داستان خنجر روسی و بازی های دو سر برد روسیه در تاریخ / توضیح ظریف وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی درباره “خنجر روسی”

By | ۱۴۰۳-۰۱-۰۹

حمایت مسکو از موضع شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه ، مجددا موج روس ستیزی ایرانیان را بیدار کرده است. عقده ای تاریخی که بارها و بارها حقانیت آن در بحران ها و گلوگاه های رویدادی بر کوچک و بزرگ این کشور، اثبات شده است. روسیه همانند هر کشوری، برای تامین منافع ملی خود ، نوعی سبک بازی خاص دارد( مثل فرانسه که بازی پلیس بد- پلیس خوب می کند ، یا انگلیس که دولت پنهان مزدور می سازد، یا آمریکا که از تجارت آزاد و وابستگی اقتصادی و فناورانه شروع می کند و پایگاه سازی می نماید و غیره). بازی روسی، بازی دو سر برد نام دارد. هم با کسی که وارد معامله و پیمان می شود تجارت می کند و هم کلیه ریشه های او را در موقعیت مناسب و بشکلی قطره چکانی، در اختیار دشمنش قرار می دهد. برخی از منتقدین، این نوع کنش رفتاری روسیه را خنجر روسی ، نامیده اند. ویدئوی زیر، مصادیقی اثباتی از اعمال سیاست خنجر روسی ، برعلیه ایران است . بدون موضع گیری ولی بشکلی عمیق، مشاهده نموده و سپس تحلیل کنید.

شعارسال: در چند روز گذشته شاهد امضا، ردپا و حمایت مسکو از موضع شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه بودیم. حمایتی که به اعراب توصیه می‌کرد که تعیین سرنوشت جزایر سه گانه را از طریق طرح دعوا در مجامع بین المللی دنباله گیری کنند. مواضعی که ناخشنودی شدید سیاسیون در جمهوری اسلامی ایران را به دنبال داشت.

نکته جالب توجه این است که ما اولین بار نیست که از چنین موضع گیری‌هایی از جانب روسیه، ضربه می‌خوریم و با وجود یقین به بدعهدی روس‌ها، متاسفانه جایگاه ویژه‌ای به آن‌ها در سیاست خارجی خودمان داده ایم. در کمتر از ۶ ماه، روس‌ها ۲ بار پا از گلیم خود درازتر کرده و درباره تمامیت ارضی ایران، با برخی کشور‌های عربی همسویی کرده اند: بار اول در تیرماه امسال بود که با بیانیه نشست وزرای خارجه کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس همراهی کردند و خواستار مذاکره با امارات درباره مالکیت جزایر سه گانه یا ارجاع پرونده آن به دیوان بین المللی دادگستری شدند. بار دوم نیز همین چند روز پیش بود که در نشست همکاری‌های عربی – روسی که در مراکش برگزار شد، در کنار کشور‌های عربی، همان موضع قبلی را تکرار کردند. ویدئو کلیپ تهیه شده توسط رسانه انتخاب، به مصدایقی از این بدعهدی‌ها و دشمنی‌های تاریخی پوشیده در قالب تلاش «کا گ ب» برای برکناری ظریف و برخی دیپلمات‌های ایران در دهه شصت تا معامله بر سر قطعنامه ضد ایرانی و مکانیزم ماشه و … پرداخته است.

 به نظر می‌رسد روس‌ها از این جهت گستاخ شده اند که فکر می‌کنند روابط ایران با آمریکا و اروپا تا ابد دچار تنش خواهد بود و تهران برای تغییر در این روابط ابتدا باید از مسکو مجوز بگیرد. باید این “توهم روسی” را زدود و به ولادیمیر پوتین و همکارانش در کاخ کرملین فهماند که ایران کارت بازی روسیه نیست و روابط فعلی ایران و غرب، ناشی از هر چه باشد، متاثر از منویات مسکو نیست و تهران در صورت لزوم و بر اساس منافع ملی خود، می‌تواند این روابط را به گونه‌ای تغییر دهد که روس‌ها حسرت این روز‌ها را بخورند.
در همین رابطه، محمدجواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه در مراسم بیست و یکمین سالگرد تاسیس مجموعه دنیای اقتصاد، در هتل استقلال تهران در سخنانی به تبیین نگاه غلط سیاستگذاران در مواجهه با مسائل بین‌المللی پرداخت. ظریف، تاکید کرد، روسیه به خاطر ما خودش و منافعش را به خطر نخواهد انداخت، دنیای امروز دنیای مردی و جوانمردی نیست، اگر ما با دیدگاه غلط امتیازات و فداکاری‌های بیش از حدی را تقدیم روسیه کردیم نباید توقع رفتار مشابه مسکو را داشته باشیم. اگر همین ادراک اولیه را در مورد جهان پیدا کنیم، نه برای روسیه غش می‌کنیم نه از روسیه متنفر می‌شویم. تمامی جناح‌ها از موضع اخیر روسیه در مورد جزایر سه‌گانه خشمگین هستند. روسیه به خاطر ما خودش و منافعش را به خطر نخواهد انداخت.

