نشریه «گلف استیتز نیوز» در شماره جدید خود مینویسد، علیاکبر ولایتی هفته گذشته پس از رساندن پیام شفاهی آیتالله خامنهای و نامه کتبی حسن روحانی به ولادیمیر پوتین در مسکو، بلافاصله با همان پیامها راهی چین شد.
میتوان انتظار داشت که در روزهای آینده نماینده ویژه رهبر ایران سفرهای بیشتری از این نوع داشته باشد زیرا رابطه ایران با این دو قدرت در حال گسترش عمیقی است که هدف آن جلوگیری از آسیبهای هرچه بیشتر تحریمهای آمریکاست که از ماه آینده آغاز خواهد شد.
ولایتی خودش به این موضوع اشاره کرده و گفته است «دوران کنونی بسیار حساس است زیرا دنیا در زیر نفوذ یک رئیس جمهوری یاغی در واشنگتن قرار گرفته است».
شکی نیست که کشورهای اروپایی خواهان ادامه تجارت با ایران هستند، اما مشکل بتوان مکانیزمی را در نظر گرفت که آنها بتوانند در پناه آن شرکتهایی را که با ایران معامله میکنند از خطر جریمه شدن از سوی آمریکا محفوظ نگه دارند. تا امروز رهبران ایران از پیشنهادهای اروپایی در نگه داشتن توافق هستهای چندان ابراز رضایت نکردهاند.
امیدواری بیش از حد به حمایت روسیه و چین هنوز کموبیش در میان رهبران ایران دیده میشود، اما واقعیت این است که بهویژه جناح تندروی حکومتی گزینههای چندانی در مقابل خود ندارند.
یکی از پیچیدگیهای این امر، عدم اعتماد کافی ایرانیها به روسهاست که از نظر تاریخی روسیه را مانند بریتانیا یک قدرت امپراتوری میبینند که همواره در لحظه نیاز به آنها پشت کرده است.
اما روابط با چین مشخصتر و هموارتر است زیرا چین سابقه روابط استعماری با ایران ندارد. در عین حال، سایر شرکای اقتصادی ایران در آسیا مانند ژاپن و کره جنوبی یک موضع محتاطانه گرفتهاند.
یکی از بختهای ایران این بار این است که کشورهای آسیایی بیتوجه به سیاستهای خرابکارانه ایران در عراق و سوریه و لبنان و یمن، فکر میکنند ایران حداقل به توافق هستهای وفادار مانده است و این آمریکاست که از برجام خارج شده است.
دنیا اسفندیاری از دانشگاه جورج تاون آمریکا میگوید: «کشورهای آسیایی سرانجام ناچار خواهند بود با تحریمهای آمریکا علیه ایران خود را هماهنگ کنند، اما قدر مسلم اینکار را داوطلبانه و با رغبت انجام نخواهند داد.»