ژورنال گفت: «با شرکایمان درباره اینکه ایران شاید غنیسازی بالای ۸۰ درصد را آغاز کرده باشد در ارتباطیم. اگر تایید شود، یک تحول جدی و خطرناک است.»
وال استریت ژورنال به نقل از دیپلماتها گزارش داد که بهنظر نمیرسد ایران ذخیرهای از اورانیوم با خلوص ۸۴ درصد در اختیار داشته باشد. با این حال آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید در جریان گزارش رسانهها در این زمینه قرار دارد و با تهران در ارتباط است. آژانس پیشتر درباره افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصد در ایران ابراز نگرانی کرده بود.
جمهوری اسلامی ایران بر اساس برجام میتواند غنیسازی در سطح ۳.۶۷ داشته باشد. البته این توافق که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، دیگر عملا وجود خارجی ندارد و ایران به تدریج سطح غنیسازی را به ۲۰ درصد و سپس ۶۰ درصد افزایش داده است. بسیاری بر این باورند این سطح غنیسازی در ایران توجیه صلحآمیز ندارد، اما مقامات تهران همواره ادعا میکنند که در فعالیتهای هستهای اهداف صلحآمیز را دنبال میکنند.
عمده پیشرفتهای هستهای جمهوری اسلامی در زمینه غنیسازی با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته در دوره ریاستجمهوری جو بایدن انجام شده است که همچنان مذاکره و توافق با تهران را رد نمیکند.
مقامات دولت بایدن باتوجه به خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی و سرکوب خشن آن، ادعا میکنند که احیای برجام اولویت نیست. اما در عین حال پایان مذاکرات را اعلام نمیکنند و گزارشهایی از تلاشهای پشت پرده برای تعامل با جمهوری اسلامی و بازگشت به توافق منتشر شده است.
گزارشها حاکی از آن است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز که اخیرا برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان حضور داشت، درباره ایران با همتایان آلمانی، فرانسوی و بریتانیایی خود گفتوگو کرده است.
مذاکره با جمهوری اسلامی که برای یک سال در دولت بایدن ادامه داشت، نیمه اسفندماه و به دنبال حمله روسیه به اوکراین متوقف شد و از آن پس پیشرفتی نداشت. پس از آغاز خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی در مهرماه، آمریکا و اروپا به تدریج اعلام کردند که احیای توافق هستهای دیگر اولویت آنها نیست.
آنها سپس در جهت افزایش تحریمها علیه جمهوری اسلامی به دلیل سرکوب خیزش سراسری گام برداشتند و اتحادیه اروپا هماکنون اعلام سپاه به عنوان یک سازمان تروریستی را در دست بررسی دارد.
در مقابل مقامات جمهوری اسلامی درباره پیامدهای این اقدام برای اروپا در خاک کشورهای اروپایی هشدار دادهاند.
در این بین افزایش سطح غنیسازی یا انتشار اخباری مرتبط با توسعه گستردهتر فعالیتهای هستهای ایران میتواند مکمل دیدگاه افرادی باشد که میکوشند این نظریه را در اروپا تقویت کنند که سختگرفتن بیشتر بر جمهوری اسلامی، این نظام را تندروتر میکند. این گروه بر این باورند که نباید بیش از اندازه به جمهوری اسلامی فشار آورد و اعلام سپاه به عنوان سازمان تروریستی نیز یکی از این موارد است.
جمهوری اسلامی ایران پیشتر هم تلاش کرده است با توسعه فعالیتهای هستهای یا تهدید به توسعه، مانع افزایش فشارها شود.