دیروز کارگران کارخانه داروگر تهران در گفت وگو با خبرگزاری ایلنا از تعطیلی این کارخانه به دلیل مشکلات شدید مالی کارفرما، اخراج تعدادی از همکاران خود و بلاتکلیفی تعداد دیگری که مطالبات معوقه 4 ماهه دارند، خبر دادند.
طبق گفته کارگران و منابع کارگری، در پی ادامه بحران مالی در کارخانه داروگر تهران که به تعویق 4 ماهه پرداخت حقوق 100 کارگر و توقف 7 ماهه پرداخت حق بیمه و افزایش بدهی های بیمه ای به اداره تامین اجتماعی منجر شده بود، کارگران روز چهارشنبه هفته گذشته تجمع صنفی در مقابل نهاد قوه قضاییه در خیابان ولیعصر برگزار کردند و روز پنجشنبه نیز نامه شکایت خود را به صورت گروهی به دادستانی تحویل دادند که در نتیجه آن، کارفرما به دادستانی احضار شد اما بعد از پایان جلسه ای با برخی مسوولان دادستانی، مدیریت کارخانه بلافاصله با مراجعه به کارخانه همه سالن های تولیدی کارخانه را پلمب کرد و اسامی 27 نفر از کارگران قراردادی باسابقه را در لیست اخراج قرار داد و درحالی که 70 کارگر همچنان در انتظار تعیین تکلیف وضعیت شغلی خود بودند، به باقی کارگرانی که بیرون از کارخانه منتظر ورود به محل کارشان ایستاده بودند، گفت حق ورود به محل کار را ندارند و از آنها خواست با تحمل شرایط فوق تا شهریور ماه منتظر دریافت مطالبات شان بمانند و کارگرانی که تمایل به ادامه همکاری ندارند، می توانند درخواست ترک کار بدهند.
کارگران همچنین به خبرگزاری ایلنا گفتند به دنبال اعلام کارفرما درباره غیرممکن شدن ادامه فعالیت این واحد تولیدی به دلیل بدهی های مالیاتی و ناتوانی از راه اندازی همه خطوط تولیدی کارخانه و ممکن نبودن پرداخت حقوق کارگران، حدود 15 نفر از کارگران قصد دارند به شرط دریافت نامه ترک از کار، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری از کارخانه خارج شوند درحالی که باقی کارگران هم نگرانند که در نتیجه وضعیت پیش آمده، امنیت شغلی خود را از دست بدهند.
به دنبال این اظهارات، دیروز محمدرضا فرزعلیان، مسوول کانون شوراهای اسلامی کار غرب تهران، ضمن تایید پلمب شدن کارخانه داروگر تهران، در گفت وگو با خبرگزاری ایلنا از جزییات دیگری در مورد این اتفاق گفت: «روز جمعه، مدیرعامل کارخانه اطلاعیه زد و به دلیل مشکل با اداره مالیات، تمام سالن ها و قسمت ها را تعطیل کرد. این درحالی است که از 1100 کارگر این واحد تولیدی امروز کمی بیش از 50 کارگر باقی مانده اند و بقیه در طول ماه ها و سال های اخیر اخراج شده اند و به نظر می رسد قصد دارند همین تعداد کارگران باقی مانده را هم بیکار کنند.» فرزعلیان با اعلام اینکه «تولید داروگر کاملا خوابیده و این برند قدیمی، نفس های آخرش را می کشد»، پیش بینی کرد که با اخراج کارگران باقی مانده، کارخانه به طور کامل تعطیل خواهد شد و گفت: «امروز داروگر به کما رفته و ظاهرا سرنوشتی مثل سایر برندهای قدیمی در انتظار این شرکت باسابقه است. همه مسوولان هم می دانند مشکل داروگر چیست اما دست روی دست گذاشته اند و هیچ اقدامی برای حل مشکلات نمی کنند تا زمانی که داروگر هم مثل ارج و آزمایش، تبدیل به یک نام کهنه می شود و نام و نشانی از آن باقی نمی ماند. مدیرعامل داروگر چندین شرکت دیگر هم دارد اما وضع همه این شرکت ها خراب است و وضع داروگر، خراب تر از همه! با بی تدبیری کار را به جایی رسانده اند که کارگر داروگر 4 ماه است یک ریال حقوق نگرفته و حق بیمه اش واریز نشده و در آستانه اخراج و بیکاری است و با نگهبانی و دستفروشی و مسافرکشی خرج زندگی اش را تامین می کند.»
شرکت داروگر، یک شرکت سهامی عام است که پایه اولیه آن، سال 1307 و در شهر اصفهان توسط غلامرضا داروگر پی ریزی شد. اولین محصول تولیدی آقای داروگر، «صابون سوبلمه» بود و بعد از انتقال خط تولید به تهران و از سال 1320 به تنوع محصولات داروگر اضافه شد. داروگر «پایه گذار تولید صنعتی صابون و همچنین پودر لباسشویی» در ایران است اما در سال های بعد تولید سایر مواد شوینده و بهداشتی و غذایی هم به محصولات این شرکت اضافه شد چنان که در فهرست شرکت های زیرمجموعه هلدینگ داروگر می توان از 12 شرکت سراغ گرفت؛ تیدی، تولیددارو، شرکت روغن نباتی جهان، شرکت کیوان تجارت پاسارگاد، شرکت تجزیه شیمی، شرکت کیمیای ایران، جهان کف دارو، هومن شیمی پارس، یاس خرمشهر، شرکت صنایع بسته بندی داروگر، شرکت ارزش آفرینان سرمایه و همچنین شرکت بسته بندی البرز. امروز در صفحه وبسایت هلدینگ داروگر که به «کفسا» تغییر نام داده، نام های خاطره انگیز می بینیم که روزگاری اعتبار بدنه اشتغال کشور بودند و امروز دیگر از آنها نشانی باقی نمانده است. طبق برخی اخبار منتشر شده در فضای وب، پیش از سال 1357، بخش هایی از هلدینگ داروگر از سرمایه کارآفرینانی همچون خانواده خسروشاهی تغذیه می کرد اما در سال های بعد از بهمن 1357، هلدینگ داروگر مانند بسیاری از شرکت ها و موسسات اقتصادی به نهادهای دولتی از جمله بانک ملی و بنیاد شهید (سازمان اقتصادی کوثر) واگذار شد.
مشکلات مالی هلدینگ داروگر از نیمه دهه 1390 به گوش رسانه ها رسید درحالی که گفته می شود زخم اولیه، بعد از خصوصی سازی این هلدینگ در سال 1389 به بدنه «داروگر» وارد شد. ابتدای سال 1396، خبرگزاری تسنیم در گزارشی از ابهام در ادامه حیات مجموعه تولیدی 90 ساله «داروگر» نوشت. این ابهام به دلیل بسته بودن درهای کارخانه در اولین روز کاری و غیرممکن شدن ورود کارگران به داخل کارخانه مطرح شد چون تعدادی از کارگران گفته بودند به ایشان گفته شده تا اطلاع ثانوی و تا زمان تعیین تکلیف ادامه فعالیت کارخانه در مرخصی اجباری هستند و تعداد دیگری هم گفته بودند که پس از تعطیلات نوروزی به آنها اعلام شده که برای تسویه حساب اقدام کنند.
به دنبال اعلام خبر بیکاری موقت کارگران «داروگر»، مدیر وقت صنایع غیرفلزی وزارت صنعت گفت: «قرار بر این بود که بعد از تعطیلات نوروزی برای حل مشکلات داروگر از طریق ستاد تسهیل اقدام شود. به همین منظور مدیرعامل این هلدینگ باید به وزارت صنعت مراجعه می کرد اما تاکنون مراجعه ای نداشته است.»
شائبه تعطیلی «داروگر» به این دلیل پررنگ بود که کمی قبل ترش هم کارخانه های ارج و آزمایش؛ برندهای ایرانی و معتبر تولیدکننده لوازم خانگی، برای همیشه تعطیل شده و به تاریخ پیوسته بودند.
در گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از رییس شورای کارگران کارخانه داروگر و همچنین یکی از اعضای سابق انجمن شویندگان که حاضر به ذکر نام خود نبود، گفته شده بود که بدهی 800 میلیارد تومانی شرکت تولیدی داروگر به بانک ها و انباشت مشکلات مالی طی دو دهه و سبقت گرفتن رقم بدهی از مجموع دارایی های شرکت، عامل تعطیلی «داروگر» بوده و مشکلات مالی این مجموعه در حدی شدت گرفته که از مجموع 2500 کارگر شاغل در «داروگر» فقط 450 نفر مشغول به کار هستند.
یک روز پس از انتشار این گزارش و درحالی که ابراهیم اسدی؛ رییس کانون شورای هماهنگی کارگران قزوین گفته بود کمیته ویژه ای در استانداری قزوین برای رسیدگی این مساله تشکیل شده، محمدرضا مس فروش؛ رییس وقت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، در پایگاه اطلاع رسانی این وزارتخانه، ضمن انتقاد از رسانه ای شدن توقف فعالیت این برند قدیمی، تعطیلی «داروگر» را تکذیب کرد و گفت که این کارخانه روال عادی تولید خود را طی می کند و در فرصت تعطیلی های فروردین ماه، در دست بهسازی و نوسازی بوده است.
