آمار رسمی مذکور که مدیرکل حسابرسی سازمان امور مالیاتی کشور در گفتوگو با دنیای اقتصاد تشریح کرده است، به نوعی از نمای کاذب خانههای خالی پردهبرداری کرده است. محتوای این آمار و اطلاعات نشان میدهد برچسب لوکس بودن املاک که به بازار خانههای منجمد بازار مسکن تهران و کشور از سوی برخی ذینفعان این بازار و از قضا گروهی از مقامات سابق دخیل در سیاستگذاری بخش مسکن الصاق شده بود، درست نیست.
شکست سیاستهای دولت در بازار مسکن
روند اخذ مالیات نیز حاکی است که تاکنون تنها مالکان چند واحد مسکونی از چند صدهزار واحد خالی شناسایی شده در کشور نسبت به پرداخت مالیات مربوطه اقدام کردهاند.در مجموع با این توصیفات نمیتوان گفت طرح مالیات بر خانههای خالی برخلاف ادعای مسئولان توانسته تاثیر مثبتی بر بازار مسکن داشته باشد؛ همچنین درآمد حاصل از آن نیز بر اساس پیشبینی قبلی آن نبوده است.
دولت با شروع فصل معاملات امسال، سیاستهایی را در بازار مسکن به اجرا در آورد تا مطابق با ادعای خود بتواند بازار نابسامان فروش و اجاره را تحت کنترل بگیرد، اما آنطور که به نظر میآید این سیاستها چندان بر بازار تاثیرگذار نبوده و یکی پس از دیگری ناکارآمدی آن مشخص شد. طرح مالیات بر خانههای خالی نیز فارغ از این موضوع نیست و تا کنون دستاوردی نداشته است.
روند افزایشی واحدهای خالی در کشور
یکی دیگر از یافتههای آمار جدید از خانههای خالی مربوط به وزن تهران در بازار کشوری این نوع از املاک مسکونی است.در حالی که بر اساس آخرین آمار رسمی پیش از این مربوط به سرشماری سال 1395، نسبت تعداد خانههای خالی شناساییشده در تهران به کشور 9/ 18درصد بوده است، اکنون بر اساس یافتههای جدید وزارت راه و شهرسازی و پایش صورتگرفته بر آمار اولیه خانههای خالی شناساییشده، این نسبت به 42 درصد افزایش یافته است. به عبارت سادهتر، 42 درصد از کل خانههای خالی شناساییشده برای مالیاتستانی در کل کشور تاکنون، متعلق به تهران است. اما این روند نشان از چه دارد؟
در سالهای گذشته با کاهش ارزش پول ملی در کشور و تلاش مردم برای حفظ سرمایه خود، پول زیادی به قصد سرمایهگذاری وارد بازار مسکن شد. تعداد زیادی از افراد صرفا واحدها را برای کسب سود نگه داشتهاند و نیازی به عرضه آن ندارند.
مالکیت عمده بانکهای بر خانههای خالی
مسئله مهم دیگری که با آمارگیری از واحدهای خالی بحث مالکیت آنهاست. آنطور که روزنامه جام جم بر اساس آخرین آمار نفوس و مسکن در سال ۹۵ گزارش داده است، در این سال، تعداد خانههای خالی حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحد بوده است، اما اخیرا برآوردها نشان میدهد حدود 6 میلیون و ۲۰۰ هزار خانه در کشور خالی است!
همچنین آمارها نشان میدهد که ۸۰ درصد این خانهها مربوط به افراد حقوقی یا همان دستگاههای دولتی و نیمهدولتی و ۲۰ درصد هم مربوط به اشخاص حقیقی است. شواهد نشان میدهد در بین دستگاههای دولتی بانکها دارای بیشترین خانه خالی هستند.
به این ترتیب به نظر میرسد آمارها در حوزه خانههای خالی بسیار متناقض است. در برخی آمارها رقم این خانهها سه میلیون، در برخی 290 هزار و در برخی دیگر بیش از 6 میلیون واحد مسکونی برآورد شده است. این در حالی است که دولت بر اساس همین آمار متناقض، سهم 2000 میلیارد تومانی را در منابع خود به مالیات از خانههای خالی اختصاص داده است.