عصر ایران – اخیراً برخی چهره های سیاسی، اتهاماتی را متوجه مردم کرده و طوری سخن می گویند که گویا عدم توسعه کشور و مشکلات معیشتی موجود، به دلیل تقصیر و کوتاهی های مردم است. از جمله آقای مصباحی مقدم در توضیح علل پیشرفت چین و عدم توسعه ایران گفته که مردم آن کسور روزی به یک یا دو وعده غذا قانع هستند ولی مردم ما این گونه نیستند.

یا آقای علم الهدی امام حمعه مشهد  در تبیین علل فروپاشی معیشت خانواده ها گفته است: متأسفانه در برخی از خانواده‌ها این رویه نادرست وجود دارد که به‌محض اینکه بر حقوق افزوده می‌شود یا درآمد بالاتر می‌رود، سطح هزینه نیز بلافاصله به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند. این بزرگ‌ترین عامل از بین برنده معیشت خانواده است. این مسئله مصرف و هزینه از جمله ارکان مهمی است که خانواده‌ها باید مدنظر قرار بدهند.

البته از این قبیل سخنان بی بنیاد زیاد گفته است و این دو، فقط مشتی نمونه خروارند.

در پاسخ به این قبیل سخنان، کلامی از خود نمی آوریم و فقط سخنان رهبر انقلاب در تفسیر نامه حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر را بازخوانی می کنیم که مشخص شود دلیل عدم توسعه ایران و مصائب معیشتی خانواده ها، زیاد غذا خوردن مردم و افزودن هزینه ها به اندازه افزایش حقوق است یا این که خود مسوولان که این دو (آقای علم الهدی و آقای مصباحی مقدم) نیز جزو آنها هستند، گناهکار وضع موجودند؟

توضیح این که سخنان رهبری در دیدار اعضای هیات دولت وقت در 20 آیان 1383 ایراد شده و عیناً از سایت ایشان بازنشر می شود؛ بخوانید:

وقتی انسان به اعماق این نامه باز می‌گردد، واقعاً در مقابل عظمتی که در هر فراز و جمله‌بندی آن وجود دارد، احساس حقارت می‌کند. می‌فرماید: «و انّما یؤتی خراب الأرض من اعواز اهلها»؛ ویرانی زمین از تنگدستی مردم زمین حاصل می‌شود؛ یعنی وقتی مردم تنگدست بودند، زمین ویران می‌شود.

حضرت این را به عنوان یک نکته‌ی فلسفی بیان نمی‌کنند؛ به عنوان یک واقعیت بیان می‌کنند. «ارض»ی هم که این‌جا می‌گویند، همان سرزمین مصر است که مالک‌اشتر دارد می‌رود.

البته آن‌وقت شام و عراق و ایران و مدینه و هر نقطه‌ی دیگر دنیا که حاکمی دارد، با مصر قابل مقایسه است.
می‌گویند سرزمینی که تو داری به آن‌جا می‌روی، اگر توانستی مردمش را ثروتمند کنی، آباد خواهد شد؛ اما اگر مردم را فقیر نگه داشتی یا فقیر کردی و نتوانستی، این سرزمین هم آباد نخواهد شد؛ ویرانه خواهد ماند. 

مردم هستند که باید با نشاطِ خودشان و با توانایی‌هایی که پیدا می‌کنند، سرزمین‌شان را آباد کنند. ابتکار آحاد مردم است که همه جای زمین را آباد می‌کند.

بعد می‌فرمایند: «و انّما یعوز اهلها». اعواز، باب افعال است؛ اما لازم است: مردم تنگدست می‌شوند. حضرت با لامِ تعلیل می‌فرمایند: «لإشراف انفس الوُلاه علی الجمع»؛ فقر مردم، تقصیر فرمانروایان است؛ آنها هستند که موجب فقر مردم می‌شوند؛ چون آنچه را که از ثروت و منافع به‌دست می‌آید، برای خودشان می‌خواهند؛ این موجب فقر مردم می‌شود.