حمید ابوطالبی مشاور رئیس جمهور سابق بیان نموده است که روسیه طی پنج ماه، دو بار تمامیت ارضی ایران را زیر سؤال برده و مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه کاملا ایرانی را خدشه‌دار کرده است؛ مطمئن باشید اگر همین مسیر را طی کنیم، روس‌ها دوباره همین کار را خواهند کرد و از همین ادعای امارات حمایت می‌کنند. زمانی که یک سیاست خارجی منسجم، متوازن و استوار بر منافع ملی، در قبال همه جهان و البته قدرت‌های بزرگ و بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نداشته باشیم، نمی‌توان انتظار پاسخ‌گویی لازم در برابر این‌گونه اقدامات را داشت.

توضیح وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی درباره “خنجر روسی”

جواد ظریف گفته: روسیه بسیاری از کنش‌های جهانی را از دیدگاه بده بستان‌های بسیار پیچیده میبیند. این نگرش در جنگ اوکراین میتواند پیامد جدی برای امنیت ملی ایران داشته باشد. روسیه، ایران را برای منافع خود فدای آمریکا می‌کند.

وی گفت: بی شک روسیه آمادگی ندارد که در برابر آمریکا منافع ملی خود را فدای ایران کند البته روسیه همچون هر کشور دیگری آماده است که ایران را فدای مطامع خود در برابر آمریکا و دیگران کند؛ چنان که در افشای فروش پهپاد‌ها و قبل از آن افشای سفر فاسم سلیمانی در تابستان ۱۳۹۴ این کار را انجام داد. آنچه بیشتر اسفناک است بالیدن برخی در رسانه‌های همگانی به خرید سلاح توسط دومین قدرت نظامی جهان از ایران است. این انگاره نشان دهندهٔ برداشت نادرست از دلایل پیچیده اصل خرید و کلیدی‌تر از آن افشای خرید پهپاد توسط روسیه است.

ظریف گفته: دشواری بنیادین در توقعات ما از روسیه است که بر پایۀ بینش درستی تعیین نکرده ایم. به همین دلیل دچار سرخوردگی همیشگی از روسیه میشویم روسیه میتواند از ما بهره برداری کند و ما از این بهره برداری دچار سرخوردگی میشویم. ما باید روسیه را آن چنان که هست، بشناسیم. روسیه نمی‌خواهد پیوند ایران با غرب و آمریکا عادی شود. همزمان مایل نیست تنش‌های ما با غرب و آمریکا به جنگ بینجامد. روسیه می‌پندارد که در صورت عادی شدن پیوند‌های ما با غرب و آمریکا بی درنگ به سمت غرب میرویم.

بازی موش و گربه روسیه با ایران

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس سابق کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس نیز به خبرآنلاین گفته: اکنون یک شرایطی برای مسکو ایجاد شده که هم بازی موش و گربه را با ایران ادامه بدهد هم از غرب امتیاز بگیرد.

فلاحت پیشه در باره تحولات خاورمیانه هم به انزوای شدید رژیم اذعان کرده و گفته است: در ماجرای فلسطین هم چرا وقتی جمهوری اسلامی غافلگیر شد، برخی از مسئولان به گونه‌ای عمل کردند که انگار ایران دستور داده است؟ لذا مشاهده می‌کنید که در روند‌های دیپلماتیکی که شکل گرفته، ایران جایگاهی ندارد و حتی وزیر خارجه چین هم از ایران دعوت نمی‌کند. با از دست دادن فرصت‌های احیای برجام در بحران ماندیم و پای کشور به مسئله اوکراین هم کشیده شده است.

او در مورد احتمال روی کار آمدن دوباره ترامپ هم گفت: روند کلی تحولات نشان از روی کار آمدن دوباره ترامپ دارد؛ ترامپ، فردی است که به مدیریت کلان جهانی اعتقاد دارد و حتی با دشمنان خود صحبت می‌کند، اما در این مدیریت کلان جایی برای ایران قائل نیست. اما اگر او هم روی کار نیاید، ایران و دولت بایدن بیشتر پل‌های پشت سر خود را از بین برده‌اند. هر چند که امیدوارم شرایط افراطی در این رابطه شکل نگیرد، اما مجموعه تحولات و نظرسنجی‌ها از احتمال پیروزی ترامپ سخن می‌گوید. مگر این که بایدن در مشکلات اساسی که برای ما بی‌اهمیت بوده و برای آمریکایی‌ها مهم است بتواند یک تغییر اساسی انجام بدهد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *