ساز و کار ویژه اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران رسما راه‌اندازی شد و سه قدرت اول اروپا یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا با انتشار یک بیانیه مشترک این خبر را اعلام کردند. این سه کشور ساعاتی پیش، از نهایی شدن طرح کانال ارتباط مالی با ایران خبر داده بودند.
متن این بیانیه مشترک که عصر پنج‌شنبه ۱۱ بهمن به امضای ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه و هایکو ماس و جرمی هانت، همتایان آلمانی و بریتانیایی او رسید، به شرح زیر است:
«فرانسه، آلمان و بریتانیا بر اساس تعهد قاطعانه و تلاش‌های پیگیر خود برای حفظ برجام که شورای امنیت سازمان ملل متحد آن را در قطعنامه ۲۲۳۱ خود تأیید کرده است، تشکیل “ساز و کار حمایت از معاملات تجاری” یا اینستکس ساس (INSTEX SAS) را اعلام می‌کنند که یک ابزار انتقالی ویژه با هدف تسهیل تجارت مشروع بین عاملان اقتصادی اروپا و ایران است.
ای۳ (سه کشور اروپایی) بار دیگر تأکید می‌کند که تلاش‌هایش برای حفظ مفاد اقتصادی برجام منوط به اجرای کامل تعهدات ایران در زمینه هسته‌ای و از جمله همکاری کامل و به موقع این کشور با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
اینستکس در ابتدا با تمرکز بر بخش‌های حیاتی‌تر برای مردم ایران – مانند دارو، لوازم پزشکی و مواد غذایی – از مبادلات مشروع اروپا با ایران حمایت می‌کند.
اینستکس در بلند مدت می‌تواند از سوی کشورهای ثالث نیز در تجارت با ایران مورد استفاده قرار گیرد و ای۳ در تلاش برای نیل به این هدف است.
امروز ایجاد ساز و کار اینستکس نخستین گام بزرگ کشورهای ای۳ است. این طرح طی روندی تدریجی به شرح زیر عملیاتی خواهد شد:
– ای۳ از طریق این ساز و کار روی جزئیات عینی و عملیاتی کار خواهد کرد تا شیوه کار شرکت با ایران تعریف شود.
– ای۳ در ایجاد یک تشکیلات کارآمد و شفاف مورد نیاز برای عملیاتی ساختن ساز و کار در ایران، با این کشور همکاری می‌کند.
اینستکس با رعایت دقیق‌ترین استانداردهای جهانی در زمینه مبارزه علیه پولشویی، تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) و نیز با رعایت تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل عمل خواهد کرد. در این راستا، ای۳ انتظار دارد که ایران هر چه سریع‌تر به تمامی تعهدات خود در چهارچوب مفاد اف‌ای‌تی‌اف عمل کند.
ای۳ با این هدف که این ابزار حمایت از مبادلات تجاری با ایران، طی مراحل تدریجی فوق‌الذکر عملی گردد، بر پایبندی خود به پیگیری توسعه اینستکس در میان سایر کشورهای اروپایی علاقه‌مند تأکید می‌کند.»