علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ۱۳ تیر (۳ ژوئیه) در سخنرانی خود برای اولین بار به مشارکت حداقلی مردم در دور اول انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: «در مرحله اول انتخابات مشارکت مردم کمتر از آن مقداری بود که توقع داشتیم و حدس زده می‌شد.»
او اما بلافاصله مدعی شد کسانی که رأی ندادند مخالف نظام نیستند: «اینکه تصور شود کسانی که در دور اول رای ندادند مخالف نظام هستند، برداشت کاملا اشتباهی است.»
بنا بر آمار رسمی وزارت کشور جمهوری اسلامی، میزان مشارکت در دور اول انتخابات ۴۰ درصد اعلام شد که کمترین میزان مشارکت در تاریخ جمهوری اسلامی است.
رهبر جمهوری اسلامی که به طور معمول بلافاصله پس از اعلام نتایج رسمی هر انتخابات از مشارکت مردم تشکر می‌کند، این بار تا پنج روز کلمه‌ای درباره انتخابات سخن نگفت. او زمانی که روز چهاشنبه ۱۳ تیر برای اولین بار پس از دور اول انتخابات سخنرانی کرد، گفت: «آنچه که مسلم است این است اگر کسی تصور کند که این عده‌ای که رأی ندادند به خاطر این بود که با نظام مخالف بودند، سخت در اشتباه است. این برداشت، این فهم صددرصد اشتباه است.»
علی خامنه‌ای همچنین اذعان کرد “ممکن است یک تعدادی باشند که از اصل نظام خوش‌شان نیاید”. او مدعی شد که این افراد در کشور “آزادانه حرف هم میزنند، حرف‌هایشان هم می‌شنویم، می‌دانیم هم چه می‌گویند”.
رهبر جمهوری اسلامی در حالی مدعی “آزادانه حرف زدن” مخالفان نظام شد، که بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی تنها به دلیل انتقاد از وضع کشور یا از شخص خامنه‌ای به حبس‌های طولانی مدت محکوم شده‌اند.
حتی در همین انتخابات نیز کسانی که در فضای مجازی انتخابات را تحریم کرده بودند مورد پیگرد قرار گرفتند.
دلیل رأی ندادن؛ مشکلات زندگی روزمره و نه مخالفت با نظام
علی خامنه‌ای در ادامه سخنانش رأی ندادن ۶۰ درصد از واجدین شرایط را به مسائل زندگی روزمره ربط داد و گفت: «می‌دانیم کسانی هستند، می‌شناسیم، با اصل این نظام و اصل تشکیلات اسلامی حکومت خیلی موافقتی ندارند، خب بله اینها هستند لکن این که ما هر کسی رأی نداد را ملحق به اینها بکنیم این خیلی خطای بزرگی است. این خطا را نباید کسانی مرتکب بشوند. نه، مشکل دارد، گرفتاری دارد، کار دارد، حوصله ندارد، وقت نمی‌کند، انواع و اقسام موانع برای این کار وجود دارد.»
این در حالی است که از هفته‌ها پیش از برگزاری انتخابات، کمپین‌های مختلفی با عناوین “تحریم انتخابات، نه به انتخابات، نه به سیرک انتخابات و…” در فضای مجازی راه افتاده بود و حتی برخی از سایت‌های داخل کشور مصاحبه‌هایی در سطح شهرها انجام دادند که در آن افراد به روشنی می‌گفتند در انتخابات به دلایل سیاسی شرکت نمی‌کنند.
خامنه‌ای ابراز امیدواری کرده که در مرحله دوم مشارکت بیشتر باشد و تصریح کرده که مشارکت مردم برای جمهوری اسلامی “پشتوانه، آبرو و مایه سربلندی” است. او همچنین گفته است: «اگر چنانچه مردم مشارکت واضح‌تر و بهتر و روشن‌تری داشته باشند، نظام جمهوری اسلامی این توانایی را پیدا خواهد کرد که حرف خودش و نیّات خودش و مقاصد خودش را چه در داخل کشور، چه در مجموعه امتداد راهبردی کشور تحقق ببخشد و این فرصت خیلی بزرگی است برای کشور.»
بسیاری از تحلیلگران عدم مشارکت ۶۰ درصدی مردم را نشانه مخالفت آشکار با برنامه‌ها و عملکرد کل حاکمیت جمهوری اسلامی ارزیابی کرده‌اند.
دویچه وله