روزنامه بریتانیایی گاردین از کشف یک سنگنگاره دوران ساسانی در فرودگاه استنستد لندن خبر داده است و میگوید این عتیقه قاچاق، پس از نمایش در موزه بریتانیا، به ایران بازگردانده خواهد شد.
بستهبندی نامرتب سنگنگاره باعث شک ماموران پلیس مرزی بریتانیا شد. گاردین نوشته احتمال میرود قاچاقچیان میخواستند با چنین بستهبندی وانمود کنند این شیء بیارزش است.
این سنگنگاره، که قدمت آن نزدیک به دو هزار سال برآورد شده، چنان نادر است که نمیشود بهراحتی روی آن قیمت گذاشت.
در این نقشبرجسته، که ارتفاعش کمی بیش از یک متر است، مردی با حالتی موقر و در حالی که یک دستش را بالا برده دیده میشود.
چند ده سنگنگارهای که از دوران ساسانی به جای مانده عمدتا در نقش رستم، نقش رجب، تاق بستان و بیستون در دل کوه حک شدهاند.
بنا به گزارش گاردین نقشبرجستهای که در فرودگاه لندن ضبط شده هم مستقیما از دل کوه یا به اصطلاح انگلیسی آن از «سنگ زنده» بریده و جدا شده است.
سنت جان سیمپسون، باستانشناس ارشد موزه بریتانیا، به گاردین گفته تاکنون ندیده در دزدی آثار باستانی کار را تا جایی پیش ببرند که قطعهای را از دل صخره یا کوه جدا کنند. او گفته: «این سطح دیگری از بیرحمی است. حتی میتوان جای ماژیک را دید که خط کشیدهاند و بعد با دستگاه فرز سنگ را اریبی بریدهاند.»
او میگوید احتمالا این سنگنگاره از جایی در استان فارس و اطراف شیراز میآید، چرا که سبکش به نقشبرجستههای آنجا شباهت دارد.
آقای سیمپسون همچنین میگوید: «فکر میکنم این بخشی از یک سنگنگاره بزرگتر باشد. ممکن است قطعات دیگری وجود داشته باشند.»
او با اشاره به حالت ایستادن مرد در سنگنگاره میگوید اینکه انگشت اشارهاش را بلند کرده نشاندهنده آن است که این مرد در حضور شاه یا خاندان سلطنتی است و همین باعث میشود که این نقشبرجسته احتمالا «بخشی از یک ترکیببندی بزرگتر است که شاه در سمت راست آن به تصویر کشیده شده و افراد دیگری پشت سرش قرار دارند.»
این باستانشناس اضافه میکند با توجه به اینکه نوشتهای روی این سنگنگاره حکاکی نشده، تشخیص هویتش غیرممکن است، اما از روی پوشش او مشخص است که فردی از طبقات بالا بوده است.
او با «خارقالعاده» توصیف کردن این اثر باستانی، گفته که در بازار سیاه چنین اثری شاید بین بیست تا سی میلیون پوند (معادل ۲۵ تا ۳۷ میلیون دلار) به فروش برسد.
آقای سیمپسون میگوید در سالهای گذشته آثار باستانی و عتیقه بیشتری از ایران قاچاق میشود.
در بریتانیا هنوز کسی در ارتباط با قاچاق این نقش برجسته بازداشت نشده است.
مطابق قوانین ایران قاچاق عتیقهها ممکن است تا سه سال زندان و همچنین جریمهای معادل دو برابر ارزش اثر قاچاقشده به دنبال داشته باشد.
امپراتوری ساسانی، که این نقش برجسته متعلق به آن ارزیابی شده، از سوریه امروزی تا قفقاز و آسیای مرکزی گسترده بود و پایتختش، تیسفون، در جنوب بغداد امروز قرار داشت.