مس فروش همچنین گفته بود: «داروگر برند بزرگ و معتبری است و هیچ مشکلی در عرصه تولید ندارد. پس از انتشار این خبر با وجود اینکه از نزدیک به همه مسائل کارخانه های استان اشراف داریم، باز برای اطمینان، بررسی های کاملی درباره کارخانه تولیدی داروگر انجام شد، زیرا وظیفه قانونی ما حمایت از تولید و اشتغال در کشور است. بررسی های ما نشان داد که کارخانه داروگر به هیچ عنوان تعدیل، کاهش یا اخراج نیرو ندارد و انتشار این گونه خبرها موجب ایجاد فضای یاس و تردید در جامعه و مغایر با فرامین رهبر جمهوری اسلامی در سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال است.»
به دنبال اظهارات این مقام دولتی، بیژن اسماعیلی؛ مدیرعامل هلدینگ داروگر هم تعطیلی «داروگر» را تکذیب کرد اما پایان تابستان 1397، خبر دیگری از مرخصی اجباری 400 کارگر «داروگر» منتشر شد. این بار هم منبع انتشار این خبر، خبرگزاری تسنیم بود و در گزارش خود اطلاع می داد که پرداخت حقوق کارگران حدود دو ماه به تعویق افتاده علاوه بر اینکه کارگران به خبرنگار تسنیم گفته بودند کارفرما از روز 29 مرداد ماه 97 تمامی کارگران شاغل را تا 5 مهر ماه به تعطیلات تابستانی فرستاده درحالی که کارگران، هم از وضعیت پرداخت بیمه خود بی خبرند و هم دو ماه حقوق معوق دارند. طبق گفته کارگران، نیمه شهریور هم پارچه ای سردر کارخانه نصب و اعلام شده بود که این مجموعه به منظور تعمیرات و افزایش راندمان تولید تا 2 هفته کاری دیگر (5 مهر ماه) تعطیل است. خبرنگار تسنیم در گزارش خود نوشته بود که همزمان با این اتفاق، حدود 450 کارگر قراردادی و رسمی شاغل در دو کارخانه تولی پرس و بسته بندی البرز که از زیرمجموعه های هلدینگ داروگر هستند هم به طور موقت بیکار و راهی تعطیلات اجباری شده اند.
این اخبار درحالی منتشر شد که تنها 17 روز پیش از اعلام تعطیلی مجموعه داروگر و روز 30 مرداد همان سال، به دنبال انتشار خبرهایی درباره تعطیلی مجموعه تولیدی تولی پرس به دلیل ناتوانی از ادامه فعالیت، روابط عمومی این شرکت با صدور اطلاعیه ای توقف فعالیت این کارخانه را تکذیب و اعلام کرد: «این واحد تولیدی در روز شنبه مورخ 10 شهریور 97 پس از پایان تعطیلات تابستانی بازگشایی می شود و با قدرت به تولید ادامه خواهد داد.»
دامنه اخبار ورشکستگی این مجموعه عظیم به سال 1398 رسید و طبق اطلاعیه سازمان امور مالیاتی، 48 دستگاه کامیون شرکت داروگر به دلیل بدهی مالیاتی 830 میلیارد تومانی به مزایده گذاشته شد.
پایان سال 1399 و در دهمین سال واگذاری عمده سهام این شرکت به مالک جدید، خبر دیگری از سازمان امور مالیاتی درباره مزایده اموال این شرکت منتشر شد. طبق گزارشی که خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه فرهیختگان منتشر کرده بود، زیان انباشته این شرکت در پایان شهریور 1399 و با افزایش حدود 10درصدی نسبت به میزان زیان انباشته نیمه اول سال 1398 حدود 1030 میلیارد تومان بوده علاوه بر اینکه طی سال های 92 تا پایان 6 ماهه 99 زیان انباشته هلدینگ داروگر نزدیک به 270 برابر شده به این معنا که داروگر در پایان شهریور ماه سال 1399 معادل 358درصد دارایی خود یعنی حدود 1762 میلیارد تومان بدهی داشته که در مقایسه با سال 1398 معادل 20درصد افزایش یافته است. سقوط اقتصادی این هلدینگ درحالی اتفاق افتاده بود که به استناد گزارش روزنامه فرهیختگان، در پایان دهه 80، محصولات شوینده تولید شده توسط شرکت داروگر، سهم 70 الی 75درصدی بازار مصرف ایران را داشت اما ظاهرا افول این شرکت از اوایل دهه 90 آشکار شده است.