یک دیپلمات سابق: روس‌ها وقتی برخورد ضعیف ایران با چین را دیدند، مطمئن شدند که می‌توانند مانند چینی‌ها عمل کنند
پس از آنکه در بیانیه پایانی ششمین نشست مشترک وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و روسیه، به مالکیت جزایر سه‌گانه اشاره شد، واکنش‌ها به آن در داخل ایران بالا گرفت. ادعای مالکیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه موضوع تازه‌ای نیست، اما حمایت روسیه از این خواسته و صدور بیانیه در این خصوص واکنش شدید رسانه‌های داخل ایران را به دنبال داشت.
عکس دسته جمعی وزیر خارجه روسیه با نمایندگان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در مسکو به تاریخ دهم ژوئیه ۲۰۲۳آسوشیتدپرس
در بیانیه یادشده، بر ضرورت گفت‌وگوهای راهبردی تاکید و از تلاش‌های امارات برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای مسئله جزایر سه‌گانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی از طریق مذاکرات دوجانبه یا شکایت بردن به دادگاه بین‌المللی بر اساس قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل حمایت شد.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در آغاز جلسه علنی روز یکشنبه در مجلس شورای اسلامی، خطاب به همسایگان ایران و روسیه اعلام کرد: «حفظ ثبات و توسعه اقتصادی منطقه تنها بر مبنای رعایت اصول حسن همسایگی از جمله احترام به تمامیت ارضی کشورمان موثر است». او اعلام کرد که مجلس شورای اسلامی مطالب بیانیه مشترک کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را به‌شدت رد می‌کند.
به گزارش ایسنا، رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: «روسیه که خود قربانی توسعه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی غرب و ناتو و در حال نبرد با آنان است، نباید به برنامه ژئوپلیتیکی غرب برای بی‌ثبات کردن خلیج فارس کمک کند؛ آن هم در حالی که ایران تنها ضامن ثبات در خلیج فارس و خنثی‌کننده برنامه‌های خطرناک غرب در این منطقه حساس است.»
قالیباف سپس روسیه را خطاب قرار داد و افزود: این کشور باید بداند مسیر همکاری از رهگذر احترام به خط قرمز‌های مردم ایران از جمله تمامیت ارضی و استمرار حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی می‌گذرد.
ناصر نوبری، دیپلمات و سفیر سابق ایران در روسیه، نیز در واکنش به این اقدام روسیه آن را یک اقدام راهبردی مهم و جدید خواند و ضمن قابل حدس زدن دانستن آن هشدار داد که تداوم این رویه برای ایران خطر امنیتی سرزمینی به همراه خواهد داشت.
نوبری به روزنامه اعتماد گفت: «شیوخ این رویه را که با چین شروع کردند و اکنون با روسیه پی گرفتند، ادامه خواهند داد تا آن را جهانی کنند. روس‌ها مانند چینی‌ها با توجه به عقب‌نشینی آمریکا از خاورمیانه و تلاش عرب‌ها برای جبران خلا حاصل، به دنبال نزدیک شدن به عرب‌ها و شیوخ‌اند.»
او در ادامه مدعی شد که در این مسیر، روس‌ها مانند چینی‌ها برای اعتمادسازی با شیوخ از ایران هزینه کردند. نوبری که این حرکت روس‌ها را قابل پیش‌بینی عنوان می‌کند، مدعی شد که روس‌ها وقتی برخورد ضعیف و انفعالی ایران با چین را دیدند، مطمئن شدند که می‌توانند مانند چینی‌ها از منافع امنیتی راهبردی ایران برای کشورهای عربی هزینه کنند.
این دیپلمات سابق جمهوری اسلامی توضیح داد: ایران در واکنش به این اتفاق کمی هیاهو می‌کند اما نهایتا آن را هضم خواهد کرد: «آن‌ها دیدند که پس از این اقدام چینی‌ها، ایران با اعزام یک هیئت اقتصادی چینی راضی شد و متعاقب آن رئیس‌جمهوری ایران به چین سفر کرد و در این خصوص هیچ صحبت نشد و بیانیه‌ای هم ترمیم نشد و موضوع فیصله یافت و ایران این تعرض امنیتی استراتژیکی را هضم کرد. این بار روس‌ها یک خال بالاتر از چینی‌ها زدند و افزون بر گفت‌وگو برای سه جزیره، ارجاع به دادگستری بین‌المللی را هم مطرح کردند.»
محمدجواد لاریجانی، دیپلمات سابق جمهوری اسلامی، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد که چین و روسیه به امید جذب منافع کوتاه، در پازلی که آمریکا طراحی کرد، بازی کردند. او گفت: «به نظرم هر دو فریب خوردند و زمان این فریب را نشان می‌دهد. یعنی اگر فکر کرده باشند که کشوری مثل امارات یا عربستان سعودی یا بحرین و کویت و… دیگر از آمریکا فاصله گرفتند و می‌خواهند مستقلا عمل کنند، به نظرم فهمشان از شرایط کاملا قابل‌سوال است.»