رئیس کل سابق بانک مرکزی ادعای روزنامه دولت درباره کاهش یک‌میلیارد دلاری ارزش دارایی‌های بلوکه‌شده در کره جنوبی را رد کرد. او می‌گوید، برخلاف گفته رئیس کنونی بانک مرکزی، علت این کاهش فقط کم شدن ارزش پول ملی کره نبوده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی پیش از این همواره میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی را هفت میلیارد دلار عنوان می‌کردند.
اخیرا و پس از توافقتبادل زندانیان میان ایران و آمریکا که آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده در کره بخشی از آن است، مقام‌های آمریکایی میزان این دارایی را شش میلیارد دلار عنوان کرده‌اند.
رسانه‌های دولتی تلاش می‌کنند مسئولیت آب رفتن یک میلیاردی دارایی‌ها در کره جنوبی را متوجه دولت قبلی، به‌خصوص رئیس پیشین بانک مرکزی، عبدالناصر همتی کنند.
“شارلاتانیزم خبری رسانه‌های دولت”
عبدالناصر همتی روز دوشنبه، ۲۳ مرداد در یادداشتی که در کانال تلگرامی او منتشر شد درباره این موضوع توضیحاتی داد و اتهام‌زنی‌های رسانه‌های دولتی را “نوعی شارلاتانیزم خبری” خواند.
او می‌گوید، در سال ۲۰۱۲ قانونی در آمریکا تصویب شد که خرید نفت ایران را تحریم کرد اما برای مقابله با بالارفتن قیمت‌های جهانی رئیس جمهوری این کشور اجازه داشت مشروط به کاهش تدریجی واردات و عدم استفاده از منابع برای خرید کالا و خدمات تحریمی به مشتریان قدیمی ایران مجوز بدهد.
رئیس سابق بانک مرکزی با بیان این که ایران همچنین اجازه استفاده از این منابع برای تجارت با کشور ثالث را هم نداشت افزود: «این قانون، هر گونه انتقال منابع حاصل از صادرات نفت و محصولات نفتی از کشوری به کشور دیگر را منع می‌کرد و ایران ناچار بود به هر کشوری مثل چین، هند، کره که نفت می‌فروشد، از همان کشور هم کالا خرید کند.»
تهاتر کالا برای فرار از تحریم
این زمانی است که جمهوری اسلامی به خاطر فشار تحریم‌ها تهاتر نفت با کالا یا معاملات پایاپای با مشتریان اصلی نفت و گاز خود را در دستور کار قرار داد.
به گفته همتی، مطابق توافق‌ها، حدود نیمی از منابع به وون کره (پول ملی کره جنوبی) و نیم دیگر به یورو دریافت می‌شد و منابع یورویی به تدریج مصرف می‌شد اما همه منابع وون کره مصرف نمی‌شد و بخشی از آن تجمیع می‌شد.
اردیبهشت ۱۳۹۷ و در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده از توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و تمام تحریم‌های تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال و به مرور تشدید کرد.
از مدتی پیش از خروج آمریکا از برجام و با بالارفتن احتمال آن بازار ارز در ایران متلاطم شد و ارزش برابری ریال با ارزهای معتبر خارجی در سراشیبی سقوط قرار گرفت.
سلب مسئولیت همتی از خود
عبدالناصر همتی با بیان این که ریاستش بر بانک مرکزی مرداد ۹۷ آغاز شد می‌گوید، قرارداد با کره درباره دارایی‌های ایران در بانک‌های این کشور پیشتر امضاء شده بود.
او در کانال تلگرامی خود نوشت: «هنگامی که انعقاد قرارداد به ارز محلی انجام می‌شود، باید موضوع حفظ ارزش آن در مقابل سایر ارزها دیده شود که در قرارداد با کره دیده نشده بود. ولی در قرارداد مربوط به دریافت دینار در عراق، این موضوع، در دوره مسئولیت من، در قرارداد دیده شد.»
محمدرضا فرزین، رئیس کل کنونی بانک مرکزی درباره آب رفتن یک میلیارد دلاری دارایی‌ها در کره به تازگی توضیح داد هفت میلیارد دلار پول ایران به وون در بانک‌های کره‌ای نگهداری می‌شده که به خاطر کاهش ارزش برابری پول ملی کره در برابر دلار، میزان آن یک‌هفتم کاهش یافته است.
همتی درباره این توضیح نوشت: «کم شدن منابع در حساب‌های موجود در کره جنوبی برخلاف گفته آقای فرزین، صرفاً به دلیل کاهش برابری ارزش وون کره در مقابل یورو و دلار نبود، هرچند که کاهش ۱۵ درصدی ارزش وون کره در دو سال گذشته در دوره مدیریت دولت سیزدهم اتفاق افتاده و اگر قابل تبدیل به ارز معتبرتر بود، قصور به خودشان برمی‌گردد.»
ریشه اصلی وضعیت بحرانی کنونی
او درباره علت‌های دیگر کاهش ارزش منابع بلوکه شده در کره توضیح بیشتری نداد اما در بخش دیگری از یادداشت خود اشاره‌ای دارد که یکی از ریشه‌های اصلی معضلات کنونی را آشکار می‌کند.
همتی می‌گوید، آمریکایی‌ها همکاری در زمینه تسهیل دسترسی ایران به منابع ارزی را “منوط به یک‌سری مسائل سیاسی کردند که ماهیتا و موضوعا از دست بانک مرکزی خارج بود و نیاز به تصمیم‌گیری در سطوح دیگری داشت”.
به عبارت دیگر، معضلاتی نظیر از دست رفتن یک میلیارد دلار از منابع حاصل از فروش نفت ایران متاثر از سیاست‌های غرب‌ستیزانه‌ای است که تصمیم‌گیرنده نهایی آنها شخص رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای است.
ظاهرا به دلیل همین واقعیت است که همتی در بخش پایانی یادداشت خود نوشته است: «این گونه خبرسازی از سوی رسانه‌های دولتی یک نوع “شارلاتانیزم خبری” است و باید بگویم نوعی تلاش مذبوحانه است و متأسفانه دردی هم از دولت سیزدهم دوا نمی‌کند.»
دویچه وله